Nieodpowiednia dieta, palenie papierosów, genetyka, a nawet płeć. Czynników wpływających na rozwój nowotworu żołądka jest wiele. Czy da się rozpoznać pierwsze objawy choroby? Jak leczy się nowotwór żołądka i jakie są rokowania? O tym rozmawiamy z dr n. med. Kamilem Safiejką, specjalistą z zakresu chirurgii onkologicznej i chirurgii ogólnej, koordynatorem Pododdziału Leczenia Nowotworów Przewodu Pokarmowego w Białostockim Centrum Onkologii.
Należy wiedzieć, że w przypadku przewlekłej infekcji błony śluzowej żołądka, stanu zapalanego przewlekłego żołądka wywołanego albo czynnikami podrażniającymi, albo bakteriami Helicobacter pylori, również może dojść do patologicznego rozrostu komórek w żołądku
— dr n. med. Kamil Safiejko.
Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia: Czym jest nowotwór żołądka?
dr n. med. Kamil Safiejko: Nowotwór żołądka to patologiczny, niekontrolowany rozrost komórek, które wyścielają żołądek. W zależności od tego, jaki typ komórek ulega rozrostowi, mamy różne rodzaje nowotworów. Najczęściej, czyli w 95 procent przypadków, jest to nowotwór pochodzący z komórek śluzowych. Jeżeli dochodzi do rozrostu komórek mięśniowych, wtedy mamy do czynienia z guzami stromalnymi. Jeżeli rozrostowi ulegają komórki limfatyczne, to z chłoniakami, a jeżeli komórki neuroendokrynne, to guzy neuroendokrynne, czyli tzw. guzy NET.
Nowotwór żołądka – czynniki ryzyka
Jakie są przyczyny choroby i czynniki ryzyka? Kto jest najbardziej narażony na nowotwór?
Jeżeli chodzi o występowanie nowotworu, to najczęściej chorują mężczyźni w 7. i 8. dekadzie życia. Są to osoby obciążone genetycznie, z zespołami genetycznymi, czyli występowaniem tych nowotworów rodzinnie w pierwszej linii w górę lub w dół. Narażone są również osoby, które pracują w przemyśle budowlanym, azbestowym, gumowym, lakierniczym, przy herbicydach. Długotrwałe przebywanie w takich warunkach zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworu przewodu pokarmowego, w tym raka żołądka.
Jeżeli chodzi o styl życia, to czynnikami ryzyka są przede wszystkim używki, czyli alkohol – szczególnie alkohol wysokoprocentowy, i palenie papierosów. Należy wiedzieć, że w przypadku przewlekłej infekcji błony śluzowej żołądka, stanu zapalanego przewlekłego żołądka wywołanego albo czynnikami podrażniającymi, albo bakteriami Helicobacter pylori, również może dojść do patologicznego rozrostu komórek w żołądku.
Czy młodzi ludzie też chorują?
Tak, chorują, i u młodych ludzi przebieg jest dużo bardziej agresywny niż u osób starszych. Objawy nowotworu często są dużo bardziej zaostrzone.
Nowotwór żołądka wykrywany zbyt późno
Czy da się rozpoznać pierwsze symptomy choroby?
Początkowe stadium nowotworów nie daje właściwie żadnych objawów, pacjent nic nie odczuwa. Przeważnie pierwsze stadia są wykrywane podczas programów przesiewowych lub w trakcie przypadkowej gastroskopii robionej w ramach diagnostyki innych chorób. W krajach azjatyckich gastroskopia jest badaniem związanym z medycyną pracy, ponieważ tam jest bardzo duże występowanie nowotworu. Gastroskopie są wykonywane od 30 r.ż. co dwa lata. Niestety w Polsce najczęściej rozpoznajemy nowotwory w stadiach T3, T4. Są to zaawansowane stadia choroby, kiedy leczenie nie jest już takie skuteczne.
W jaki sposób diagnozuje się pacjenta z podejrzeniem nowotworu?
Jedynym słusznym badaniem, które ma największą czułość i swoistość, jest endoskopia, czyli gastroskopia. Dlatego też pacjenci często unikają diagnostyki, ponieważ badanie nie należy do przyjemnych. Jednak jeśli mamy obciążenie genetyczne lub pracujemy w środowisko, które sprzyja rozwojowi nowotworu i dodatkowo mamy jakiekolwiek objawy typu uczucie szybkiej pełności po posiłku, nudności, przewlekła zgaga, niestrawność trwającą przez 2-3 tygodnie, to należy wykonać takie badanie.
Leczenie skojarzone – operacja i chemioterapia
Jak leczy się nowotwór żołądka i jakie są rokowania w jego przypadku?
Najłatwiej i najskuteczniej leczy się pierwsze stadia, czyli wcześniej wykryte nowotwory, kiedy zmianę można usunąć nawet endoskopowo. Wtedy nie ma konieczności wykonania leczenia operacyjnego ani wdrożenia radio-czy chemioterapii. Pacjenci mają szansę na pełne wyleczenie w ponad 90 procentach przypadków. Jeżeli mamy do czynienia z zaawansowanym stadium choroby, nawet tym pierwszym, to już istnieje ryzyko przerzutowania nowotworu do węzłów chłonnych. Wtedy też od razu spada powodzenie leczenia i rokowanie jest gorsze.
W stopniu IV, III, a nawet II, jeżeli mamy powiększone węzły chłonne w tomografii komputerowej, którą wykonujemy po rozpoznaniu endoskopowym, to należy połączyć leczenie operacyjne z chemioterapią. Pacjent dostaje chemioterapię przed operacją – 3, 4 kursy – następnie jest wykonywana operacja, a później znowu chemioterapia. Jest to leczenie skojarzone, które przynosi najlepsze efekty. Wykonanie samej operacji pogarsza rokowania pacjenta.
Profilaktyka nowotworu żołądka
Na czym polega profilaktyka nowotworu żołądka? Czy możemy mu zapobiec?
Należy przede wszystkim unikać czynników toksycznych, które powodują nowotwór, czyli infekcji Helicobacter pylori, palenia papierosów, spożywania alkoholu – szczególnie wysokoprocentowego. Osoby obciążone genetycznie powinny unikać środowiska pracy, które sprzyja rozwojowi nowotworu. Ważne jest też odpowiednie odżywianie – dieta bogata w warzywa, owoce, unikanie wędzonego, przetworzonego mięsa. Istotny jest również ruch, ponieważ otyłość też jest czynnikiem ryzyka.
dr n. med. Kamil Safiejko – koordynator merytoryczny Colorectal Cancer Unit, specjalista chirurgii ogólnej, specjalista chirurgii onkologicznej w Białostockim Centrum Onkologii. Jest autorem i współautorem ponad 50 prac i doniesień zjazdowych dotyczących chirurgii ogólnej i onkologicznej opublikowanych w recenzowanych czasopismach medycznych. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Chirurgii Ogólnej oraz Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej. Specjalizuje się w diagnostyce i leczeniu operacyjnym nowotworów przewodu pokarmowego.
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Więcej ciekawych rozmów w Ann: