Przysiad, wyciskanie sztangi leżąc i martwy ciąg – to główne elementy z których składa się trójbój siłowy. I okazuje się, że aby go trenować nie są potrzebne specjalne umiejętności. Nie trzeba też być osobą zaawansowaną w sportach siłowych. Sport można uprawiać bez względu na płeć, wiek, a nawet niepełnosprawność. Na czym polega trójbój i jak zacząć trenować? O tym rozmawiamy z Martą Miksą, zawodniczką Klubu Sportowego Team Wrocław.
Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia: Czym jest trójbój siłowy i na czym polega ta dyscyplina?
Marta Miksa: Trójbój siłowy jest dyscypliną z dziedziny sportów siłowych. Składa się z ruchów, które my nazywamy bojami. Są to przysiad, wyciskanie sztangi leżąc i martwy ciąg. Przysiad polega na tym, że bierze się sztangę na plecy, przysiada się z nią do osiągnięcia pewnej głębokości, a następnie odkłada. Jeśli chodzi o wyciskanie sztangi leżąc, to kładziemy się na ławce, bierzemy sztangę i ją wyciskamy. W martwym ciągu natomiast sztanga leży na podłodze, my do niej podchodzimy, przyjmujemy odpowiednią pozycję, a następnie ją podnosimy.
Każda sztanga waży 20 kg i to, jaki ciężar zostanie na nią założony, zależy od zawodnika. Mamy zawodników, którzy w przysiadzie robią 250 kg, a są tacy, którzy siadają i po 400 kg.
Warto dodać, że podczas zawodów każdy z nas w trzech bojach ma trzy podejścia. Pomiędzy nimi jest przerwa i czas na rozgrzewkę.
Trójbój siłowy – można zacząć od zera
Jak zacząć uprawiać sport?
Nie trzeba być w żaden sposób osobą zaawansowaną w sportach siłowych, nie są potrzebne specjalistyczne umiejętności. Można zacząć od zera. Teraz dużo informacji można znaleźć w Internecie, ale mimo wszystko zachęcałabym, aby zacząć pod okiem trenera. Dzięki temu mamy pewność, że ćwiczenia będą wykonane w sposób prawidłowy i nie zrobimy sobie krzywdy. Dobrym rozwiązaniem jest dołączenie do jakiegoś klubu. Wkraczamy wówczas w „gotową” społeczność, która posiada wiedzę, doświadczenie, własnych trenerów etc. Dzięki internetowi nie musimy koniecznie wiązać się lokalnie, możemy działać w teamach z innych miast.
Nasz klub, Team Wrocław, zbiera zawodników z całej Polski i umożliwia im starty w polskim związku oraz na zawodach federacyjnych. Jesteśmy dobrze skomunikowani przez social media i prasę internetową, w której nasi klubowicze znajdują mnóstwo informacji i „plotek” ze świata trójboju. Mimo że trójbój jest sportem indywidualnym, to ta indywidualność jest pozorna. Bardzo dobrze jest mieć czyjeś wsparcie, kogoś, kto pokaże nam ten świat. Zwłaszcza, że podczas zawodów wykonywanie bojów odbywa się według określonych reguł.
Kiedy zaczęłaś uprawiać ten sport i dlaczego?
Uprawiam sporty siłowe od 11 lat, startuję w zawodach od 9. Najpierw specjalizowałam się w samym wyciskaniu leżąc, trójbój przyszedł później. Moje aktualne i oficjalne życiówki RAW (bez specjalistycznego sprzętu) to 190 kg w przysiadzie, 105 kg na ławce i 175 kg w ciągu.
Najpierw w ogóle poszłam na siłownię w celu najbardziej stereotypowym, jaki można sobie wyobrazić – chciałam być szczuplejsza. Ślepo podążałam za kanonami urody, wymagając od siebie rzeczy niemożliwych – bo istniejących tylko na poprawionych fotografiach.
Ćwiczenie dla samego ćwiczenia nie przynosiło mi satysfakcji, chciałam mieć jakiś cel. Uznałam więc, że nie jest w mojej naturze, ani cielesnej, ani psychicznej, by być modelką z okładki. A że największą radość sprawiały mi ciężkie treningi… Dołączyłam do lokalnej, wieloletniej sekcji wyciskaczy i tak wyszło. Teraz sport jest integralną częścią mnie, wręcz połową życia, z którą jestem związana i osobiście, i zawodowo.
Wygląd ciała jest efektem ubocznym
Jakie są kategorie wiekowe w trójboju?
Są trzy główne kategorie – juniorzy, seniorzy i weterani. W każdej z tych kategorii są osobne grupy i zawodnicy są osobno klasyfikowani. Na przykład wśród weteranów są osoby, które mają 45 lat, a są też takie w wieku 70 lat. Sama ćwiczyłam z Panem Wiesiem, który ma 74 lata i dalej jeździ na zawody. Najmłodsi zawodnicy są w wieku nastoletnim.
Jakie są efekty ćwiczeń?
Trójbój jest dyscypliną sportów siłowych, więc – jak sama nazwa wskazuje – siła jest naszym priorytetem. Wartość trójboisty ocenia się po podniesionych kilogramach. Te umiejętności mogą w pewnym stopniu ułatwiać życie codzienne. Ciało adaptuje się do wysiłku, a w efekcie staje się bardziej umięśnione. Nie będzie to widoczne aż tak jak u kulturysty, ponieważ u kulturysty ważna jest zarówno masa mięśni, jak i ich odtłuszczenie, czyli niski poziom tkanki tłuszczowej. U nas to nie występuje i my też nie podchodzimy z wielką uwagą do wyglądu naszego ciała, nie jest to nam potrzebne. Wygląd naszego ciała jest efektem ubocznym naszych treningów.
Istnieje taka stereotypowa opinia, że zawodnik sportów siłowych powinien być wielki i potężny. Tak to nie wygląda, ponieważ my startujemy w kategoriach wagowych. Każdy zawodnik w ramach predyspozycji swojego ciała i wyglądu może startować w swojej kategorii wagowe. Ten przekrój jest ogromny. Mamy zawodników, którzy ważą 70 kg albo 170 kg. Sylwetki tych osób też będą wyglądały różne. Będą zawodnicy, którzy będą szczuplejsi i przez to bardziej podobni do kulturystów i będą zawodnicy potężni, bardziej podobni do strongmanów.
Ważny jest plan treningowy
Jak wyglądają treningi trójboistów? Czy wykonuje się również inne ćwiczenia poza bojami?
Trzy boje są elementem podstawowym w naszych treningach i przeważają, jednak wykonujemy też masę innych ćwiczeń. Każdy z bojów może występować w różnych wariantach. Nie są one dopuszczone na zawodach, ale włączone do treningu mogą przynieść pożądane efekty. Mamy bardzo dużo akcesoriów, czyli ćwiczeń dodatkowych Nasze plany treningowe są dopasowane pod daną osobę zależności od tego, jaką ktoś ma słabą stronę albo słabszy mięsień. Trójboista wykorzystuje cały sprzęt, jak jest dostępny na siłowni. Oczywiście, w uzgodnieniu z trenerem. Plan jest dopasowany pod to, czego potrzebuje dana osoba i do jakich sprzętów ma dostęp na siłowni. Na pewno nie musimy ograniczać się do samej sztangi.
Czy istnieją przeciwskazania do uprawiania trójboju?
Jest to sport dostępny dla wszystkich, dla obu płci, dla różnych kategorii wiekowych, nawet dla osób niepełnosprawnych.
Oczywiście, jeśli do trenerów będą zgłaszały się osoby z jakimiś problemami np. dużym skrzywieniem kręgosłupa, to wtedy nad tym pracujemy. Od tego jest trener, a także fizjoterapeuta.
Jedynym przeciwskazaniem, jakie mogę odnaleźć, byłyby co najwyżej względy finansowe. Trójbój jest sportem nieolimpijskim, niszowym, mimo ostatniego wzrostu popularności. Nie ma charakteru zawodowego, nie da się zarabiać na startach. Wyjazdy, sprzęt, dieta, opłaty wpisowe to koszty wymagane, które w większości wypadków pokrywamy sami. Nie są horrendalnie duże, ale jednak trzeba liczyć się z tym, że trójbój pochłonie część naszych oszczędności.
Autorka: Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia
Więcej ciekawych materiałów w Ann: