Problem żylaków dotyczy coraz większej liczby osób, zarówno starszych, jak i młodszych. Niestety – sporo z nich ignoruje widoczne symptomy choroby żył i nie wszyscy podejmują leczenie. Skutkiem nieleczonych żylaków mogą być trudne do zagojenia rany zwane owrzodzeniami żylnymi. Jak je rozpoznać i kiedy zgłosić się do lekarza? W jaki sposób leczy się owrzodzenia żylne? Co zrobić, aby uniknąć powstawania ran? Przeczytaj w Ann!
Głęboka rana na nodze
Owrzodzenie żylne jest raną będącą powikłaniem przewlekłej choroby żył kończyn dolnych. Rany najczęściej mają nieregularny kształt, a także wyraźnie zaznaczone granice.
– Jest to owrzodzenie zlokalizowane na kończynach dolnych wynikające z niewydolności żylnej. Jest to rana na nodze, u której podłoża jest niewydolność żył, nadciśnienie w żyłach, uszkodzenie żył, które wtórnie powoduje uszkodzenie skóry, uszkodzenie tkanki podskórnej i utworzenie się głębokiej, dużej rany na nodze – mówi w rozmowie z Ann dr n. med. Marcin Kucharzewski, chirurg naczyniowy, flebolog z Europejskiego Centrum Flebologii w Katowicach.
Najczęstszą lokalizacją uszkodzeń skóry jest wewnętrzna strona podudzia. Jeśli dolegliwości się rozwija, może obejmować nawet całą nogę – zwykle nie sięga jednak wyżej niż kolano. Warto dodać, że rany nie zawsze są duże i widoczne, a ich wielkość nie musi być związana z długością procesu gojenia.
– To może być mała, drobna ranka wielkości główki od szpilki, którą uda się szybko zagoić. Może to być mała, drobna ranka wielkości główki od szpilki, której przez długi czas nie będziemy w stanie zagoić z różnych powodów. Często to są rany wielkości kilku centymetrów, ale mogą trwać czasami bardzo długo, nawet do 10 lat. Ale mogą to też być w skrajnych przypadkach owrzodzenia obejmujące okrężnie całe podudzie – dodaje specjalista.
Jak rozwija się rana?
Nie każda osoba, który ma problem z żylakami, będzie miała owrzodzenia. Jeśli jednak zmagamy się z chorobą żył, powinniśmy stale obserwować swoje ciało. Owrzodzenia tworzą się stopniowo, a jednym z pierwszych objawów dolegliwości jest ścieńczenie skóry.
– To jest szereg procesów, do których dochodzi w nodze. Szereg procesów w dużych żyłach, które nam się powiększają i widzimy żylaki. Szereg procesów na poziomie mikrokrążenia, na poziomie komórkowym, których nie widzimy, ale które pokazuję się na nogach w postaci przebarwień, zwłóknienia, ścieńczenia skóry, zmian łuszczących na skórze. Dodatkowo częstym powodem owrzodzeń są urazy, szczególnie osoby starsze przechodząc gdzieś w domu uderzają się o wystający kawałek łóżka, krzesło. To powoduje w połączeniu z tą delikatną skórą pacjentów z niewydolnością żylną, pojawienie się owrzodzenia, które będzie rosło – mówi chirurg naczyniowy i flebolog.
– Pacjenci często mają świąd skóry związany z obecnością obrzęku, niewydolności żylnej. Może to być uraz, może to być to, że pacjenci drapią się w powodu swędzenia i to powoduje powstanie drobnych ranek. Przy obecnym obrzęku dochodzi do wycieku treści surowiczej. Ta treść surowicza, która wycieka z tych ranek, również dodatkowo drażni skórę dookoła i powoduje powiększanie się tej rany. Cała patologia tego procesu toczy się pod spodem na poziomie tkanek, na poziomie komórek, tam jest stan zapalny – wyjaśnia dr n. med. Marcin Kucharzewski.
Owrzodzenia żylne – leczenie
Owrzodzenia żylne mogą doprowadzić do poważnych zakażeń bakteryjnych, dlatego im szybsza interwencja lekarska, tym większa szansa na wyleczenie. Dodatkowymi objawami zakażenia są: gorączka, dreszcze, ogólne osłabienie.
– Zwykle jest tak, że pacjent zwleka i nie idzie od razu do specjalisty, żeby tą ranę wyleczyć. […] Pacjenci zwykle przez wiele lat chodzą między różnymi specjalistami, próbują tą ranę zagoić. Często to się niestety nie udaje albo pacjenci tracą cierpliwość, zmieniają miejsce leczenia – mówi specjalista w rozmowie z Ann.
Leczenie owrzodzeń obejmuje zarówno leczenie samej rany, jak i niewydolności żylnej.
– Postawą jest przede wszystkim dbanie w odpowiedni sposób o samą ranę. Tu właśnie mówimy o opatrunkach specjalistycznych, o oczyszczaniu tej rany w odpowiedni sposób, o odpowiedniej częstości zmiany tych opatrunków. Mówimy właśnie o przeszczepach skóry, bo im większa rana, tym szansa na jej zagojenie samej z siebie przy zastosowaniu wszystkich dostępnych metod leczenia, jest niewielka albo będzie to bardzo długo trwało. Stąd przeszczep skóry wydaje się w niektórych przypadkach zbawieniem – wyjaśnia dr n. med. Marcin Kucharzewski.
W leczeniu niewydolności żylnej, będącej przyczyną owrzodzeń, wykorzystuje się metodę zwaną kompresjoterapią. Leczenie ma na celu zmniejszenie ciśnienia żylnego w dolnej części kończyn, poprawę przepływu krwi w żyłach, zmniejszenie obrzęków kończyn. Elementem leczenia niewydolności żylnej może być także chirurgiczne usunięcie żylaków. Przyspiesza ono gojenie samej rany i zapobiega powrotom uszkodzeń.
Owrzodzenia żylne – jak zapobiec?
Przyczyną owrzodzeń żylnych jest niewydolność żylna, dlatego im szybciej podjęte leczenie choroby, tym mniejsze ryzyko wystąpienia owrzodzeń. Należy pamiętać, że żylaki, nawet niewielkich rozmiarów, wymagają leczenia. Szczególnie, jeśli towarzyszy im uczucie ciężkości nóg czy dolegliwości bólowe.
– Można uniknąć, jeżeli na odpowiednim etapie przynajmniej zaczniemy stosować wyroby uciskowe, kompresjoterapię w postaci pończoch uciskowych czy podkolanówek, będziemy dbać o swoje nogi. Będziemy dbać o to, żeby nie było płaskostopia czy dobierając odpowiednie wkładki, żeby korygować to płaskostopie i odpowiednie ćwiczenia. A w przypadkach kiedy trzeba zrobić operacją – zrobić operację niewydolności żylnej. Na pewno w znacznym stopniu pozwoli to zredukować ilość owrzodzeń żylnych – mówi chirurg naczyniowy i flebolog w rozmowie z Ann.
Istotnym elementem zapobiegania owrzodzeniom jest również tryb życia. Czynnikami ryzyka dolegliwości są między innymi nadwaga i cukrzyca. Wprowadzenie odpowiedniej diety i aktywności fizycznej może zmniejszyć ryzyko wystąpienia owrzodzeń.
Autorka: Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Więcej ciekawych materiałów w Ann: