Łąkotka to jedna z najistotniejszych struktur stawu kolanowego. Pomaga chronić powierzchnie stawowe oraz zapobiega jego zwyrodnieniom. Niestety, poważne uszkodzenia łąkotki mogą wymagać jej usunięcia. Na czym polega funkcja łąkotki? Jak wygląda powrót do zdrowia po usunięciu łąkotki? Czy sport bez łąkotki jest możliwy? Wszystko o łąkotkach w Poradniku Ann!
- Staw kolanowy to jeden z najbardziej skomplikowanych stawów w naszym ciele.
- Łąkotki odpowiadają za to, by kolana mogły służyć nam przez długie lata.
- Warto wiedzieć, że sport bez łąkotki jest możliwy.
- Bardzo ważne jest dbanie o odpowiednią technikę ćwiczeń.
Łąkotka – budowa i funkcje
Staw kolanowy to jeden z najbardziej skomplikowanych stawów w naszym ciele. Stanowi on połączenie pomiędzy kością udową a piszczelową. Powierzchnie stawowe są otoczone wieloma dodatkowymi elementami, które pomagają chronić staw. Wśród nich warto wymienić maź stawową, więzadła, a także łąkotki. Wewnątrz stawu kolanowego znajdują się dwie łąkotki – przyśrodkowa i boczna. Łąkotki mają kształt spłaszczonych półksiężyców zbudowanych z tkanki łącznej.
Łąkotki znajdują się wewnątrz stawu, pomiędzy powierzchniami stawowymi obu kości. Ich główna funkcja polega na amortyzacji oraz ochronie stawu. Łąkotki ograniczają zużycie stawów – dzięki nim siły tarcia działające na powierzchnie stawowe są znacznie zmniejszone. Łąkotki odpowiadają za to, by kolana mogły służyć nam przez długie lata. Dzięki łąkotkom większość przeciążeń, którym poddajemy kolana, zostaje zniwelowana.
Urazy łąkotki – objawy
Do uszkodzenia łąkotki może dojść wskutek nagłego urazu lub poprzez zsumowanie wielu drobnych mikrourazów. Uszkodzenie łąkotki następuje najczęściej wtedy, gdy kolano jest zgięte i ulega rotacji. Siły działające na kolano mogą wówczas przekroczyć wytrzymałość mechaniczną łąkotki. Zwykle dzieje się tak podczas uprawiania sportów (narciarstwo, piłka nożna) lub wskutek wypadku komunikacyjnego. Uszkodzona łąkotka powoduje dolegliwości bólowe odczuwane wewnątrz stawu kolanowego.
Inne objawy uszkodzenia łąkotki to przeskakiwanie w stawie kolanowym, obrzęk kolana, a czasem jego całkowite „zablokowanie”. Aby uzyskać diagnozę, warto udać się do sprawdzonego ortopedy. Lekarz może podejrzewać uszkodzenie łąkotki na podstawie dokładnego zbadania stawu. Poznanie dokładnego typu urazu oraz związanego z nim rokowania może wymagać wykonania dodatkowych badań obrazowych. Najbardziej szczegółowy obraz stawu kolanowego uzyskamy w badaniu rezonansu magnetycznego (MRI).
Operacje łąkotki
Najskuteczniejszą metodą leczenia uszkodzonej łąkotki są zabiegi operacyjne. Obecnie większość z nich wykonuje się techniką o minimalnej inwazyjności. Artroskopia, bo o niej mowa, to zabieg z wykorzystaniem kamery oraz niewielkich narzędzi chirurgicznych. Narzędzia do stawu wprowadza się poprzez niewielkie nacięcia skóry, zatem nie ma potrzeby „otwierania” całego kolana. Rodzaj operacji zależy od stopnia uszkodzenia łąkotki. W niektórych przypadkach możliwe jest jej zszycie. Jeśli łąkotki nie da się naprawić, konieczne bywa jej usunięcie. Zabieg usunięcia łąkotki można również łączyć z jej rekonstrukcją za pomocą specjalnych implantów.
Sport bez łąkotki – czy jest możliwy?
Wielu pacjentów po usunięciu łąkotki zastanawia się, czy w przyszłości będą mogli uprawiać sport. Warto wiedzieć, że sport bez łąkotki jest możliwy. Ważna jest jednak odpowiednia edukacja i poznanie tych rodzajów aktywności fizycznej, które nie będą zagrożeniem dla zoperowanego kolana. Usunięcie łąkotki nie jest przeciwwskazaniem do ćwiczeń. Trzeba jednak pamiętać, że staw kolanowy pozbawiony łąkotki jest narażony na szybsze zużycie. Aby zapobiec zwyrodnieniu kolana, warto wybierać aktywności, które nadmiernie go nie przeciążają.
Sport bez łąkotki – rób to z głową!
Powrót do aktywności fizycznej po usunięciu łąkotki powinien odbywać się stopniowo. Na początku konieczna będzie właściwa rehabilitacja, która przywróci pełen zakres ruchu w stawie kolanowym. Przez pierwsze kilka tygodni po operacji najlepiej ćwiczyć pod okiem fizjoterapeuty. Warto pamiętać, że na początku nie powinno się poddawać kolana żadnym obciążeniom. Dopiero kiedy struktury stawu zagoją się po operacji, zaczyna się praca nad pełną mobilnością oraz zwiększaniem wytrzymałości stawu.
Powrót do sportu po usunięciu łąkotki jest możliwy dopiero kilka miesięcy po operacji. Pamiętajmy, by powrót do pełnej aktywności zawsze skonsultować z prowadzącym ortopedą lub fizjoterapeutą. Kolano musi zostać odpowiednio przygotowane do obciążeń sprzed operacji. Konieczne jest wzmocnienie mięśni otaczających staw, tak aby zapewnić jego stabilizację.
Jakie rodzaje aktywności fizycznej najlepiej uprawiać po usunięciu łąkotki? Najbezpieczniejsze są sporty, które nie obciążają nadmiernie kolana (np. pływanie). Warto unikać ruchów, które generują duże przeciążenia w stawach kolanowych (głębokie przysiady, zeskoki, dźwiganie ciężarów). Po odpowiednio przeprowadzonej rehabilitacji, będziemy mogli stopniowo wracać do różnorodnych aktywności. Bardzo ważne jest dbanie o odpowiednią technikę ćwiczeń, które pomoże zapobiegać kolejnym kontuzjom.
