Geny – okazuje się, że w nich można wyczytać wiele. W jaki sposób wiedza na temat naszych genów jest w stanie uchronić nas przed zachorowaniem na nowotwór? Na ten temat w cyklu „Przepis na Zdrowie Ann” rozmawialiśmy z dr n. med. Katarzyną Wertheim-Tysarowską z Pracowni Genetyki Molekularnej Zakładu Genetyki Medycznej Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie.
Geny – co można w nich znaleźć?
Aleksandra Zalewska-Stankiewicz, Ann Zdrowie: Czy istnieją badania genetyczne, dzięki którym możemy dowiedzieć się, na jaki konkretnie rodzaj nowotworu jesteśmy narażeni?
Dr n. med. Katarzyna Wertheim-Tysarowska: Rozwój nowotworów spowodowany jest wieloma czynnikami. Wśród nich wymienia się czynniki środowiskowe, takie jak dieta, otyłość, brak aktywności fizycznej, spożywanie alkoholu, palenie tytoniu, choroby wirusowe czy promieniowanie UV. Natomiast nowotwory dziedziczne, czyli takie, które wynikają z predyspozycji genetycznych, stanowią 10 procent wszystkich nowotworów. Obecnie znamy kilkaset genów związanych z ryzykiem nowotworzenia. Najwięcej mówi się o genach odpowiedzialnych za rozwój zespołu dziedzicznego raka piersi i jajnika. Znamy geny z predyspozycją do rozwoju raka jelita grubego, trzustki czy skóry. Oczywiście, istnieje możliwość zbadania tych genów.
Czy możemy wykonać badania genetyczne z zakresu onkologii w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia?
Badania mogą zostać zrefundowane przez NFZ, ale pacjent musi spełnić pewne kryteria – przy każdym typie nowotworu są one precyzyjnie określone. W pierwszej kolejności z badań mogą skorzystać osoby, u których wcześniej zdiagnozowano określony nowotwór lub występował on u krewnych pacjenta. Pierwszym krokiem zawsze powinna być konsultacja z lekarzem genetykiem.
Jak się dostać do lekarza genetyka?
Pacjent powinien mieć skierowanie do poradni genetycznej – od lekarza pierwszego kontaktu. W Polsce jest ich sporo – lekarzy genetyków można znaleźć w każdym województwie. Jeśli w danym miejscu są duże kolejki, warto rozejrzeć się, jak sytuacja wygląda w poradni w innym mieście – być może dostęp będzie łatwiejszy.
Inne wątki poruszone w rozmowie:
- Jak wygląda konsultacja z lekarzem genetykiem?
- W jaki sposób przygotować się do wizyty w poradni genetycznej?
- Rodzaje badań genetycznych, dzięki którym można wykryć ryzyko zachorowania na raka.
- Znaczenie badań genetycznych u pacjentów, u których zdiagnozowano nowotwór.
- Pacjent onkologiczny a możliwość kwalifikacji na dodatkowe badania genetyczne, dzięki którym można zaplanować leczenie spersonalizowane.
*Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść dostarcza się jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Sprawdź więcej rozmów ze specjalistami w Ann: