Chemioterapia to skuteczna metoda leczenia wielu chorób nowotworowych. Organizm podczas chemioterapii potrzebuje wielu składników odżywczych do prawidłowego funkcjonowania. Właściwe odżywianie w trakcie chemioterapii jest istotną częścią procesu leczenia. Co jeść, a czego unikać podczas chemioterapii? Jak prowadzić dietę, aby była zdrowa i odżywcza? Czytaj więcej w Poradniku Ann!
- Problemy z odżywianiem w trakcie chemioterapii wynikają ze skutków ubocznych stosowanych leków.
- Dieta powinna być nie tylko odżywcza, ale również dostosowana do aktualnego stanu pacjenta.
- Żywienie w trakcie chemioterapii ma zapewnić organizmowi siły do walki z chorobą.
- Jeśli doustne podawanie pokarmów staje się znacznie utrudnione lub niemożliwe, warto skorzystać z tzw. leczenia żywieniowego.
Chemioterapia – działanie
Chemioterapia to sposób leczenia chorób nowotworowych za pomocą leków. Chemioterapeutyki mogą być podawane w formie doustnej lub dożylnej. Działanie chemioterapii polega na zahamowaniu podziałów komórek nowotworowych. Jej celem jest powstrzymanie rozwoju nowotworu. Niestety, nie każda chemioterapia działa wybiórczo. Chemioterapeutyki podawane do organizmu mogą wywierać negatywny wpływ na zdrowe komórki. Z tego powodu, u niektórych pacjentów pojawiają się objawy uboczne chemioterapii. Organizm w trakcie chemioterapii wymaga odpowiedniego wsparcia żywieniowego, aby mieć siły do walki z chorobą.
Problemy z odżywianiem w trakcie chemioterapii
Problemy z odżywianiem w trakcie chemioterapii wynikają ze skutków ubocznych stosowanych leków. Chemioterapeutyki mogą uszkadzać komórki przewodu pokarmowego, a dokładniej nabłonek przełyku, żołądka czy jelit. Powstaje w ten sposób stan zapalny, który może powodować ból, problemy z przełykaniem i trawieniem pokarmów. Ponadto, zaburzeniu ulega wchłanianie składników pokarmowych. Organizm nie jest wówczas w stanie przyswajać substancji odżywczych.
Typowym skutkiem ubocznym chemioterapii są również nudności i wymioty. Nietrudno wówczas o niechęć do jedzenia. U niektórych pacjentów w trakcie chemioterapii może pojawić się biegunka. Wszystkie te okoliczności sprawiają, że dieta powinna być nie tylko odżywcza, ale również dostosowana do aktualnego stanu pacjenta.
Odżywianie w trakcie chemioterapii – zasady
Żywienie w trakcie chemioterapii ma zapewnić organizmowi siły do walki z chorobą. Kluczowym składnikiem żywieniowym jest białko, bez którego regeneracja uszkodzonych tkanek jest niemożliwa. Ponadto, dieta powinna być zróżnicowana i bogata we wszystkie składniki odżywcze. Witaminy, minerały, nienasycone kwasy tłuszczowe oraz pełnowartościowe węglowodany – każdy z tych elementów jest niezbędny w procesie zdrowienia. Nie należy również zapominać o nawodnieniu. 2.5 litra płynów to absolutne minimum, które zapewni odpowiednią pracę nerek i pozostałych narządów.
Dieta podczas trwania chemioterapii powinna służyć pacjentowi. Bardzo ważne jest, aby posiłki dostosować do preferencji chorego. Zwykle najlepiej sprawdza się dieta lekkostrawna, która nie obciąża zbytnio przewodu pokarmowego. Jeśli pacjent nie ma ochoty na określony rodzaj pożywienia (np. kwaśne lub gorzkie smaki), nie należy na siłę zmuszać go do jedzenia.
Oprócz składu i smaku posiłków, bardzo ważna jest ich konsystencja. W przypadku problemów z przełykaniem, konieczne bywa czasowe zastosowanie diety papkowatej lub płynnej. Jeśli doustne podawanie pokarmów staje się znacznie utrudnione lub niemożliwe, warto skorzystać z tzw. leczenia żywieniowego. Żywienie dojelitowe lub pozajelitowe to możliwość dostarczenia składników odżywczych pacjentom szczególnie zagrożonym rozwojem niedożywienia. Takie formy leczenia są prowadzone przez wyspecjalizowane ośrodki na terenie całego kraju.
Odżywianie w trakcie chemioterapii – suplementacja
Rodziny pacjentów często zastanawiają się, w jaki sposób dodatkowo wspomóc swoich bliskich w trakcie chemioterapii. Warto wiedzieć, że na rynku są dostępne specjalne preparaty odżywcze, przeznaczone dla osób chorujących na nowotwór. Ich podstawową zaletą jest zawartość pełnowartościowego białka, które zapobiega wyniszczeniu organizmu. Dodatkowo, w składzie występują witaminy i składniki mineralne o odpowiednio dobranym składzie.
Preparaty są dostępne w wielu smakach – warto wybrać taki, który najbardziej odpowiada choremu. Pamiętajmy, aby w tego typu środki zaopatrywać się wyłącznie w aptece. Mamy wówczas pewność, że kupujemy odpowiednio przebadany produkt leczniczy. Przykładem popularnego, wysokoodżywczego preparatu są tzw. Nutridrnki, które konsystencją i smakiem przypominają jogurt pitny.
Na co jeszcze zwrócić uwagę?
Odpowiednie żywienie podczas chemioterapii może okazać się prawdziwym wyzwaniem. Warto szukać rozwiązań, które sprawią, że chory będzie w stanie przyjąć odpowiednią ilość składników odżywczych. Posiłki możemy podawać w mniejszych porcjach, w formie częstszych przekąsek – duże objętości mogą być niemożliwe do spożycia. Warto podtrzymywać apetyt chorego, przyrządzając jego ulubione potrawy. Wskazane jest unikanie wysokoprzetworzonej żywności, w szczególności słonych przekąsek, gazowanych napojów czy gotowych słodyczy. Nie bądźmy jednak zbyt restrykcyjni. Jednorazowa zachcianka nie zrujnuje ogólnego sposobu odżywiania, a może pozytywnie wpłynąć na samopoczucie chorego i motywację do dalszej walki z chorobą.
