Kamica żółciowa to schorzenie, które dotyka wielu osób na całym świecie. Wprowadzenie odpowiedniej diety może odgrywać istotną rolę w łagodzeniu objawów i utrzymaniu zdrowia układu pokarmowego. Dieta przy kamicy żółciowej opiera się na zrównoważonym spożyciu pokarmów i świadomych wyborach żywieniowych, które pomagają uniknąć nadmiernego obciążenia układu żółciowego i trzustki. Jak powinna wyglądać dieta chorych na kamicę żółciową opowiada dietetyk Radosław Bernat.
W populacji ogólnej częstość występowania kamicy żółciowej szacuje się na ok. 9% u mężczyzn oraz 18–19% u kobiet.
Dieta w kamicy żółciowej odgrywa bardzo ważną rolę
Svitlana Slyvchenko, Ann Asystent Zdrowia: Jakie są główne przyczyny powstawania kamicy żółciowej?
Radosław Bernat, dietetyk: Przyczyn jest mnóstwo, ale główne to na pewno predyspozycje genetyczne, nadmiar cholesterolu lub bilirubiny w organizmie, podwyższony poziom estrogenów – stąd najczęściej problemu z kamicą mają kobiety, otyłość i zła dieta.
W jaki sposób dieta może wpływać na rozwój kamicy żółciowej?
Dieta odgrywa istotną rolę w rozwoju kamicy żółciowej. Nieprawidłowe nawyki żywieniowe mogą przyczynić się do otyłości, nadmiernego stężenia cholesterolu we krwi, zaburzeń czynności trzustki i wątroby oraz nadmiaru estrogenów, zwiększając tym samym ryzyko wystąpienia kamicy żółciowej.
Otyłość jest jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju kamicy żółciowej. Wysoki poziom tkanki tłuszczowej sprzyja zwiększonemu wydzielaniu cholesterolu do żółci, co z kolei zwiększa ryzyko tworzenia się złogów w pęcherzyku żółciowym. Ponadto, otyłość prowadzi do zmniejszenia motoryki jelitowej, co może przyczyniać się do zastoju żółci i powstawania kamieni żółciowych.
Dieta w kamicy żółciowej: należy unikać tłustego nabiału
Jakie pokarmy lub składniki odżywcze należy ograniczyć lub unikać w diecie przy kamicy żółciowej?
Z pewnością będą to fastfoody wszelkiego rodzaju, przetworzone węglowodany, w tym białe pieczywo i wyroby cukiernicze, a także nadmiar cukrów prostych, tzn. cukru, słodycze oraz słodkie napoje. Jak również tłuste sery, tłuste mięsa i ryby, jajka smażone i jajka na twardo i tłuszcze trans. Ponadto należy unikać tłustego nabiału, cebuli, warzyw kapustnych, roślin strączkowych oraz nadmiaru kwasów Omega 6 i orzechów.
Dieta w kamicy żółciowej: warto sięgać po chude gatunki ryb
Jakie są zalecane pokarmy i składniki odżywcze w diecie dla osób z kamieniami żółciowymi?
W diecie dla osób z kamieniami żółciowymi zaleca się uwzględnienie różnych pokarmów i składników odżywczych, które mogą pomóc w utrzymaniu zdrowia i zmniejszeniu ryzyka wystąpienia objawów kamicy żółciowej.
W zakresie produktów mlecznych, warto wybierać niskotłuszczowe warianty, takie jak mleko o zawartości tłuszczu do 2%, maślankę, kefir oraz jogurt naturalny. Można również sięgać po chudy ser twarogowy.
Owoce takie jak jabłka, gruszki, owoce cytrusowe, truskawki, maliny, jeżyny, a także egzotyczne owoce jak melony, kiwi czy mango, są polecane w diecie dla osób z kamieniami żółciowymi. Zaleca się również spożywanie soków owocowych oraz soków warzywnych.
W przypadku mięsa, preferuje się chude gatunki, takie jak cielęcina, wołowina, drób oraz wędliny drobiowe. Dziczyzna, królik oraz mięso drobiowe w galarecie również można uwzględnić w diecie.
Zobacz też: Dietetyk radzi w Ann: Dieta w zespole metabolicznym. Czym jest zespół X? [ROZMOWA WIDEO]
Jeśli chodzi o ryby, warto sięgać po chude gatunki, takie jak dorsz, okoń, pstrąg, sola, flądra, sandacz, morszczuk czy mintaj. Białko jaja, zarówno gotowane na miękko jak i innych formach przygotowania, również jest zalecane.
W diecie dla osób z kamieniami żółciowymi warto uwzględnić również zupy na chudych wywarach oraz korzystać z masła i olejów roślinnych, takich jak oliwa, olej rzepakowy czy olej lniany. Jeśli zaś chodzi o warzywa, warto sięgać po młodą marchewkę, kalarepę, szparagi, pomidory i ogórki bez skórki, szpinak, sałatę, buraki, cukinię, bakłażana, dynię. Do przyprawiania potraw warto korzystać z łagodnych przypraw, takich jak kminek, koperek, cynamon, gałka muszkatołowa, liście laurowe, papryka, tymianek czy bazylia.
Dieta w kamicy żółciowej a prawidłowa masa ciała
Jakie są korzyści płynące z utrzymania prawidłowej masy ciała i zdrowego stylu życia dla osób z kamieniami żółciowymi?
Osoby utrzymujące prawidłową masę ciała i prowadzące aktywny tryb życia często doświadczają mniejszych lub braku objawów kolki żółciowej. Prawidłowe odżywianie i regularna aktywność fizyczna mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia bólu i dyskomfortu związanego z kamieniami żółciowymi.
Utrzymywanie prawidłowej masy ciała i zdrowego stylu życia może pomóc w zmniejszeniu ryzyka konieczności poddania się operacji usunięcia pęcherzyka żółciowego (cholecystektomii). Jeśli kamienie żółciowe nie powodują objawów i nie powodują powikłań, zachowanie zdrowego trybu życia może zapobiec konieczności interwencji chirurgicznej.
Osoby z kamieniami żółciowymi mają większe ryzyko wystąpienia powikłań, takich jak zapalenie pęcherzyka żółciowego czy zapalenie dróg żółciowych. Utrzymywanie prawidłowej masy ciała, zdrowej diety i regularnej aktywności fizycznej może zmniejszyć to ryzyko i pomóc w utrzymaniu zdrowia układu pokarmowego.
Należy ograniczyć spożycie tłuszczów!
Svitlana Slyvchenko, Ann Asystent Zdrowia: Czy istnieją jakieś specjalne zalecenia dotyczące spożywania tłuszczów w diecie przy kamicy żółciowej?
Radosław Bernat, dietetyk: W przypadku kamicy żółciowej istnieją zalecenia dotyczące spożywania tłuszczów w diecie. Należy:
- Ograniczyć spożycie tłuszczów do około 40-50g dziennie;
- Unikać spożywania tłustych kolacji;
- Wybierać zdrowe tłuszcze, takie jak oleje roślinne (oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany) i łatwostrawne masło;
- Ograniczyć spożycie tłustych mięs, takich jak wieprzowina czy baranina, zamiast tego wybierać chude gatunki mięsa, np. kurczaka czy indyka;
- Utrzymać równowagę między tłuszczami nasyconymi, nienasyconymi i wielonienasyconymi w diecie.
Dieta w kamicy żółciowej: zaleca się spożywanie mniejszych posiłków
Jakie są alternatywne źródła białka dla osób, które powinny ograniczać spożycie tłustych mięs w diecie związanej z kamieniami żółciowymi?
Alternatywne źródła białka dla osób, które powinny ograniczać spożycie tłustych mięs w diecie związanej z kamieniami żółciowymi, obejmują chude mięsa (np. kurczaka, indyka, cielęcinę, królika), różne gatunki ryb (np. dorsza, okonia, pstrąga, solę, flądrę, sandacza, morszczuka, mintaja), nabiał (np. mleko, jogurt naturalny, ser twarogowy chudy, maślanka) oraz białko jaj. Dodatkowo, można rozważyć uzupełnienie diety odżywkami białkowymi lub specjalnymi napojami odżywczymi (np. nutridrinki).
Jakie są zalecane porcje posiłków i częstotliwość spożywania dla osób z kamieniami żółciowymi?
Zaleca się spożywanie mniejszych porcji posiłków, aby uniknąć nadmiernego obciążenia trzustki i układu żółciowego. Ważne jest dostosowanie wielkości porcji do indywidualnych potrzeb i uczucia sytości. Zamiast spożywania trzech większych posiłków, zaleca się spożywanie częstszych, ale mniejszych posiłków w ciągu dnia. Dobra praktyka to spożywanie co najmniej 4-5 mniejszych posiłków w regularnych odstępach czasu. Ważne jest również słuchanie sygnałów wysyłanych przez organizm i jedzenie tylko wtedy, gdy jesteśmy głodni, a nie na zasadzie nawyku.
O ekspercie: Dietetyk Radosław Bernat – przyjmuje online, a także stacjonarnie we Wrocławiu, Miliczu i Oleśnicy. Świadczy szeroko pojęte porady dietetyczne oraz układa indywidualne jadłospisy dietetyczne oparte jedynie o zdrowe, naturalne i pełnowartościowe posiłki.
Autorka: Svitlana Slyvchenko, Ann Asystent Zdrowia
*Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.