W żywieniu człowieka podkreśla się rolę owoców i warzyw, które są źródłem tzw. bioaktywnych związków. Wśród owoców na szczególną uwagę ze względu na swoje korzyści zdrowotne zasługuje żurawina. Od dawna już wiadomo, że wspomaga ona funkcjonowanie układu moczowego. Ale czy żurawina jest pomocna tylko przy infekcjach pęcherza? Jakie jeszcze ma właściwości oraz dlaczego warto po nią sięgać?
Żurawina: co to za owoc?
Choć na świecie żurawina jest znana od wielu lat, na rynku europejskim pojawiła się dopiero pod koniec XX wieku. Przywędrowała do nas ze wschodniego wybrzeża Ameryki Północnej, gdzie była uprawiana przez Indian. To właśnie oni nadali jagodom nazwę – crane berry – czyli żurawie jagody.
Żurawina jest rośliną wieloletnią, mającą charakter krzewinki. Jest ona przez cały rok zielona, zaś kwitnie w okresie od czerwca do sierpnia. Owoce żurawiny mają postać niewielkich jagód o intensywnej, czerwonej barwie i kwaskowatym, a czasem cierpkim smaku. Żurawina uważa się za polski superfoods. Z reguły stosujemy ją jako dodatek do potraw w postaci suszonej. Jednak to w formie świeżej wykazuje najwięcej właściwości prozdrowotnych.
Żurawina: właściwości
Żurawina ma liczne właściwości lecznicze, o których wiadomo od dawna. Najczęściej jagody żurawiny stosoje się w przeziębieniach, anginie, schorzeniach reumatycznych czy na problemy z pęcherzem. Jak również w przypadku osłabienia pracy żołądka, jelit i trzustki oraz na awitaminozę i przemęczenie.
Żurawina ma w sobie dużo witaminy A, C i witamin z grupy B. Jest również bogata w antyoksydanty, które przeciwdziałają stanom zapalnym. Jest niskokaloryczna – świeże jagody posiadają w swoim składzie prawie 90% wody, a reszta to głównie węglowodany i błonnik. Ponadto żurawina pozwala szybko zaspokoić głód. Co więcej, zawiera ona dużą ilość przeciwutleniaczy, czyli substancji bioaktywnych, które pomagają chronić komórki przed wolnymi rodnikami. Substancje o działaniu leczniczym występujące w żurawinie to m.in. magnez, fosfor, potas i żelazo. Wśród wszystkich owoców żurawina wykazuje najsilniejsze właściwości przeciwutleniające.
Owoce żurawiny na różne dolegliwości
Najbardziej znana żurawina jest ze swoich właściwości wspierających zdrowie układu moczowego – chroniąc przed zakażeniami. Różne badania wykazały, iż żurawina zmniejsza przyczepność bakterii Escherichia coli do ścianek dróg moczowych, zmniejszając jednocześnie ilość tych bakterii w moczu. Ponadto żurawina zawiera wiele aktywnych substancji, które hamują przyleganie bakterii do powierzchni błon śluzowych, między innymi w żołądku czy też jamie ustnej.
Związki aktywne zawarte w żurawinie mogą mieć działanie przeciwnowotworowe. Z uwagi na zawarty w żurawinie błonnik, przyczynia się ona do obniżania stężenia glukozy we krwi, a także spowalnia jej wchłanianie z jelit do krwi. Co powoduje, że może ona być stosowana jako wspomaganie terapii cukrzycy. Owoce żurawiny mają również korzystny wpływ na na zdrowie oczu.
Należy zaznaczyć, że właściwości lecznicze mają nie tylko świeże owoce żurawiny, ale także sok. M.in. stwierdzono, że spożycie soku żurawinowego wpływa na spadek stężenia cholesterolu całkowitego oraz wzrost stężenie lipoprotein o wysokiej gęstości. Co zaś korzystne jest w profilaktyce miażdżycy i chorób serca. Badanie przeprowadzone w Harvard Medical School na początku lat 90. wykazało, że regularne spożywanie soku żurawinowego zmniejsza ilość bakterii w drogach moczowych starszych kobiet. Nierzadko na zaparcia jest stosowana suszona żurawina.
Żurawina nie zawsze jest zdrowa!
Warto pamiętać, że żurawina zawiera rozpuszczalny błonnik. Z tego powodu nadmierne jej spożycie może powodować objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak biegunka czy wzdęcia. Także w jagodach żurawy znajduje się dużą ilość szczwianów, dlatego szczególnie powinny na nią uważać osoby z kamieniami nerkowymi. Należy też wspomnieć, że szczawiany mogą utrudniać wchłanianie niektórych związków mineralnych, szczególnie wapnia z diety. Ze wzglęgu na to, powinny na żurawinę uważać osoby, które mogą cierpieć na niedobór wapnia w organizmie.
Ponadto produkty, które zawierają żurawinę musimy stosować zgodnie z wymaganiami producenta i wytycznymi lekarza.
Autor: Svitlana Slyvcheko, Ann Asystent Zdrowia
Źródło: Polskie Towarzystwo Dietetyki