Choć u większości mężczyzn wazektomia jest uznawana za bezpieczną metodę antykoncepcji, jest obarczona pewnymi skutkami ubocznymi. Aż u połowy pacjentów może pojawić się guzkowate zgrubienie. Jakie jeszcze skutki uboczne mogą się pojawić? Czy wazektomia jest odwracalna? Dowiedz się w Ann!
Według raportu ONZ, mężczyźni rzadziej stosują środki antykoncepcyjne niż kobiety. Statystyki Światowej Organizacji Zdrowia wskazują, że blisko 31 milionów par z różnych regionów świata zdecydowało się na wazektomię, jako metodę antykoncepcji.
Wazektomia: na czym polega ten zabieg?
Wazektomia to zabieg mikrochirurgicznym, który polega na podwiązaniu nasieniowodów. Zabieg nie ma wpływu na proces spermatogenezy, czyli produkcji spermy, lecz jedynie uniemożliwia plemnikom przedostanie się z jąder do penisa.
Istnieją dwie główne metody przeprowadzania wazektomii:
- Wazektomia bez skalpela – ta metoda nie wymaga cięcia skóry, lecz jedynie jej rozwarstwienia. Blizny po WBS są prawie niewidoczne, co minimalizuje dyskomfort oraz ryzyko krwawienia czy infekcji. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym.
- Wazektomia zupełna –zakłada używanie nierozpuszczalnych szwów, a następnie wycinanie kilku milimetrów nasieniowodu. Jest to jednak rzadko stosowana metoda od czasu wprowadzenia wazektomii bez skalpela.
– Wazektomia polega na podwiązaniu nasieniowodów, dzięki czemu plemniki, chociaż nadal są produkowane, ale nie mogą przedostać się z jąder do prącia. Wazektomia jest szczególnie polecana mężczyznom, którzy mają już dzieci i w przyszłości nie planują kolejnego potomstwa – mówi w rozmowie z Ann dr n. med. Szymon Bakalczuk, lekarz ginekolog i seksuolog z Kliniki Rozrodczości i Andrologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
Zabieg wazektomii jest bezpieczny i nie wpływa na przebieg stosunku seksualnego. Skuteczność zabiegu wynosi ponad 99%. Jednocześnie nie można zapomnieć, że wazektomia nie zabezpiecza przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Należy zaznaczyć, że w około 1% przypadków po 3 miesiącach od zabiegu wazektomii badanie nasienia nie spełnia kryteriów udanego zabiegu. Konieczne wtedy jest jego powtórzenie.
Zabieg wazektomii: jak przebiega podwiązanie nasieniowodów?
Dzień przed wazektomią należy ogolić mosznę i okolice intymne. Używaj bezpiecznych narzędzi, aby uniknąć zranień i podrażnień skóry. Ostrze powinno być ostre, a skóra dobrze nawilżona. Przed zabiegiem, a także w dniu wazektomii, warto zadbać o odpowiednią higienę osobistą – umyć genitalia dokładnie mydłem i wodą.
Zabieg wykonuje chirurg. Podczas podwiązania nasieniowodów pacjent znajduje się w pozycji leżącej na fotelu zabiegowym. Środek znieczulający jest podawany bez użycia igły i strzykawki. Podczas zabiegu stosuje się znieczulenie miejscowe. Zależnie od anatomii pacjenta, cała procedura może trwać od 10 do 25 minut. W trakcie całego zabiegu pacjent pozostaje przytomny.
Wazektomia: powikłania i skutki uboczne
Chociaż wazektomia jest uznawana za stosunkowo prosty i bezpieczny zabieg, po podwiązaniu nasieniowodów mogą wystąpić pewne skutki uboczne. U około 50% pacjentów może pojawić się guzkowate zgrubienie. Jest to zwykle zmiana łagodna, która u większości mężczyzn samoistnie się wchłania.
U 1% pacjentów może wystąpić zespół bólowy moszny i jąder po zabiegu. Charakteryzuje się on tępym i uporczywym bólem, który może utrzymywać się przez kilka tygodni. Zwykle zaleca się wtedy ograniczenia wykonywanej aktywności fizycznej, jak również ciepłe kąpiele. U niektórych mężczyzn może pojawić się także krwiak w obszarze operowanym.
Innym niepożądanym skutkiem, występującym u części pacjentów, jest zastoinowe zapalenie najądrza, charakteryzujące się bólem, powiększeniem i ewentualnie wzrostem ciśnienia w najądrzu. W niektórych przypadkach mogą pojawić się podrażnienia i infekcje operowanego obszaru.
Należy zgłosić się do lekarza, jeśli po zabiegu pacjent zaobserwuje następujące objawy:
- gorączkę powyżej 38°C;
- duży obrzęk moszny;
- trudności w oddawaniu moczu;
- krwawienie, które nie ustępuje po 15-minutowym ucisku jałowym kompresem.
Wazektomia: czy jest to zabieg odwracalny?
Wiele pacjentów nurtuje pytanie czy wazektomia jest odwracalna. Z założenia jest to trwała metoda antykoncepcyjna. Z perspektywy chirurgicznej możliwe jest jednak odwrócenie tego zabiegu poprzez rewazektomię. Procedura ta jest znacznie bardziej złożona i inwazyjna niż sama wazektomia. Trwa ona kilka godzin i wymaga znieczulenia ogólnego oraz użycia mikroskopu lub okularów o trzykrotnym powiększeniu.
Po operacji pacjent może odczuwać bolesność, dlatego zaleca się ograniczenie aktywności do minimum przez pierwszy tydzień. Po 3 tygodniach można wrócić do podnoszenia ciężarów powyżej 10 kg i aktywności seksualnej.
Warto zaznaczyć, że skuteczność rewazektomii szacuje się na 60-80%. Im więcej czasu minęło od pierwotnego zabiegu, tym mniejsze są szanse na sukces. Po upływie 10-15 lat szanse na przywrócenie płodności maleją do około 30%.
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść dostarcza się jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.