Rak jajnika jest jednym z najtrudniejszych w leczeniu nowotworów. Co roku w Polsce diagnozę rak jajnika słyszy ok. 3700 kobiet. Z nich ponad 2600 umiera. W jaki sposób objawia się rak jajnika i jak się przed nim ustrzec?
Rak jajnika: profilaktyka jest podstawą
- Nowotwór jajnika jest jednym z najczęstszych nowotworów narządów rodnych kobiety. Ze względu na rokowanie, możemy wyróżnić dwa typy raka jajnika.
- Rak jajnika długo pozostaje bezobjawowy. Dolegliwości daje dopiero przy osiągnięciu znacznych rozmiarów i przeniesienia się na sąsiadujące narządy jamy brzusznej.
- Badanie ginekologiczne jest głównym sposobem pomagającym wykrywać guzy jajnika.
- – Świadomość kobiet musi być zdecydowanie większa i rozpocząć się już od młodego wieku. Profilaktyka jest podstawą – apeluje Krystyna Wechmann, Prezes Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych.
- Czytaj więcej w artykule w aplikacji Ann Asystent Zdrowia.
Rak jajnika: co to za choroba?
Nowotwór jajnika jest jednym z najczęstszych nowotworów narządów rodnych kobiety. Częstość występowania choroby wzrasta wraz z wiekiem. Zachorowalność na raka jajnika obserwowana jest głównie u kobiet w wieku 55 – 70 lat. Duże ryzyko transformacji nowotworowej nabłonka jajnika występuje u kobiet z prawidłowym oraz nieprzerywanym jajeczkowaniem. Chociaż uważa się, że rak jajnika jest chorobą dziedziczną, to jednak tylko 5–10% chorych na ten nowotwór posiada predyspozycje rodzinne.
Ze względu na rokowanie, możemy wyróżnić dwa typy raka jajnika: typ I – rzadszy i typ II, który występuje częściej. Typ I rozwija się na podłożu łagodnych nowotworów jajnika lub nowotworów o granicznej złośliwości. Typ II zaś rozwija się od samego początku jako złośliwy nowotwór jajnika. Choroba bardzo szybko rozprzestrzenia się po jamie otrzewnej. Niestety typ II najczęściej jest wykrywany na ostatnich stadiach, a więc rokowania są złe.
Rak jajnika: objawy i rozpoznanie
Rak jajnika długo pozostaje bezobjawowy. Dolegliwości daje dopiero przy osiągnięciu znacznych rozmiarów i przeniesienia się na sąsiadujące narządy jamy brzusznej. Objawy raka jajnika mają zazwyczaj cechy niecharakterystyczne. M.in. takie jak: ból w podbrzuszu niezwiązany z miesiączką czy owulacją, zaburzenia miesiączkowania, wzdęcia, zaparcia. Jak również powiększający się obwód brzucha niezwiązany z przybraniem masy ciała, parcie na pęcherz oraz obrzęk nóg. Najczęstszym objawem nowotworu jajnika, który skłania pacjentki do konsultacji u lekarza jest wodobrzusze. Występuje ono u 30% chorych.
Badanie ginekologiczne jest głównym sposobem pomagającym wykrywać guzy jajnika. Pozwala ono określić wielkość zmiany, a także ruchomość oraz stosunek do okolicznych narządów. Kolejnym sposobem są badania obrazowe, czyli ultrasonografia przez brzuszna i przez pochwowa, umożliwiająca wykrywanie zmian guzowatych i określenie rozległości procesu nowotworowego. Ponadto w rozpoznaniu raka jajnika oraz ocenie rozległości procesu nowotworowego ważne miejsce zajmuje badanie PET-CT.
Profilaktyka nowotworów jajnika
– Pacjentki z grupy wysokiego ryzyka wystąpienia raka jajnika (w wywiadzie) powinny poddać się badaniu genetycznemu na obecność mutacji genów BRCA1 i BRCA2. Z uwagi na duże ryzyko zachorowania na raka jajnika u nosicielek tych mutacji zaleca się obustronne wycięcie przydatków po zakończeniu planów rozrodczych – czytamy na stronie NFZ.
Głównymi działaniami profilaktyki nowotworowej są zdrowy tryb życia, ograniczenie czynników ryzyka, jak również regularne wizyty ginekologiczne. Ponadto ryzyko wystąpienia raka jajnika zmniejszają karmienie piersią, antykoncepcja hormonalna oraz wycięcie jajników, jajowodów i macicy.
– W jego leczeniu szczególnie ważny jest czas, gdyż komórki raka jajnika mogą błyskawicznie rozsiać się po jamie brzusznej. Świadomość kobiet musi być zdecydowanie większa i rozpocząć się już od młodego wieku. Profilaktyka jest podstawą. Zdrowy tryb życia, aktywność fizyczna, a także zgłaszanie się na badania – to wszystko zwiększa szansę nie zachorować na choroby nowotworowe – apeluje Krystyna Wechmann, Prezes Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych.
Autor: Svitlana Slyvchenko, Ann Asystent Zdrowia