Trudności z codziennym funkcjonowaniu, ból oczu, głowy, niepowodzenia edukacyjne, mylnie diagnozowana dysleksja i niedowidzenie to możliwe konsekwencje, które mogą dotknąć dziecko, jeśli zbagatelizujemy u niego zaburzenia widzenia. Kiedy w takim razie zabrać dziecko do okulisty a kiedy do ortoptysty? Po czym poznać, czy dziecko widzi prawidłowo? O zaburzeniach widzenia opowiedziały w rozmowie z Ann specjalistki – Anna Piłacik i Wioleta Bogusławka z gabinetu ortoptycznego SKY FOR EYES.
Sara Gawrońska, Ann Asystent Zdrowia: Jakie zaburzenia widzenia najczęściej obserwuje się u dzieci?
Anna Piłacik i Wioleta Bogusławka, ortoptystki: Najpierw wskazane byłoby rozróżnić czym są zaburzenia widzenia, schorzenia widzenia i wady wzroku. Zaburzenia widzenia, to trudności w zakresie widzenia obuocznego, przestrzennego i pracy akomodacji. Schorzenia wzroku, to anatomiczne anomalie w obrębie
analizatora wzroku. Natomiast wady wzroku, to nieprawidłowe ogniskowanie obrazu na siatkówce oka.
Trudności w nauce mogą być objawem zaburzeń widzenia
Czy rodzic może zauważyć w codzienności, że jego dziecko niedowidzi lub ma inne zaburzenie widzenia? Po jakich zachowaniach dziecka je rozpozna?
W niektórych sytuacjach pojawiają się objawy funkcjonalne wskazujące na występowanie niektórych nieprawidłowości. Natomiast bardzo często symptomów nie ma, ponieważ dzieci mają duże zdolności kompensacyjne. Dlatego rodzic nic nie zauważa bądź jest zaskoczony występowaniem wady wzroku, zaburzeń widzenia obuocznego, niedowidzenia i innych trudności wzrokowych.
Takimi najczęstszymi symptomami, które łatwo dostrzec jest mrużenie oczu, łzawienie, podchodzenie do telewizora, uciekanie oka. Niestety bardzo często są to również trudności z koncentracją uwagi, trudności w nauce czytania i pisania czy nadpobudliwość, te objawy jeszcze nie są tak często łączone ze wzrokiem, a należy zwrócić na to szczególną uwagę. Sytuacja wygląda trudniej u młodszych dzieci – tutaj możemy dostrzegać niechęć do wykonywania prac w bliskich odległościach (rysowanie, kolorowanie itp.), trudności z uczeniu się jazdy rowerem, „niezgrabność ruchową”. To kolejne symptomy, które niestety rzadko łączone są z ewentualnymi trudnościami wzrokowymi.
Jaki powinien być pierwszy krok, jeśli zauważymy u dziecka jedno lub kilka z tych wymienionych zachowań?
Pierwszym krokiem powinno być wykonanie badania okulistycznego i ortoptycznego. Każde z tych badań obejmuje inny zakres, dlatego ważne jest aby wykonać je oba. Badanie okulistyczne może nie wykazać nieprawidłowości, a badanie ortoptyczne może je ujawnić. Zawsze wskazane jest przeprowadzenie kompletnej diagnostyki.
Jak często zabierać dziecko do okulisty lub ortoptysty?
Kiedy zabrać dziecko do okulisty, a kiedy do ortoptysty?
Pierwsze badanie okulistyczne powinno zostać wykonane w 6. miesiącu życia i od tego momentu możemy również wykonywać badanie ortoptyczne. Badania okulistyczne wykonujemy co dwa lata, jeśli specjalista nie zaleca inaczej, bądź nie widzimy objawów.
Badanie ortoptyczne jest obligatoryjne przed rozpoczęciem edukacji w szkole. Jest to szczególnie ważny moment weryfikacji czy nie ma nieprawidłowości wzrokowych, które mogłyby przyczyniać się do niepowodzeń edukacyjnych. Szczególnie ważne jest, aby rodzice, którzy sami posiadają wady wzroku, zeza, niedowidzenie bądź w dzieciństwie zmagali się z tego typu zaburzeniami zbadali swoje dzieci w pierwszych miesiącach życia.
Konsekwencje zaburzeń widzenia u dzieci
Jakie mogą być konsekwencje, jeśli zlekceważymy zaburzenie widzenia u dziecka?
Najczęstszymi konsekwencjami są trudności z codziennym funkcjonowaniu. Towarzyszący ból oczu, głowy, niepowodzenia edukacyjne, mylnie diagnozowana dysleksja. Późne wykrycie wady wzroku bądź zeza może prowadzić do niedowidzenia czy szybszego postępu wady wzroku w przypadku krótkowzroczności.
O ekspertkach:
Anna Piłacik – ortoptystka, terapeuta pedagogiczny, rehabilitant wzroku słabowidzących. Ukończyła studia z zakresu pedagogiki specjalnej na kierunkach terapii pedagogicznej i rehabilitacji wzroku słabowidzących na Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Jest absolwentką Medycznej Szkoły Policealnej nr 4 im. Edmunda Biernackiego w Warszawie na kierunku oroptystka. Dodatkowo odbyła szereg kursów z zakresu integracji sensorycznej, terapii ręki i programów słuchowych. Jej zainteresowania w szczególności obejmują kwalifikację pacjenta do operacji zeza oraz zależności między funkcjami układu wzrokowego, a nauką czytania i pisania.
Wioleta Bogusławka – ortoptystka, terapeuta pedagogiczny. Ukończyła studia z zakresu pedagogiki specjalnej na kierunkach edukacji wczesnoszkolnej i terapii pedagogicznej na Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Jest absolwentką Medycznej Szkoły Policealnej nr 4 im. Edmunda Biernackiego w Warszawie na kierunku oroptystka. Dodatkowo odbyła szereg kursów z zakresu integracji sensorycznej, terapii ręki i programów słuchowych. Jest również instruktorem masażu Shantala. Jej zainteresowania w szczególności obejmują aspekt integracji słuchowo-wzrokowej oraz zależności między funkcjami układu wzrokowego, a nauką czytania i pisania.
Specjalistki prowadzą Gabinet ortoptyczny SKY FOR EYES na warszawskim Bemowie.
Autorka: Sara Gawrońska, Ann Asystent Zdrowia
*Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Więcej artykułów, wideo i podcastów w Ann:
- Edukacja Ann: Pogorszenie wzroku. Jak pomóc sobie dietą?
- Magazyn Ann: Gotowanie w ciemno. „Nie widzę, ale patrzę prosto w oczy” [AUDIO]
- Przepis na zdrowie Ann: Ból przy współżyciu jest sygnałem. Poznaj przyczyny i metody terapii [ROZMOWA WIDEO]