Aktywność fizyczna to fundament zdrowia na każdym etapie życia człowieka. Wraz z wiekiem, gdy nasza sprawność maleje, chęć do prowadzenia aktywnego stylu życia może zanikać. Seniorzy potrzebują jednak ruchu, by zapobiec powikłaniom chorób, które dotykają większości populacji w podeszłym wieku. Gdy poziom sprawności starszej osoby znacząco spada, warto skorzystać z pomocy profesjonalisty. Jednym z najskuteczniejszych narzędzi w rehabilitacji seniorów jest fizjoterapia. Na czym polega fizjoterapia seniorów oraz kiedy warto z niej skorzystać? Dowiedz się z Poradnika Ann!
Rehabilitacja osób starszych – kiedy z niej skorzystać?
Rehabilitacja to proces, którego celem jest zwiększenie sprawności pacjenta. Motywacja do skorzystania z rehabilitacji jest różnorodna i zależy od wielu czynników. Najczęstsze wskazania do rehabilitacji to stany po rozmaitych wypadkach i urazach, które prowadzą do trwałego ograniczenia sprawności. Wieloletniej rehabilitacji mogą wymagać również młodzi pacjenci z chorobami przewlekłymi. W przypadku osób starszych, rehabilitacja jest konieczna zarówno w poważnych, nagłych zachorowaniach (takich jak zawał serca czy udar mózgu), jak i w schorzeniach przewlekłych.
Przewlekłe schorzenia układu ruchu, takie jak choroba zwyrodnieniowa stawów, mogą przez długi czas być dobrze tolerowane przez chorego. Niestety, u osób w podeszłym wieku często obserwujemy stopniowe pogorszenie stanu pacjenta. Jeśli u bliskiej nam osoby starszej zauważymy postępujący spadek sprawności i samodzielności, warto rozważyć wprowadzenie regularnej rehabilitacji. Pamiętajmy również o profilaktycznej roli zajęć rehabilitacyjnych. Taki sposób spędzania wolnego czasu jest wskazana nawet u osób w dobrej formie fizycznej – dzięki temu senior będzie mógł ją zachować znacznie dłużej!
Fizjoterapia seniorów – metody
Fizjoterapia to jedno z najskuteczniejszych narzędzi w rehabilitacji seniorów. To szeroka dyscyplina, która pozwala na dostosowanie programu pracy do indywidualnych potrzeb każdego pacjenta. W fizjoterapii seniorów wykorzystuje się trzy najważniejsze metody pracy z pacjentem: kinezyterapię, fizykoterapię oraz masaż leczniczy.
Kinezyterapia, czyli po prostu „leczenie ruchem”, to absolutny fundament skutecznej rehabilitacji. W przypadku seniorów często spotyka się kinezjofobię, czyli lęk przed poruszaniem. Pacjenci w podeszłym wieku nie chcą się ruszać, ponieważ obawiają się nasilenia dolegliwości bólowych oraz uszkodzeń ciała. Kluczową rolą fizjoterapii jest nauczenie seniorów, że ruch jest skutecznym lekarstwem na wiele problemów wieku podeszłego. Kinezyterapia obejmuje zarówno ćwiczenia czynne, wykonywane przez pacjenta, jak i bierne, z wykorzystaniem maszyn, sprzętu do ćwiczeń oraz wsparcia fizjoterapeuty.
Ważnym uzupełnieniem kinezyterapii są fizykoterapia oraz masaż leczniczy. Fizykoterapia to całe spektrum zabiegów z wykorzystaniem pola magnetycznego, laserów, ultradźwięków czy zmian temperatury. Metody terapii powinny być dobierane przez specjalistę, zależnie od dominujących dolegliwości pacjenta. Masaż leczniczy to z kolei narzędzie pozwalające na rozluźnienie tkanek, poprawę krążenia i uśmierzenie dolegliwości bólowych.
Fizjoterapia seniorów – jak ułożyć plan?
Program fizjoterapii dla seniora powinien zostać ułożony indywidualnie, ze szczególnym uwzględnieniem oczekiwań i możliwości pacjenta. Pamiętajmy, że osoby w podeszłym wieku są obciążone wieloma czynnikami, które utrudniają udział w rehabilitacji. Celem rehabilitacji seniorów nie jest ustanawianie rekordów w poziomie aktywności fizycznej. Za najważniejszą należy uznać rolę w przywracaniu zwykłego poziomu sprawności oraz samodzielności w podstawowych czynnościach życiowych. Dopiero, gdy senior jest w stanie samodzielnie się przemieszczać, spożywać posiłki czy korzystać z toalety, możemy myśleć o bardziej zaawansowanych ćwiczeniach.
Jak sprawić, by pacjent w podeszłym wieku chętniej korzystał z fizjoterapii? Postarajmy zapytać go indywidualne potrzeby oraz uwzględnić jego preferencje. Jeśli z powodu ograniczeń komunikacyjnych ma trudności z dotarciem na sesje, może warto rozważyć rehabilitację prowadzoną w domu pacjenta? Program fizjoterapii powinien również być zróżnicowany, aby zajęcia nie były nudne. Dodatkowo, w miarę możliwości warto stawiać na metody i ćwiczenia, które pacjent wykonuje z największą chęcią i zaangażowaniem.
Korzyści z fizjoterapii seniorów
Fizjoterapia seniorów to nie tylko sposób na wzmocnienie układu ruchu, poprawę sprawności mięśni oraz zwiększenie codziennej samodzielności. Badania naukowe wskazują, że regularnie prowadzona fizjoterapia pozwala zmniejszyć przewlekłe dolegliwości bólowe oraz spożycie leków przeciwbólowych. Fizjoterapia odgrywa również ważną rolę społeczną, a relacja z rehabilitantem stanowi dodatkową motywację do zadbania o swoje zdrowie. Dzięki fizjoterapii następuje poprawa stanu układu krążenia i oddechowego, a co za tym idzie – natlenowania tkanek całego organizmu.
autorka: Krzysztofa Białożyt-Stwora, Ann Asystent Zdrowia
