Nerwica, chociaż kojarzy nam się z wybuchowością i drażliwością, ma swoje podłoże w lęku. Pacjent może odczuwać go na wiele różnych sposobów. W jego życiu pojawia się strach, niepewność, a często również objawy somatyczne. W skrajnych przypadkach nerwica może prowadzić do ślepoty, paraliżu lub utraty pamięci. Jak rozpoznać, że mamy zaburzenia nerwicowe i jak sobie z nimi poradzić? O diagnostyce, życiu z nerwicą oraz drodze do wyzdrowienia, w Ann opowiedziała psycholożka i terapeutka, dr Beata Rajba.
Nerwica to nie wybuchowość i kołatanie serca
Sara Gawrońska, Ann Asystent Zdrowia: Pani doktor, często używamy takiego określenia albo jako cechy charakteru, mówiąc że ktoś jest nerwowy, albo opisując, że w danym momencie stał się porywczy. Ta definicja rozmija się z definicją nerwicy, której głównym objawem jest lęk?
dr Beata Rajba: Dokładnie tak. Tak naprawdę, co pacjent to inna definicja nerwicy. Bardzo często przychodzą do gabinetu i mówią, że mają nerwicę. Wtedy pytamy: A co znaczy dla Pana? A co to znaczy dla Pani? Efekt jest taki, że albo chodzi o to, że są wybuchowi, albo o odczucia z ciała. Dlatego, że w takim potocznym rozumieniu nerwica to jest kołatanie serca, to są duszności, trzęsienie się. Tak nasi pacjenci najczęściej rozumieją swoją nerwicę. Postrzegają ją wyłącznie jako objawy z ciała, które faktycznie w zaburzeniach nerwicowych często mają miejsce.
Ale mimo wszystko ta drażliwość, wybuchowość i łatwe denerwowanie się, niekoniecznie muszą być objawem nerwicy?
Oczywiście. Trochę to jest cecha naszego temperamentu, czasami bywa to nie tyle nerwica, a depresja, która przyjmuje taką formę. Bardzo często u nastolatków depresja bywa mylona z buntem nastoletnim, dlatego, że manifestuje się ona właśnie w krzyku, trzaskaniu drzwiami, buntowniczości, prowokowaniu. Tymczasem okazuje się, że za tą złością stoją zaburzenia nastroju i to jest forma radzenia sobie z nimi. Niekoniecznie jest tak, że jeśli jesteśmy nerwowi, to mamy nerwicę.
Trzonem zaburzeń nerwicowych jest lęk
W takim razie jeśli u każdego pacjenta objawy zaburzeń są inne, to w jaki sposób możemy scharakteryzować nerwicę?
Używa się zaburzeń nerwicowych jako terminu, przy czym odchodzi się już od tego terminu. Mi najbliższym jest amerykański podział, który bardzo ładnie to rozróżnia. Faktycznie, tak jak Pani redaktor powiedziała, trzonem zaburzeń nerwicowych jest lęk. On może być albo odczuwany, albo domniemany. Odczuwany lęk może być odbierany w formie strachu, np. w fobiach lub zespole stresu pourazowego, a może być odczuwany w formie lęku, a nie strachu, czyli takiego nieokreślonego niepokoju. Tutaj mamy do czynienia często z atakami paniki, z lękiem uogólnionym, który rozlewa się i wpływa na całe nasze życie.
Obsesyjne mycie rąk, utrata wzroku i pamięci – tak może wyglądać nerwica
Drugi typ zaburzeń nerwicowych to te, w których mamy domniemanie, że ten lęk jest. Tutaj mamy do czynienia z różnymi typami objawów, najczęściej takimi dotyczącymi zachowania, które obejmują obsesje lub kompulsje oraz zaburzenia somatyczne. One dotyczą różnych, dziwnych reakcji z ciała. Znałam np. studenta, który przed ważnym egzaminem ślepł. Był przebadany na milion sposobów i nie znaleziono przyczyny somatycznej. Wreszcie, mogą być to zaburzenia dysocjacyjne, które polegają na tym, że zostajemy odcięci od rzeczywistości. Wydaje nam się, że albo świat jest nierealny, albo my jesteśmy nierealni. W takich skrajnych przypadkach tracimy pamięć i budzimy się się w Londynie, nie wiedząc jak się tam znaleźliśmy.
Podczas spotkania z dr Beatą Rajbą rozmawialiśmy także o tym:
- Jak wygląda leczenie zaburzeń nerwicowych?
- Co zrobić, jeśli podejrzewamy u siebie nerwicę?
- Czym nerwica różni się od depresji?
- Jak wspierać bliskiego z zaburzeniami nerwicowymi?
O ekspertce:
Dr Beata Rajba, psycholożka, filolożka, terapeutka EMDR, copywriterka, graficzka, webdesignerka, brała udział w projektowaniu i przygotowaniu kilkudziesięciu kampanii reklamowych i społecznych. Wykłada m.in psychologię reklamy, statystykę, psychometrię, a także psychologię społeczną ze szczególnym uwzględnieniem wpływu społecznego. Prowadzi badania dotyczące niezgodności ze schematem i przekazu okołoprogowego, a także waliduje narzędzia do badań psychologicznych.
*Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Znajdź więcej ciekawych rozmów w Ann-Zdrowie.pl:
- Przepis na zdrowie Ann: Nadmierne owłosienie – problem zdrowotny i estetyczny. Przyczyną może być choroba [ROZMOWA WIDEO]
- Dyżur z psychologiem w Ann: Jak naprawić komunikację w związku? Zacznij od poznania języków miłości [WEBINAR]
- Warto wiedzieć z Ann: Garbienie się i nadmierne napięcie? Pomocna może być integracja strukturalna [PODCAST]