Media społecznościowe – z jednej strony dobrodziejstwo naszych czasów, ale z drugiej ogromne zagrożenie, szczególnie dla młodych osób. Jak rozpoznać, że my albo nasze dziecko jest uzależnione? Jak mądrze korzystać z social mediów? Jaki jest związek pomiędzy uzależnieniem od mediów społecznościowych a samooceną? Między innymi o tym rozmawialiśmy z dr Beatą Rajbą, psycholożką i terapeutką.
Uzależnienie behawioralne
Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia: Czym jest uzależnienie od mediów społecznościowych? Czy schemat uzależnienia jest taki sam jak w przypadku innych nałogów?
dr Beata Rajba: Uzależnienie od mediów społecznościowych jest uzależnieniem behawioralnym, czyli uzależnieniem od pewnych zachowań. Schemat jest w pewnym sensie podobny, ponieważ przeglądanie mediów społecznościowych pozwala rozładować napięcie. Dlatego właśnie uczniowie w liceum wychodzą w trakcie lekcji do toalety, żeby zobaczyć, co się dzieje na telefonie.
To uzależnienie jest specyficzne, dlatego że w jego przypadku bardzo ważnym czynnikiem jest czynnik społeczny. Algorytm mediów społecznościowych uzależnia nas od siebie za pomocą wykorzystywania naszych instynktownych, odruchowych zachowań związanych ze społecznością.
Uzależniamy się bez względu na wiek
Czy starsze osoby też się uzależniają?
Uzależnienie jest demokratyczne, czyli jeżeli prezentujemy pewien wzorzec zachowań i wpadniemy w spiralę, którą nakręca głód tych relacji społecznych, to niestety możemy uzależnić się bez względu na to, w jakim jesteśmy wieku. Osoby starsze nie są odporne, chociaż większość z nich jest trochę odizolowana cyfrowo, rzadziej korzysta z komórki. Ma doświadczenia i wzorce kontaktów twarzą w twarz i szuka tego typu kontaktów.
Czy istnieją indywidualne predyspozycje do uzależnienia?
Oczywiście. Będą się uzależniać wszelkie osoby, które potrzebują zewnętrznych źródeł akceptacji społecznej. Nastolatki będą tutaj szczególnym targetem, dlatego że one ich potrzebują rozwojowo. Potrzebują się przyglądać w innych osobach jak w lustrach i słyszeć, że są okej i są „lajkowane”, czyli lubiane. Starsze osoby również – o ocenie niestabilnej, zaniżonej, niepewne siebie, ewentualnie też osoby wysokim poziomem narcyzmu.
Podczas spotkania z dr Beatą Rajbą poruszyliśmy także następujące kwestie:
- Jakie symptomy świadczą o uzależnieniu od mediów społecznościowych?
- Jaki social media wpływają na nasze zdrowie psychiczne?
- Jakie mogą być konsekwencje uzależnienia od mediów społecznościowych?
- Jak bezpiecznie korzystać z social mediów?
- Czy całkowicie odcięcie się od mediów społecznościowych to dobry pomysł?
- Jak chronić dzieci przed uzależnieniem od portali społecznościowych?
O ekspertce:
Dr Beata Rajba, psycholożka, filolożka, terapeutka EMDR, copywriterka, graficzka i webdesignerka. Brała udział w projektowaniu i przygotowaniu kilkudziesięciu kampanii reklamowych oraz społecznych. Wykłada m.in psychologię reklamy, statystykę, psychometrię, a także psychologię społeczną ze szczególnym uwzględnieniem wpływu społecznego. Prowadzi badania dotyczące niezgodności ze schematem i przekazu okołoprogowego, a także waliduje narzędzia do badań psychologicznych.
*Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Więcej ciekawych rozmów w Ann: