Rehabilitacja po mastektomii powinna zacząć się już kolejnego dnia po zabiegu. W pierwszych dniach po operacji można wprowadzić proste ćwiczenia oddechowe i ruchowe, aby zminimalizować ryzyko powikłań i wspomóc proces gojenia się – mówi w rozmowie z Ann Paulina Jagoda, fizjoterapeutka z gabinetu FizjoMax&beauty.
Kobiety po zabiegu mastektomii często doświadczają różnorodnych ograniczeń, zarówno fizycznych, jak i emocjonalnych. Dlatego wymagają opieki fizjoterapeutycznej już we wczesnej fazie pooperacyjnej.
Rehabilitacja po mastektomii: najczęstsze problemy
Svitlana Slyvchenko, Ann Asystent Zdrowia: Jakie są główne wyzwania fizjoterapeutyczne, z jakimi pacjentki po mastektomii się zazwyczaj borykają?
Paulina Jagoda, fizjoterapeutka: Po zabiegu mogą wystąpić ograniczenia w ruchomości ramienia po stronie mastektomii. Usunięcie węzłów chłonnych podczas mastektomii może prowadzić do obrzęku limfatycznego. Fizjoterapeuci pomagają w zarządzaniu tym stanem, na przykład przez terapię limfatyczną.
Pacjentki często doświadczają bólu i napięcia mięśniowego po operacji. Fizjoterapia może pomóc w złagodzeniu tych objawów.
Zaburzenia statyki i postawy ciała są również powszechne po mastektomii. Zespół sznura pachowego to jedno z powikłań, charakteryzujące się pojawieniem się „sznurów”, które stają się widoczne podczas unoszenia ramienia, zwłaszcza w okolicy dołu pachowego.
Rehabilitacja po mastektomii: czy można wrócić do pełnej sprawności?
Czy po mastektomii jest możliwość powrotu do pełnej sprawności ruchowej?
Tak, po mastektomii istnieje możliwość powrotu do pełnej sprawności ruchowej, zwłaszcza przy skutecznej opiece fizjoterapeutycznej i rehabilitacji. Fizjoterapeuci pracują z pacjentkami, aby:
- przywrócić pełną ruchomość ramienia po stronie mastektomii;
- złagodzić ból i napięcie mięśniowe poprzez odpowiednie ćwiczenia;
- zarządzać obrzękiem limfatycznym, jeśli się pojawi, przy użyciu terapii limfatycznej;
- poprawić postawę ciała i równowagę.
Czy istnieją różnice w podejściu do rehabilitacji w zależności od rodzaju mastektomii?
Tak, podejście do rehabilitacji może różnić się w zależności od rodzaju mastektomii oraz innych czynników, takich jak obecność lub brak zachowanego mięśnia piersiowego.
Pacjentki po jednostronnej mastektomii mogą doświadczać specyficznych wyzwań związanych z asymetrią ciała, co może wpływać na postawę i równowagę. W przypadku obustronnej mastektomii, konieczne jest uwzględnienie potrzeb obu stron ciała.
W przypadku zachowanego mięśnia piersiowego istnieje potrzeba dostosowania programu rehabilitacji. Pacjentki z zachowanym mięśniem piersiowym mogą wymagać specjalnych ćwiczeń i podejścia, aby zminimalizować ewentualne dyskomforty.
Jeśli pacjentka przeszła rekonstrukcję piersi po mastektomii, fizjoterapeuci mogą dostosować program rehabilitacji, aby uwzględnić ten aspekt, skupiając się na przywracaniu pełnej funkcji z uwzględnieniem zabiegów.
Rehabilitacja po mastektomii: od kiedy?
Kiedy zacząć rehabilitację po mastektomii?
Rehabilitację po mastektomii zazwyczaj rozpoczyna się stosunkowo szybko po zabiegu. Jednak dokładny moment może się różnić w zależności od indywidualnych warunków pacjentki i zaleceń lekarza.
Już w pierwszych dniach po mastektomii można wprowadzić proste ćwiczenia oddechowe i ruchowe, aby zminimalizować ryzyko powikłań i wspomóc proces gojenia się. Kiedy rany zaczynają się goić, a pacjentka otrzyma zielone światło od lekarza, można rozpocząć bardziej intensywną rehabilitację. Ten etap zazwyczaj mieści się w zakresie od kilku dni do kilku tygodni po operacji.
Po zagojeniu się blizny zaczynamy również pracować nad jej elastycznością i minimalizacją widoczności, aby uniknąć przyszłych problemów bólowych czy estetycznych.
Rozpoczęcie rehabilitacji odbywa się pod opieką doświadczonego fizjoterapeuty, który dostosuje program do konkretnych potrzeb pacjentki. Zawsze ważne jest skonsultowanie się z zespołem lekarzy i fizjoterapeutów, którzy opiekują się pacjentką, aby ustalić optymalny moment rozpoczęcia rehabilitacji i dostosować plan do jej konkretnych warunków klinicznych.
Rehabilitacja po mastektomii: rodzaje ćwiczeń
Svitlana Slyvchenko, Ann Asystent Zdrowia: Jakie ćwiczenia i techniki fizjoterapeutyczne są najczęściej stosowane w procesie rehabilitacji po mastektomii?
Paulina Jagoda: W procesie rehabilitacji po mastektomii stosuje się różnorodne ćwiczenia i techniki fizjoterapeutyczne, które mają na celu przywrócenie funkcji, zminimalizowanie bólu oraz poprawę jakości życia. Oto kilka powszechnie stosowanych:
- Ćwiczenia oddechowe: pomagają w przywracaniu pełnej funkcji płuc po operacji oraz zapobiegają problemom z oddychaniem.
- Specjalne ćwiczenia ruchowe: skierowane na przywrócenie pełnej ruchomości ramienia po stronie poddanej mastektomii.
- Ćwiczenia siłowe: skoncentrowane na wzmacnianiu mięśni ramienia, klatki piersiowej i pleców. Mają na celu poprawę siły i funkcji.
- Drenaż limfatyczny: obejmuje masaż limfatyczny i techniki drenażu limfatycznego w celu zarządzania obrzękiem limfatycznym, który może wystąpić po usunięciu węzłów chłonnych.
- Ćwiczenia równoważne: skupiają się na poprawie równowagi i postawy ciała, co jest istotne zwłaszcza po jednostronnej mastektomii.
- Terapia manualna: wykorzystywana do złagodzenia napięcia mięśniowego i poprawy elastyczności tkanek.
- Terapia blizny: manualna terapia blizny obejmuje delikatne masowanie lub rolowanie blizny w celu zwiększenia jej ruchomości i oddzielenia od innych tkanek.
- Kinesiotaping: stosowany jest do poprawy wsparcia mięśniowego i zmniejszenia napięcia.
Fizjoterapia może pomóc w radzeniu sobie z bólem po mastektomii. W jaki sposób?
Ćwiczenia wzmacniające i rozciągające, specjalnie dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjentki, mogą znacząco przyczynić się do poprawy siły mięśniowej i elastyczności, co może zaś skutecznie złagodzić ból. Fizjoterapeuci często wykorzystują techniki terapii manualnej, takie jak masaż, aby złagodzić napięcie mięśniowe, poprawić krążenie krwi i zmniejszyć dolegliwości bólowe.
Nauczanie pacjentek technik relaksacyjnych, takich jak głębokie oddychanie czy proste techniki relaksacji, również odgrywa istotną rolę w redukcji napięcia i łagodzeniu bólu.
Zastosowanie terapii ciepłem lub zimnem może przynieść ulgę w przypadku bólu oraz pomóc w zmniejszeniu obrzęku.
Brak rehabilitacji a powikłania
Jakie są potencjalne powikłania fizyczne związane z brakiem rehabilitacji po mastektomii?
Brak rehabilitacji po mastektomii może prowadzić do różnych potencjalnych powikłań fizycznych, które mogą istotnie wpłynąć na jakość życia pacjentki.
Bez odpowiednich ćwiczeń rehabilitacyjnych może wystąpić ograniczenie ruchomości ramienia po stronie poddanej mastektomii, co utrudnia codzienne czynności. Dodatkowo, nieprawidłowy drenaż limfatyczny związany z brakiem terapii limfatycznej może prowadzić do obrzęku limfatycznego.
Brak wzmacniania mięśni i odpowiednich ćwiczeń może przyczynić się do utrzymującego się bólu i napięcia mięśniowego. Zaniedbanie poprawy postawy ciała może skutkować zaburzeniami postawy, co z kolei wpływa na ogólną sprawność i komfort pacjentki.
Dodatkowo, brak wsparcia psychologicznego i fizjoterapeutycznego może prowadzić do problemów emocjonalnych, takich jak depresja czy nieakceptacja zmian w ciele, co dodatkowo pogarsza jakość życia pacjentki.
Rodzaj mastektomii ma wpływ na czas rekonwalescencji
Jak długo trwa proces rekonwalescencji?
Czas rekonwalescencji po mastektomii może znacząco się różnić w zależności od wielu czynników. Rodzaj mastektomii – czy to jednostronna czy obustronna, z usunięciem węzłów chłonnych czy bez, z rekonstrukcją czy nie – może mieć wpływ na czas rekonwalescencji.
Ogólny stan zdrowia, wiek, aktywność fizyczna przed operacją, a także obecność innych schorzeń mogą wpływać na tempo rekonwalescencji. Dodatkowo, problemy zdrowotne, takie jak infekcje czy komplikacje chirurgiczne, mogą opóźnić proces rekonwalescencji. Tempo gojenia ran oraz reakcja organizmu na zabieg są również istotnymi czynnikami.
Pierwsze kilka tygodni po operacji jest kluczowe dla rekonwalescencji. Pacjentki zazwyczaj stopniowo odzyskują siłę i ruchomość, ale pełna rekonwalescencja może trwać kilka miesięcy. Niemniej jednak, jest to proces indywidualny, a każda pacjentka może doświadczać go inaczej. Ważne jest, aby kierować się zaleceniami lekarza i fizjoterapeuty oraz regularnie informować ich o postępie w celu dostosowania planu rekonwalescencji do indywidualnych potrzeb pacjentki.
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.