Co zrobić, żeby miłe spotkanie rodzinne nie zamieniło się w katastrofę? Jak przygotować się na spotkanie z rodziną? Czego podczas niego lepiej nie robić? Odpowiedzi znaleźliśmy podczas rozmowy na żywo Jak nie stać się Grinchem na święta? Choć tytuł naszego spotkania był świąteczny, to zdecydowanie zawarte w nim podpowiedzi przydadzą się przez cały rok. Dr Beata Rajba udziela uniwersalnych porad, które pomogą przetrwać, a nawet ubogacić rodzinne spotkania.
Zobacz całą rozmowę: Jak przetrwać spotkania rodzinne?
Małe dzieci na spotkaniu rodzinnym
Sara Gawrońska, Ann Asystent Zdrowia: Dzieci chyba nieszczególnie lubią takie spotkania rodzinne? Nie przepadają za siedzeniem przy stole z dorosłymi?
Dr Beata Rajba: Należy przede wszystkim pamiętać, że dziecko jest w stanie skupić swoją uwagę i zachowywać się dobrze przez 15 minut. Jeżeli zrobi to dłużej, to jest to jego olbrzymi wysiłek. Natomiast prędzej czy później, dziecko się zmęczy. A dziecko, szczególnie zmęczone, jest dwa razy bardziej nieznośne. Dlaczego tak się dzieje? Dlatego, że starając się nie usnąć, włącza swoją oś stresu. Jego organizm zaczyna wytwarzać hormony stresu. Dziecko jest podenerwowane, drażliwe, nadpobudliwe i zaczyna rozrabiać.
Tak naprawdę powinniśmy się spodziewać, że jeżeli przyjdziemy z małymi dziećmi na kolację lub obiad, to one bardzo szybko zaczną dokazywać. Tutaj tak naprawdę sposobów zaradzenia temu jest kilka. Po pierwsze, musimy przygotować się na to, że nie będziemy siedzieć przy stole i rozmawiać. Zawsze przynajmniej jedna osoba będzie musiała zajmować dzieci. Może to być zmienianie się przy stole. Raz mama czyta im książeczki, raz tata bawi się z nimi klockami. W tym czasie drugi rodzic może porozmawiać i zjeść.
Dlaczego zadajemy niewygodne pytania?
Wspomniała Pani doktor o tym, że nastolatkowie często słyszą pytania Jak tam w szkole? Także w czasie, kiedy akurat mają wolne, na przykład w czasie świąt, kiedy chcieliby zapomnieć o szkolnych obowiązkach. Dodatkowo w późniejszym nastoletnim wieku zaczynają się pojawiać już pytania Czy kręci się wokół ciebie jakiś kawaler? Czy takie pytania są na miejscu?
Nie, jak najbardziej nie. Dlatego, że takie pytania wprawiają nas w zakłopotanie. Musimy pamiętać o tym, że one bardzo często nie są zadawane z ciekawości, a z niepokoju. Jeżeli na przykład babcia zadaje pytanie Czy masz jakiegoś kawalera, to dlatego, że ona wyszła za mąż w wieku lat 17.
Bardzo często za tymi pytaniami stoi troska i miłość, jednak efekt jest odwrotny do zamierzonego. Mamy do czynienia z pytaniami, które naruszają nasze granice i mogą powodować znaczne cierpienie. Nigdy nie wiemy, co jest po drugiej stronie. Może być tak, że pytamy o dziecko parę, która stara się o dziecko i od roku czy dwóch nie wychodzi. Może być tak, że osobę, która właśnie zerwała chłopakiem, albo której doskwiera samotność, zapytamy No a co z tym kawalerem? Tak naprawdę w tym momencie sypiemy sól na rany. Jeśli jesteśmy gospodarzami, nie zdawajmy takich pytań. Pytajmy Co u ciebie? Jeśli jesteśmy gośćmi i zostaliśmy obarczeni odpowiedzią na takie pytanie, brońmy się, jak najbardziej.
Jak reagować na niewygodne pytania?
Tutaj mamy kilka opcji. Pierwszą z nich jest humor. Dam Państwu przykład. Moja córka, która ma bardzo fajne poczucie humoru, jest spytana Co w szkole? Odpowiada: Wypieram. I ona to powtarza, wyraźnie daje znak, że ona nie chce o tym rozmawiać. Natomiast taki algorytm, który często ćwiczę z moimi pacjentami to algorytm który zaczyna się od komunikatu typu „ja”. Czyli Budzi we mnie jakieś emocje to co Ty robisz, w związku z tym zrób coś innego. Na przykład: Denerwuje mnie to, że ciągle pytasz mnie o dziecko, proszę przestań. Jeśli to nie zadziała, używamy zdartej płyty. Zdarta płyta to jest powtarzanie Nie chcę o tym rozmawiać, Przepraszam, ale nie chcę o tym rozmawiać, Koniec tematu i tak aż do znudzenia.
Inne zagadnienia poruszone podczas rozmowy:
- Jakich tematów nie poruszać przy stole?
- Na jakie tory można sprowadzić rozmowę i jak to umiejętnie zrobić?
- Jak oznajmić rodzinie, że nie spędzimy z nią świąt?
- Jak urozmaicić spotkanie z rodziną?
O ekspercie: Dr Beata Rajba, psycholożka, filolożka, terapeutka EMDR, copywriterka, graficzka, webdesignerka, brała udział w projektowaniu i przygotowaniu kilkudziesięciu kampanii reklamowych i społecznych. Wykłada m.in psychologię reklamy, statystykę, psychometrię, a także psychologię społeczną ze szczególnym uwzględnieniem wpływu społecznego. Prowadzi badania dotyczące niezgodności ze schematem i przekazu okołoprogowego, a także waliduje narzędzia do badań psychologicznych.
Zobacz całą rozmowę: Jak przetrwać spotkania rodzinne?
Spotkanie poprowadziła Sara Gawrońska, Ann Asystent Zdrowia.
Znajdź więcej ciekawych rozmów w Ann-Zdrowie.pl: