Wiek, nadwaga lub otyłość, a nawet przyjmowanie niektórych leków – to czynniki, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju tłuszczaka. To łagodny guz nowotworowy występujący pod skórą. Czym jeszcze charakteryzuje się tłuszczak? Jak rozpoznać guza? Na czym polega leczenie tłuszczaka i czy zawsze potrzebna jest operacja? Między innymi o tym rozmawiamy z lek. Małgorzatą Ziółkowską, chirurgiem naczyniowym z Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Opolu.
Tłuszczaki rozrastają się powoli, a w skrajnych przypadkach osiągają rozmiary kilkunastu centymetrów średnicy i wagę w granicach kilku kilogramów
— lek. Małgorzata Ziółkowska.
Tłuszczak ma wiele postaci
Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia: Czym jest tłuszczak i jakie są jego rodzaje?
Lek. Małgorzata Ziółkowska, chirurg ogólny, chirurg naczyniowy: Tłuszczak jest łagodnym guzem nowotworowym, który wywodzi się z tkanki tłuszczowej. Z uwagi na budowę komórkową, możemy wyróżnić kilka rodzajów tłuszczaków. Aby określić dokładny rodzaj, niezbędne jest wycięcie guza i poddanie go badaniu histopatologicznemu. Rodzaje tłuszczaków są następujące:
- lipoma – słabo unaczyniony guz, który tworzą komórki tkanki tłuszczowej
- angiolipoma, czyli naczyniakotłuszczak – łącznotkankowy guz z bogatym unaczynieniem
- lipoblastoma – tłuszczak najczęściej wykrywany u niemowląt i małych dzieci
- myolipoma – mięśniakotłuszczak utworzony przez komórki tkanki mięśniowej oraz tkanki tłuszczowej
- myelolipoma – tłuszczak powstający z komórek szpiku kostnego oraz tkanki tłuszczowej
- zimowiak – w przeciwieństwie do pozostałych rodzajów tłuszczaków, zimowiak powstaje z komórek brunatnej tkanki tłuszczowej
- tłuszczak wielopostaciowy – słabo unaczyniony, utworzony z komórek wrzecionowatych.
Jak rozpoznać tłuszczaka?
Najczęściej pacjent wyczuwa miękki, przesuwalny guz podskórny, który nie powoduje zmiany kolory skóry i nie daje objawów zapalenia skóry. Zazwyczaj są to guzy, które osiągają kilka centymetrów średnicy, mają okrągły lub owalny kształt. Czasami występują w skupiskach, niekiedy pojedynczo. Najczęściej nie dają dolegliwości bólowych. Bywa, że pacjenci skarżą się na niewielki dyskomfort, który pojawia się w wyniku nacisku guza na sąsiadujące struktury.
Tłuszczaki rozrastają się powoli, a w skrajnych przypadkach osiągają rozmiary kilkunastu centymetrów średnicy i wagę w granicach kilku kilogramów.
Tłuszczak – przyczyny
Jakie są przyczyny rozwoju tłuszczaka? Które osoby są na niego najbardziej narażone?
Do tej pory nie odkryto jednoznacznych czynników, które mają bezpośredni wpływ na pojawianie się tłuszczaków. Uważa się jednak, że w pewnym stopniu mogą być za to odpowiedzialne predyspozycje genetyczne. Zwłaszcza u osób, których członkowie rodziny borykali się z chorobami nowotworowymi.
Najczęściej tłuszczaki występują u osób pomiędzy 40. a 60. rokiem życia, nieco częściej u mężczyzn. Mogą jednak rozwinąć się także u dzieci lub u niemowląt. Pomimo braku jednoznacznych przyczyn powstawania tłuszczaków, istnieją czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia zmian. Są to m.in. nadwaga bądź otyłość, hiperlipidemia, urazy w miejscu rozwoju tłuszczaka w przeszłości, przewlekłe stosowanie leków z grupy steroidów, współwystępowanie nowotworów złośliwych. Istnieją też rzadkie choroby, które doprowadzają do rozwoju tłuszczaków, takie jak mnoga dziedziczna tłuszczakowatość, choroba Madelunga czy też choroba Dercuma.
Diagnostyka i leczenie
W jaki sposób diagnozuje się dolegliwość?
Aby postawić diagnozę, w większości przypadków wystarczy badanie fizykalne. W wątpliwych przypadkach, gdy nie ma stuprocentowej pewności co do obecności tłuszczaka, zalecamy USG zmiany. W przypadku guzów położonych głęboko lub podejrzanych o złośliwy charakter, może być niezbędne wykonanie rezonansu magnetycznego bądź tomografii komputerowej.
Jak przebiega leczenie i czy tłuszczak może być niebezpieczny?
Wszystkie zmiany, które są nieprawidłowe, nazywamy nowotworowymi, jednak w większości są to zmiany łagodne. Wyjątkowo rzadko dochodzi do transformacji guza w nowotwór złośliwy. Większość łagodnych tłuszczaków nie wymaga żadnego leczenia i może być jedynie obserwowana.
W przypadku zmian powiększających się, dających dolegliwości bólowe bądź też niekorzystnych estetycznie dla pacjenta, może być konieczna interwencja chirurgiczna. Najczęściej jest to proste wycięcie zmiany w warunkach ambulatoryjnych, w znieczuleniu miejscowym. Jedynie tłuszczaki położone głęboko, naciekające lub o dużych rozmiarach, mogą wymagać hospitalizacji i leczenia chirurgicznego w znieczuleniu ogólnym, w warunkach bloku operacyjnego.
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Więcej ciekawych materiałów w Ann: