Badania radiologiczne kojarzą sią większości z nas z powszechnienie znanymi zdjęciami RTG. Jednakże ta dziedzina medycyny jest znacznie szersza. Jakie badania obejmuje radiologia? Gdzie jeszcze są wykorzystywane promienie rentgenowskie? Dowiedz się z Ann.
8 listopada, obchodzimy Międzynarodowy Dzień Radiologii. Święto zostało ustanowione jako upamiętnienie Wilhelma Conrada Roentgena, który w 1895 roku całkiem przypadkowo dokonał wyjątkowego odkrycia promieniowania X. W 1901 roku Wilhelma Conrada Roentgen został uhonorowany nagrodą Nobla.
Radiolog: czym się zajmuje?
Radiolog to lekarz, który zajmuje się techniką obrazowania struktur ciała człowieka przy wykorzystaniu promieniowania rentgenowskiego, ultradźwięków bądź pola magnetycznego. Specjalista nie tylko wykonuje badania, ale również jego zadaniem jest zinterpretowanie wyników. Radiolog tworzy dokładny opis zdjęcia i jeśli to możliwe, stawia diagnozę. Poza standardową radiologią rozwija się także radiologia zabiegowa. Radiolog interwencyjny ma uprawnienia do przeprowadzania małoinwazyjnych zabiegów, dla których potrzebne jest obrazowanie konkretnego narządu.
Radiolog współpracuje z technikami radiologicznymi, żeby poprawnie dobrać dawkę promieniowania oraz z lekarzami innych specjalizacji. Jeśli chcemy udać się na wizytę do specjalisty radiologii, musimy mieć skierowanie.
Badania radiologiczne: wyróżniamy kilka rodzajów
Wyróżniamy kilka typów radiologii. Wśród nich najpopularniejsze to:
- Radiologia diagnostyczna;
- Radiologia onkologiczna, czyli, jak z samej nazwy wynika, diagnoza i leczenie na podstawie badań obrazowych chorób nowotworowych;
- Radiologia inwazyjna – inaczej interwencyjna lub radiologia zabiegowa.
Istnieje około 10 różnych badań radiologicznych. Zaliczamy do nich: zdjęcie rentgenowskie (RTG), ultrasonografię (USG), tomografię komputerową (TK), mammografię, a także angiografię i rezonans magnetyczny (MRI). Jak również pantomogram, densytometrię oraz koronarografię.
USG i RTG, czyli najpopularniejsze badania radiologiczne
Ultrasonografia jest badaniem, które za pomocą fal ultradźwiękowych pokazuje kształt i wielkość poszczególnych narządów. Jest to badanie bezpieczne i dokładne, dlatego znajduje szerokie zastosowanie w medycynie. W ten sposób możemy sprawdzić między innymi stan wątroby, nerek, jąder czy trzustki. Oprócz tego badanie ultrasonograficzne może obejmować nie tylko narządy wewnętrzne, ale także stawy i mięśnie. Ponadto USG jest bardzo ważną metodą diagnostyczną u kobiet w ciąży.
Badanie RTG powszechnie jest znane pod nazwą „prześwietlenie” lub „rentgen”. Jest to badanie radiologiczne, polegające na prześwietleniu tkanek pacjenta wiązką promieniowania X. Tego rodzaju diagnostyka wykorzystywana jest przede wszystkim do obrazowania układu kostnego człowieka. Również jest ona wykorzystywana w mammografii piersi. Warto pamiętać, że promieniowanie rentgenowskie jest szkodliwe dla zdrowia. A więc nie należy korzystać z tej metody zbyt często i bez wyraźnych wskazań.
Promienie rentgenowskie wykorzystuje się także przy wykonywaniu tomografii komputerowej. Jednakże w przeciwieństwie do RTG, w badaniu tomograficznym lampa emitująca promienie X, porusza się wzdłuż ciała, dzięki czemu uzyskuje się przekrój analizowanych narządów w 2D lub 3D. Najczęściej TK wykorzystuje się do badania głowy pacjenta i obrazowania struktur śródczaszkowych.
Badania radiologiczne w stomatologii?
Pantogram jest kolejnym badaniem radiologicznym. Polega ono na obrazowaniu zębów, żuchwy i szczęki, które wykonuje się przeważnie przed założeniem aparatu ortodontycznego.
Angiografia zaś to metoda badania diagnostycznego naczyń krwionośnych człowieka, opierająca się na technikach rentgenowskich z wykorzystaniem środka kontrastowego. Angiografia jest inwazyjną metodą i wykonuje się m.in. przed operacją przeszczepienia nerki. Pomaga ona zdiagnozować choroby tętnic, żył, anomalie w budowie naczyń krwionośnych, wady rozwojowe, jak również zatorowość płucną. Za pomocą badania ocenić można stan naczyń praktycznie w całym ciele: od badań krążenia mózgowego, przez naczynia krwionośne w obrębie głowy, tętnice szyjne, krążenie krwi w płucach, a także w tętnicach wieńcowych, oraz naczyniach w jamie brzusznej.
Jednym z rodzajów angiografii jest koronarografia, inaczej nazywana angiografia tętnic wieńcowych. Pozwala ona ocenić drożność naczyń zaopatrujących mięsień sercowy. Jest to również badanie inwazyjne.
Autor: Svitlana Slyvchenko, Ann Asystent Zdrowia