Jelita są najdłuższym fragmentem przewodu pokarmowego. Główna funkcja jelit polega na trawieniu i wchłanianiu składników odżywczych. Czynność jelit jest powiązana z układem nerwowym, hormonalnym, a także odpornościowym. Prawidłowa praca jelit wpływa na zdrowie całego organizmu. Dowiedz się, co zdrowe na jelita – dieta i codzienne nawyki, które poprawią funkcjonowanie jelit!
Jelita – budowa i funkcje
Jelita to fragment przewodu pokarmowego, który rozpoczyna się za żołądkiem, a kończy na wysokości odbytu. Wypełniają one znaczną część jamy brzusznej. W obrębie jelit wyróżniamy dwa ważne odcinki – jelito cienkie o długości około 6 metrów oraz jelito grube, które mierzy około 1,5 metra. W jelicie cienkim odbywa się trawienie pokarmów. Jelito cienkie wchłania substancje pokarmowe, które następnie trafiają do krwiobiegu. Z kolei jelito grube odpowiada za wydalanie kału, a wraz z nim niepotrzebnych resztek przemiany materii.
Co zdrowe na jelita? Dieta to podstawa!
Jelita przez większość doby zajmują się przetwarzaniem pokarmów, które spożywamy. Rozkładają je na mniejsze cząsteczki, wchłaniają niezbędne składniki, a niepotrzebne substancje wydalają na zewnątrz organizmu. Trudno się zatem dziwić, że czynnikiem mającym największy wpływ na zdrowie jelit, jest sposób naszego odżywiania.
Czym należy kierować się w doborze posiłków? Przede wszystkim, zrezygnujmy z produktów wysokoprzetworzonych. Słodycze, sztuczne produkty zawierające konserwanty, a także fast foody powinny zniknąć z naszego jadłospisu. Dla zdrowia jelit warto również ograniczyć czerwone mięso, szczególnie w postaci przetworzonej (smażone, grillowane, wędzone). Podstawę naszej diety powinny stanowić owoce i warzywa, produkty zbożowe, chudy nabiał oraz odpowiednia ilość płynów.
Błonnik dla zdrowia jelit
Zdrowa, prawidłowo zbilansowana dieta jest najlepszym sposobem zadbania o zdrowie jelit. Do codziennych posiłków warto dołączyć składniki, które poprawiają ich funkcjonowanie. Przykładem takiej substancji jest błonnik. Błonnik poprawia perystaltykę jelit, reguluje ich pracę i oczyszcza ze złogów. Dobrym źródłem błonnika w diecie są produkty pełnoziarniste, płatki owsiane i kasze, a także surowe owoce i warzywa. Wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia wskazują, że dzienne spożycie błonnika powinno wynosić od 20 do 40 g.
Naturalne probiotyki zdrowe na jelita
Skutecznym sposobem wspierania zdrowia jelit jest także regularne spożywanie produktów kiszonych. To naturalne probiotyki, które poprawiają stan mikroflory jelitowej. Warto włączyć do swojej diety kiszone ogórki, kapustę i zakwas buraczany. Korzystny wpływ na mikrobiom jelitowy mają również niektóre przetwory mleczne – jogurty naturalne, kefir, a także maślanka. Równowaga bakterii jelitowych jest również zagrożona w razie doustnego zażywania antybiotyków. Oprócz odpowiedniej diety, warto wówczas stosować dodatkowe probiotyki z apteki.
Aktywność fizyczna dla zdrowia jelit
Regularna aktywność fizyczna wspiera zdrowie jelit na wiele sposobów. Pobudza krążenie krwi, dzięki czemu jelita stają się lepiej dotlenione. Wysiłek fizyczny pomaga również regulować perystaltykę jelit. Badania naukowe jednoznacznie wskazują, że aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko zachorowania na raka jelita grubego. Warto zatem zadbać, aby w naszym tygodniowym grafiku znalazła się przestrzeń na chwilę aktywności. Już 30 minut ćwiczeń przez 3 dni w tygodniu przynosi pozytywne efekty!
Co zdrowe na jelita? Pamiętaj o nawodnieniu!
Odpowiednie nawodnienie jest niezbędnym warunkiem funkcjonowania w zasadzie wszystkich tkanek. Nie inaczej jest w przypadku jelit. Zbyt mała ilość spożywanych płynów jest jedną z najczęstszych przyczyn zaparć. Jeśli w jelitach nie znajdzie się wystarczająca ilość wody, stolec staje się twardy, zbity i trudny do wydalania. W konsekwencji perystaltyka jelit ulega rozregulowaniu. Mogą również pojawić się bóle brzucha. Chcąc zadbać o zdrowie jelit, pamiętajmy o wypijaniu minimum 2,5 l płynów na dobę.
Stres a jelita
Jelita są narządem o wyjątkowo bogatym unerwieniu. System nerwowy w obrębie jelit bywa nawet nazywany „mózgiem jelitowym”. Komórki nerwowe nadzorują pracę jelit. Są one niezbędne do prawidłowego działania odruchów, które przesuwają treść pokarmową, a także wydzielają soki trawienne.
Część układu nerwowego nadzorująca pracę jelit jest bardzo podatna na stres. Istnieje szereg jednostek chorobowych w obrębie jelit, za które odpowiedzialne może być napięcie emocjonalne i nadmiar stresu. Przykładem takiego schorzenia jest zespół jelita drażliwego – jedna z najczęstszych chorób przewodu pokarmowego współczesnych czasów. Przewlekły stres zaburza funkcjonowanie osi mózgowo-jelitowej, powodując problemy z trawieniem, a także zaburzenia perystaltyki i bóle brzucha.
W jaki sposób możemy chronić jelita przed negatywnym wpływem stresu? Podstawą jest odpowiednia ilość wypoczynku – minimum 7-9 godzin snu w ciągu doby. Jeżeli żyjemy w ciągłym stresie, warto zidentyfikować jego źródła i postarać się ograniczyć ich wpływ na codzienne funkcjonowanie. Szukajmy okazji do relaksu, odpoczywajmy w gronie bliskich nam osób i starajmy się każdego dnia znaleźć choć chwilę „dla siebie”. Jelita z pewnością będą nam za to wdzięczne!
