Bostonka to choroba zakaźna, która najczęściej dotyka dzieci poniżej 10. roku życia, ale może wystąpić również u dorosłych. Choć zwykle choroba ta nie jest groźna, jest bardzo zaraźliwa i łatwo rozprzestrzenia się w środowisku szkolnym i przedszkolnym. Jakie są objawy choroby oraz jak nie pomylić ją z inną chorobą wirusową? Jak możemy leczyć bostonkę?
Według statystyk najwięcej zachorowań na chorobę bostońską notuje się wiosną, latem i wczesną jesienią.
Bostonka: co to za choroba?
Bostonka to potoczne określenie choroby dłoni, stóp i jamy ustnej, której nazwa wzięła się od jednego z dużych ognisk epidemicznych, które miało miejsce w okolicach Bostonu. Jest to choroba wirusowa, która wywołuje charakterystyczne skórne wykwity pęcherzykowe i plamistogrudkowe na dłoniach, stopach oraz w okolicach jamy ustnej. Choć zwykle nie jest groźna dla zdrowia, towarzyszą jej objawy takie jak gorączka, pogorszenie samopoczucia czy utrata apetytu. Mogą też występować nudności i wymioty oraz biegunka.
Choroba ta najczęściej występuje u dzieci i łatwo się rozprzestrzenia w dużych skupiskach, szczególnie w przedszkolach i szkołach. Nieprzestrzeganie higieny również sprzyja transmisji wirusa.
– Bostonka to potoczna nazwa dla choroby dłoni, stóp i jamy ustnej, która wywoływana jest przez enterowirusy. Najczęściej chorują na nią dzieci, ale dorośli również mogą zachorować, szczególnie jeśli nie przestrzegają odpowiedniej higieny. Choroba jest bardzo zaraźliwa i szerzy się drogą powietrzną, poprzez kichanie, kaszel i bliski kontakt.
Początkowe objawy bostonki są nieswoiste i obejmują podwyższoną temperaturę ciała, osłabienie, zmęczenie i brak apetytu. Charakterystyczne objawy, czyli pęcherzyki i nadżerki w jamie ustnej oraz na dłoniach i stopach, pojawiają się zazwyczaj po kilku dniach. Pęcherzyki te mogą być tak intensywne, że utrudniają połykanie i uniemożliwiają jedzenie. Czas trwania objawów jest zróżnicowany i może trwać od kilku dni do kilku tygodni – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Małgorzata Anna Polz-Dacewicz, kierownik Zakładu Wirusologii z Laboratorium SARS Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
Jak długo chory zaraża bostonką?
Warto zaznaczyć, że bostonka może powrócić, ponieważ wywołują ją różne wirusy, a po przechorowaniu jednej zakażenie innym może się powtórzyć. Zarówno dzieci, jak i dorośli mogą zachorować kilka razy w ciągu życia, a po każdym zakażeniu wykształcają jedynie odporność na konkretny rodzaj wirusa. Okres zakaźności wynosi od kilku do kilkunastu dni, a wirusy pozostają w organizmie chorego przez dłuższy czas, nawet kilka miesięcy po wyzdrowieniu, co zwiększa ryzyko zakażenia dla innych osób.
Największe ryzyko zarażenia dla innych osób przez chorego na bostonkę występuje w pierwszym tygodniu choroby. Wirus po wniknięciu do organizmu namnaża się przede wszystkim w tkance limfatycznej gardła oraz jelita cienkiego, a następnie rozprzestrzenia się do regionalnych węzłów chłonnych.
Bostonka: diagnostyka i leczenie
Diagnoza choroby rąk, stóp i jamy ustnej zazwyczaj opiera się na badaniu klinicznym objawów. Wirus można wykryć w kale przez około 6 tygodni od momentu zakażenia, a wydalanie wirusa z jamy ustnej i gardła trwa zwykle mniej niż 4 tygodnie. Mikroskopia świetlna pobranych próbek z pęcherzyków lub zeskrobiny skóry może pomóc w odróżnieniu choroby rąk, stóp i ust od innych chorób wywołanych wirusami, takich jak ospa wietrzna, półpasiec czy opryszczka.
– Diagnostyka bostonki polega przede wszystkim na rozpoznaniu charakterystycznych objawów przez lekarza. Należy ją również odróżnić od innych chorób wysypkowych, takich jak szkarlatyna czy ospa wietrzna, które wywołują podobne objawy. W przypadku bostonki, wysypka pęcherzykowa występuje przede wszystkim na dłoniach, stopach i w okolicy jamy ustnej, podczas gdy np. w ospie wietrznej pojawia się na całym ciele, w tym na rękach, nogach, brzuchu i plecach. Ponadto, zmiany skórne w bostonce mają zwykle kształt podłużny, zaś w ospie wietrznej – okrągły. Jeśli chodzi o leczenie bostonki, stosuje się przede wszystkim leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe oraz zaleca się duże nawodnienie organizmu – podkreśla specjalista.
W czasie leczenia bostonki bardzo ważne jest zapobieganie odwodnieniu organizmu chorego. Może to być szczególnie trudne, gdyż chorzy z bostonką często mają trudności z przyjmowaniem jedzenia i płynów ze względu na występujące owrzodzenia w jamie ustnej. Należy również zwrócić uwagę na skórę na dłoniach i stopach, ponieważ bostonka może powodować pęcherze, które mogą pękać i prowadzić do otwartych ran. W niektórych przypadkach, kilka tygodni po przebyciu choroby, może dojść do odpadnięcia paznokci. Dlatego ważne jest, aby dbać o higienę skóry, stosować odpowiednie kremy i unikać czynności, które mogą zwiększać ryzyko infekcji ran.
Bostonka: szczególnie narażone są dzieci i osoby z osłabioną odpornością
Bostonka najczęściej występuje u dzieci, szczególnie w wieku przedszkolnym. Jednak każdy może zachorować na tę chorobę, bez względu na wiek. Osoby, które narażone są na większe ryzyko zakażenia, to przede wszystkim osoby przebywające w dużych skupiskach. Brak higieny oraz kontakty z osobami zakażonymi również zwiększają ryzyko zachorowania na bostonkę.
– Szczególnie narażone na wystąpienie choroby są osoby, które mają osłabiony układ immunologiczny lub osłabioną odporność naturalną. Takie osoby są w ogóle narażone na różnego rodzaju zakażenia, w tym na zakażenie wirusem. Bostonką można zarazić się w przedszkolach, żłobkach, dlatego nauczycielki również mogą być narażone. Ponadto, jak już wspomniałam, choroba ta jest bardziej niebezpieczna dla dzieci poniżej 5 roku życia – apeluje prof. dr hab. n. med. Małgorzata Anna Polz-Dacewicz, kierownik Zakładu Wirusologii z Laboratorium SARS Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
Bostonka: profilaktyka choroby
Najskuteczniejszą formą profilaktyki bostonki jest dbanie o higienę osobistą, w tym częste mycie rąk, szczególnie po kontakcie z osobami chorującymi lub po zmianie pieluchy u dziecka. Ważne jest również unikanie bliskiego kontaktu z osobami, u których podejrzewa się wystąpienie choroby.
W placówkach publicznych, takich jak przedszkola i szkoły, powinny być przestrzegane zasady higieny, takie jak regularne dezynfekowanie powierzchni i zabawek oraz edukacja dzieci na temat higieny osobistej. Osoby chore na bostonkę powinny unikać kontaktu z innymi, a także unikać współkorzystania z przedmiotów codziennego użytku.
– Jeśli chodzi o izolację, to osoby chore na bostonkę powinny przestrzegać podstawowych zasad higieny, takich jak częste mycie rąk, nie używanie tych samych przyrządów do toalety czy kubków i sztućców oraz unikanie bliskiego kontaktu z innymi osobami, szczególnie z dziećmi – mówi prof. dr hab. n. med. Małgorzata Anna Polz-Dacewicz.
Nie istnieje szczepionki przeciwko bostonce, ale dzięki profilaktyce można ograniczyć ryzyko zakażenia się chorobą. W przypadku podejrzenia zakażenia należy skontaktować się z lekarzem, który może zalecić odpowiednie leczenie i środki łagodzące objawy.
Autorka: Svitlana Slyvchenko, Ann Asystent Zdrowia
*Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.