Stan zdrowia kobiety ciężarnej ma ogromny wpływ na rozwój płodu. O swoje zdrowie w ciąży można zadbać na wiele sposobów. Regularne wizyty lekarskie, odpowiednia ilość snu i unikanie stresu, a przede wszystkim – zdrowa, zbilansowana dieta. W ciąży warto dodatkowo wzbogacić ją o niektóre suplementy. Suplementacja w ciąży – na jakie suplementy diety warto postawić?
Kwas foliowy – król suplementów dla ciężarnych
Kwas foliowy jest niekwestionowanym „królem” suplementów diety zalecanych w okresie ciąży. Większość kobiet ma świadomość jego zalet, dlatego rozpoczynają suplementację jeszcze podczas planowania ciąży. Dlaczego w ciąży konieczne jest zażywanie kwasu foliowego? Jest to składnik niezbędny do prawidłowego rozwoju mózgu i układu nerwowego dziecka. Udowodniono, że niedobór kwasu foliowego zwiększa ryzyko powstawania wrodzonych wad układu nerwowego, takich jak na przykład rozszczep kręgosłupa.
Kiedy należy zacząć suplementować kwas foliowy? Według aktualnych wytycznych Polskiego Towarzystwa Ginekologii i Położnictwa, jego stosowanie jest zalecane u wszystkich kobiet w wieku prokreacyjnym. Dzienna dawka kwasu foliowego u osób niebędących w ciąży powinna wynosić 0,4 mg. Dawki zalecane w ciąży są wyższe: 0,4-0,8 mg w pierwszym trymestrze oraz 0,6-0,8 mg od drugiego trymestru do zakończenia okresu karmienia piersią.
Warto również wiedzieć, że niektóre kobiety powinny stosować większe dawki kwasu foliowego. Przykładowo, w przypadku urodzenia w przeszłości dziecka z wadą cewy nerwowej, przyszła mama powinna stosować dawkę aż dziesięciokrotnie wyższą od standardowej (4 mg kwasu foliowego na dobę)! O dokładną ilość zalecanego dla danej pacjentki kwasu foliowego warto zawsze zapytać lekarza prowadzącego ciążę.
Suplementacja w ciąży – witamina D
Niedobór witaminy D dotyczy nawet 90% polskiej populacji, przy czym aż u 60% jest to niedobór ciężki. Witamina D uczestniczy w procesach przebudowy kości oraz wspiera funkcje układu odpornościowego. Niedobór witaminy D w ciąży zwiększa ryzyko powikłań położniczych, takich jak poród przedwczesny oraz stan przedrzucawkowy.
W jaki sposób możemy uzupełnić poziom witaminy D? Najlepszym jej źródłem jest ekspozycja na światło słoneczne, jednak położenie geograficzne Polski uniemożliwia pozyskiwanie witaminy D wyłącznie w ten sposób. Musimy zatem wspierać się suplementami diety. Zalecana dawka witaminy D dla kobiet ciężarnych i w okresie karmienia piersią wynosi 1500-2000 jednostek na dobę.
Wyższe dawki witaminy D (4000 jednostek na dobę) mogą być konieczne w przypadku zwiększonego ryzyka niedoboru tej witaminy. Dotyczy ono między innymi kobiet otyłych, chorujących na tarczycę lub nerki, a także stosujących niektóre leki. Aby prawidłowo dobrać dawkę witaminy D, warto zbadać jej stężenie w organizmie. Badanie niestety nie jest refundowane przez NFZ, ale można wykonać je w większości laboratoriów komercyjnych. Cena oznaczenia poziomu witaminy D waha się od 50 do 120 zł.
Problemy z tarczycą? Pamiętaj o suplementacji jodu!
Jod jest pierwiastkiem, który odgrywa ogromną rolę w regulacji pracy tarczycy. Prawidłowa funkcja tarczycy jest niezbędna dla rozwoju umysłowego płodu. Dzięki powszechnemu stosowaniu jodowanej soli, niedobory jodu są obecnie rzadsze niż w przeszłości, jednak wciąż stanowią istotny problem zdrowotny. Warto wiedzieć, że w okresie ciąży zapotrzebowanie na jod wzrasta ponad dwukrotnie.
Suplementacja w ciąży jodu jest zalecana u wszystkich kobiet w dawce 150-200 mcg/dobę. Uzupełnienie jego niedoborów jest szczególnie istotne w razie współistnienia problemów z tarczycą. W takim przypadku nie istnieją zalecane uniwersalne dawki jodu – rodzaj suplementacji należy zawsze uzgodnić z lekarzem prowadzącym. Jest on uzależniony od aktualnego poziomu hormonów oraz aktywności choroby tarczycy.
Żelazo a ciąża
Żelazo to pierwiastek pełniących wiele ważnych funkcji w naszym organizmie. Przede wszystkim, żelazo jest niezbędne do produkcji czerwonych krwinek – erytrocytów. Niedobór żelaza jest najczęstszą przyczyną anemii u kobiet ciężarnych. Organizm mamy jest źródłem zapasów żelaza dla dziecka, dlatego jego niedobór zwiększa ryzyko wystąpienia anemii również u płodu.
Anemia jest stosunkowo częstą przypadłością wśród kobiet ciężarnych. W przypadku jej wystąpienia, trzeba działać szybko. To dlatego w trakcie ciąży konieczne są regularne kontrole morfologii krwi. Wcześnie wykryta anemia pozwala na szybkie włączenie preparatów żelaza. Jeśli wyniki morfologii krwi są prawidłowe, suplementacja żelaza nie jest konieczna. Warto bowiem wiedzieć, że dla zdrowia płodu szkodliwy może być zarówno niedobór, jak i nadmiar tego pierwiastka.
Suplementacja w ciąży – kwasy DHA
Kolejnym z zalecanych w ciąży suplementów diety jest kwas dokozaheksaenowy, w skrócie DHA. Pod tą skomplikowaną nazwą kryje się jeden ze słynnych kwasów omega-3 o udowodnionym działaniu prozdrowotnym. DHA w okresie ciąży wspiera rozwój układu nerwowego dziecka. Dobrym źródłem tej substancji są tłuste ryby morskie, algi oraz jaja. Oprócz uwzględnienia tych składników w diecie, warto wspomóc się suplementacją. Zalecana dawka DHA w suplementach diety to minimum 200 mg dobę dla każdej kobiety ciężarnej.
Witaminy w ciąży? Dieta to podstawa!
Wiele kobiet w ciąży decyduje się na stosowanie preparatów wielowitaminowych. Warto jednak pamiętać, że podstawowym źródłem witamin w organizmie kobiety powinna być dieta. Różnorodny, bogaty w owoce i warzywa jadłospis zapewnia witaminy i składniki mineralne w najbardziej dostępnej postaci. Pamiętajmy, że żadna tabletka nie zastąpi odpowiedniego odżywiania. Preparatami z apteki warto natomiast wesprzeć się wtedy, gdy nie możemy dostarczyć odpowiedniej ilości składników odżywczych wraz z pożywieniem. Przykładem takiej sytuacji mogą być nasilone nudności i wymioty w pierwszym trymestrze ciąży.
Zainteresował Cię nasz artykuł? Czytaj więcej w bezpłatnej aplikacji Ann Asystent Zdrowia!