Choroba zwyrodnieniowa, stany zapalne, zwichnięcia i stłuczenia, przeciążenia – powodów osłabienia stawu biodrowego jest wiele. W powrocie do sprawności może pomóc fizjoterapia. Jakie wykonywać ćwiczenia na bolące biodro? Jakie są efekty ćwiczeń? Czy istnieją przeciwskazania do fizjoterapii, i czy można ćwiczyć w domu? Przeczytaj w Ann!
Dolegliwości stawu biodrowego
Staw biodrowy jest jednym z największych stawów w ciele człowieka, dzięki któremu możemy sprawie się poruszać. Jednocześnie staw jest narażony na wiele dolegliwości.
– Najczęściej spotykanym problemem jest choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych. Powstaje ona najczęściej na skutek długotrwałych zaniedbań w postaci braku ruchu i aktywności fizycznej. Przyczyną choroby może być także otyłość, przeciążenia czy przebyte urazy. Zmiany zwyrodnieniowe to nic innego jak zaburzenie funkcji stawu i uszkodzenia w strukturze kostno–mięśniowej w obrębie stawu biodrowego. Początkowym sygnałem pojawienia się choroby zwyrodnieniowej jest ból podczas ruchu. Wraz z jej rozwojem pojawia się on także w spoczynku – mówi w rozmowie z Ann mgr Kinga Drożdż, fizjoterapeutka z Przychodni Rehabilitacyjnej Renomed.
Kolejną przypadłością, która najczęściej dotyka seniorów, jest złamanie szyjki kości udowej.
– Do złamania dochodzi zazwyczaj podczas upadku na biodro lub uderzenia. Konsekwencją złamania jest bardzo silny ból w okolicach pachwiny i brak możliwości ruchu w stawie – wyjaśnia specjalistka.
Staw biodrowy jest narażony na zwichnięcie, stłuczenia, a także na inne urazy mechaniczne. Powodują one ograniczenie ruchomości i silny ból. Kolejną dolegliwością jest stan zapalny stawu biodrowego, który zazwyczaj bywa konsekwencją przebytego urazu. Może mieć również podłoże bakteryjne.
Ćwiczenia na bolące biodro – dlaczego warto ćwiczyć?
Jednym z najważniejszych elementów fizjoterapii, od którego zależą efekty ćwiczeń, jest określenie przyczyny bólu.
– W przypadku zmian zwyrodnieniowych ćwiczenia rozluźniające mięśnie, wzmacniające, rozciągające na pewno będą miały wpływ na zmniejszenie dolegliwości bólowych w stawie. Jeżeli mamy przykurcze w pewnych grupach mięśniowych, to ćwiczenia rozciągające jak najbardziej mogą nam pomóc. Pod warunkiem, że są wykonywane poprawnie technicznie i regularnie – mówi mgr Kinga Drożdż.
– W przypadku złamań w najwcześniejszym etapie rehabilitacji wprowadza się ćwiczenia izometryczne, których zadaniem jest wzmocnienie mięśni i zapobieganie zanikom mięśniowym zwłaszcza, gdy kończyna zostaje usztywniona w gipsie czy ortezie na dłużej – dodaje specjalistka.
Odpowiednio dobrane ćwiczenia poprawiają zakres ruchu w stawie, rozluźniają i rozciągają pospinane struktury mięśniowe, ułatwiają funkcjonowanie samego stawu. Dzięki temu jesteśmy też mniej narażeni na urazy.
Ból biodra – ćwiczenia
Fizjoterapia stawu biodrowego nie polega tylko na ćwiczeniach samego stawu, ale na pracy różnych partii ciała. Warto dodać, że można również wykonywać ćwiczenia na biodra w domu. Powinny być one jednak indywidualnie dobrane przez fizjoterapeutę. Jakie ćwiczenia na bolące biodro?
– Najlepiej jest tak dobrać ćwiczenia, żeby cała gimnastyka była ogólnorozwojowa ze szczególnym naciskiem na najbardziej dokuczającą dolegliwościowo partię ciała. W przypadku bioder ćwiczymy zazwyczaj kończynami dolnymi uwzględniając kręgosłup lędźwiowy i całą miednicę. Do ćwiczeń można wykorzystać tak naprawdę wszystkie przyrządy które mamy w domu. Można zakupić taśmy oporujące, piłki gimnastyczne w różnych rozmiarach, ciężarki, wałki, rolki. Można także ćwiczyć bez użycia żadnych dodatkowych sprzętów, albo po prostu ciężarki zastąpić np. butelką wody, dużą piłką gimnastyczną, krzesłem czy pufą w warunkach domowych. Każde ćwiczenie można zmodyfikować tak, aby dało się je wykonać w warunkach domowych – mówi fizjoterapeutka.
– Z takich typowych na biodra najczęściej stosowanych u mnie w pracy w przypadkach choroby zwyrodnieniowej to są ćwiczenia izometryczne poprawiające napięcie mięśniowe, funkcję mięśnia, ćwiczenia które poprawiają zakres ruchu, rozciągające, rozluźniające, ćwiczenia w odciążeniu, czyli na tak zwanych potocznie podwieszkach, gdzie pracujemy typowo nad poprawą zakresu ruchu w danym stawie – dodaje specjalistka.
Ćwiczenia najlepiej wykonywać codziennie. Na początku wystarczy 15-20 minut dziennie – najważniejsza jest regularność.
Ćwiczenia na bolące biodro – czy istnieją przeciwskazania?
– Przeciwskazań jest niewiele i są to przede wszystkim złamania w fazie początkowego leczenia. Najszybciej wprowadza się tutaj ćwiczenia izometryczne. Polegają one tylko na napięciu mięśniowym, wzmocnieniu danych mięśnia, ale bez wykonywania żadnych ruchów w stawie. Wraz ze zrostem kostnym dokłada się odpowiednio inne ćwiczenia. Są one ściśle związane z planem kinezyterapii dla konkretnego przypadku i konkretnego pacjenta – mówi mgr Kinga Drożdż w rozmowie z Ann.
Mimo pozytywnego wpływu fizjoterapii na staw biodrowy, niektórzy pacjenci nie będą w stanie wrócić do całkowitej sprawności.
– W przypadku endoprotezy stawu biodrowego pacjent do końca życia musi zaprzestać wykonywania niektórych ruchów takich jak np. kucania, unikać klękania tylko na jedno kolano, siadania na samym brzegu krzesła, pufy, sofy itp., unikać zakładania nogi na nogę i przekraczania tak zwanej linii środka między dwoma kończynami. Pacjent będzie musiał także unikać siadania na zbyt miękkich i zapadających się powierzchniach.
– Z ćwiczeń w przypadku endoprotezy stawu biodrowego należy wykreślić przysiady i przestrzegać zasady 90 stopni, czyli nie zginać nogi w stawie biodrowym podczas ćwiczeń o więcej niż 90 stopni. Unikamy też unoszenia kolana powyżej biodra, zwłaszcza przy ćwiczeniach wykonywanych na stojąco – dodaje specjalistka.
Im wcześniej rozpoczęta fizjoterapia stawu biodrowego, tym większa efektywność ćwiczeń. Każdą niepokojącą dolegliwość stawu należy skonsultować z lekarzem ortopedą czy z fizjoterapeutą.
Autorka: Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia
Czytaj więcej w Ann: