Poczucie odrzucenia, bycia niechcianym, a nawet zaburzenia natury psychologicznej – to konsekwencje, jakie może ponieść dziecko, jeśli nie przygotujemy rodziny na pojawienie się jej nowego członka. Co zrobić, aby dziecko czuło się zaopiekowane, mimo że w domu pojawia się noworodek? Jak powiedzieć mu o ciąży? Czego nie mówić? O tym rozmawialiśmy z dr Beatą Rajbą podczas Dyżuru z Psychologiem na żywo 15. lutego.
Kiedy powiedzieć dziecku o ciąży?
Sara Gawrońska, Ann Asystent Zdrowia: Kiedy jest ten moment, w którym powinniśmy powiedzieć dziecku o ciąży? Jak to wygląda jeśli mówimy o tym 3-latkowi, a jak gdy jest to nastolatek? Czy w innym momencie musimy powiedzieć o tej nowinie?
dr Beata Rajba: Tak naprawdę warto o niej mówić najpóźniej w momencie, kiedy pojawia się brzuszek. To może być końcówka 1. trymestru, kiedy jesteśmy pewni, że ta ciąża jest i że się utrzyma. Bo wiemy, że poronień w 1. trymestrze jest relatywnie dużo. To jest ten moment, kiedy powinniśmy rozmawiać o ciąży i z 3-latkiem i ze starszym dzieckiem, ale z każdym z nich rozmawiamy inaczej. Różnice są ogromne.
Jeżeli chodzi o 3-latka, to przede wszystkim powinien usłyszeć komunikat, że będzie miał rodzeństwo i jakąś bajkę. To może być bajka terapeutyczna. Jest ich mnóstwo na rynku. Warto czytać dziecku te bajeczki. Chodzi o to, żeby dziecko zwizualizowało sobie, jak to właściwie będzie wyglądać. Dlatego, że to, czego dzieci się boją najbardziej w tym wieku, to jest niedookreśloność, to jest to, że właściwie nie wiadomo co będzie, że może zostaną same, może zostaną opuszczone.
W związku z tym, musimy być bardzo wyczuleni na te lęki. Dlatego temu maluchowi opowiadamy, że przyjdzie taki moment, że mamusia pójdzie do szpitala, ale to dlatego, że wróci z braciszkiem lub siostrzyczką. Zaangażujmy je we wspólne wybieranie imienia, wspólne przygotowanie miejsca dla dziecka. Zabierzmy je do sklepu i powiedzmy ,,Może wybierz misia, ale wybierzemy tego misia i tobie i twojemu młodszemu braciszkowi lub siostrzyczce”. Maluch, czy też większe rodzeństwo, nie może nic stracić. A i tak straci. Szczególnie jeśli do tej pory był jedynakiem, straci coś. Dostanie konkurenta do uwagi rodziców, do sił rodziców, do wszelkiego rodzaju zasobów. Natomiast chodzi o to, żeby straciło jak najmniej.
Uważajmy na to, co mówimy!
Nastolatkowi łatwiej będzie powiedzieć o ciąży, bo wie z czym ona się wiąże. Małemu dziecko trudniej wytłumaczyć, że w brzuszku ktoś jest, kiedy nie widać go jeszcze w pełnej okazałości?
Nawet kiedy ten brzuszek jest większy, to dla dziecka i tak jest to abstrakcyjna kwestia. Oczywiście, można mówić, że mama jest w ciąży, że dziecko rośnie w brzuchu. Natomiast, przede wszystkim powinno mieć powiedziane, jak będzie po. Nie mówmy mu rzeczy, które się nie sprawdzą. Częstym błędem, który popełniają rodzice, jest mówienie, że dziecko będzie miało kolegę do zabawy. Później przynoszą do mamy takie małe coś, z czym nie da się bawić i to jeszcze bardzo, bardzo długo.
Musimy też uważać na komunikaty, związane z tym, że źle czujemy się w ciąży, że jesteśmy zmęczone, że wymiotujemy. Dlatego, że dziecko zaczyna się bać, że mamie coś się stanie. W związku z tym zaczyna odczuwać złość na to rodzeństwo, które się pojawi.
Z rozmowy dowiesz się także:
- Jak odpowiadać na pytanie: Skąd się biorą dzieci?
- Czy w rozmowie przedstawiać dziecku wizję bycia starszym bratem lub siostrą?
- Jak reagować, jeśli dziecko nie przyjmie dobrze wiadomości o ciąży?
- Jak dzielić się obowiązkami i opieką nad dziećmi z partnerem?
- W jaki sposób rozpocząć edukację seksualną dziecka?
O ekspertce:
Dr Beata Rajba, psycholożka, filolożka, terapeutka EMDR, copywriterka, graficzka, webdesignerka, brała udział w projektowaniu i przygotowaniu kilkudziesięciu kampanii reklamowych i społecznych. Wykłada m.in psychologię reklamy, statystykę, psychometrię, a także psychologię społeczną ze szczególnym uwzględnieniem wpływu społecznego. Prowadzi badania dotyczące niezgodności ze schematem i przekazu okołoprogowego, a także waliduje narzędzia do badań psychologicznych.
Spotkanie poprowadzi Sara Gawrońska, Ann Asystent Zdrowia.
Znajdź więcej ciekawych rozmów w Ann-Zdrowie.pl: