– Nie potrzeba wielkich słów. Czasem wystarczy powiedzieć „jestem z tobą”. I być. Być obecnym – o tym jak wspierać osoby chorujące na raka, rozmawialiśmy w Klubie Dyskusyjnym z Kamilą „Cvijece” Makowską, która przeżyła dwa nowotwory i chorowała na depresję oraz psychoonkolog i psychoterapeutą Adrianną Sobol.
Ewelina Lis, Ann Asystent Zdrowia: Jakiego wsparcia potrzebują pacjenci onkologiczni?
Adrianna Sobol: Każdy innego. Nie da się zrobić takiej formułki, która pasuje dla każdego. Na pewno pacjent często potrzebuje dobrego przewodnika po leczeniu, wsparcia w znalezieniu dobrej placówki medycznej, lekarza, czyli szeroko rozumianej psychoedukacji, bo osoba, który rozumie swoją chorobą jest w stanie najlepiej wtedy sobie z nią radzić […].
Mają prawo się złościć
Jakie błędy popełniają bliscy, którzy chcą wspierać, ale często nie wiedzą jak?
Adrianna Sobol: Rodzina, bliscy, osoby towarzyszące, chcą narzucić pacjentowi, co on ma czuć, myśleć i robić. Przeważnie stoi za tym hasło „myśl pozytywnie”, „kto jak nie ty”, „dasz radę”, „weź nie płacz, bo jak będziesz płakać, to obniżysz swoją odporność, będziesz słaby, a teraz musisz być silny. Istnieje terroryzm pozytywnego myślenia.
I żeby było jasne, ja jestem jedną z pierwszych, naczelnych osób, które mówią, że choroba nowotworowa wcale nie musi być taka straszna, że przez to można przejść. Staram się przekazywać bardzo dużo optymizmu i pozytywnego myślenia na ten temat, ale jednocześnie uświadamiać, że jeśli ktoś na starcie otrzymuje diagnozę i potrzebuje wyrazić swoje strachy, lęki, wyzłościć się, a po drugiej stronie słyszy, bądź dzielny, myśl pozytywnie, to tego człowieka roznosi.
Ten sam charakter, ta sama osobowość
Co się kryje za słowami „myśl pozytywnie, bądź dzielny”?
Stoi za tym jedna informacja: nie jestem gotowy, aby przyjąć i towarzyszyć w twoich emocjach. To jest blokowanie pacjenta w tym, żeby ich nie wyrażał. I przez to pacjenci onkologiczni pozostają w tych sytuacjach bardzo, ale to bardzo samotni. To samotność wśród tłumu. Bardzo dużo jest wokół nich ludzi, ale bardzo mało takich, którzy realnie z pełną odwagą i gotowością chcą z tym pacjentem rozmawiać i mu towarzyszyć.
Czułaś się samotna?
Kamila Makowska: Tak, byłam bardzo samotna. Zachorowałam na nowotwór, kiedy miałam 14 lat. Wszyscy rówieśnicy się odsunęli. Miałam wsparcie jedynie od rodziny, przede wszystkim od rodziców. Niestety, jak ktoś choruje, to wiele osób z jego otoczenia zmienia podejście, bo myśli, że ta osoba się zmienia i staje się całkowicie inna, a to nieprawda. Owszem, wypadają włosy i jest chora, ale osobowość, charakter i poczucie humoru ma takie same. Ludzie się izolują, co też trochę rozumiem, bo nie są uświadomieni jak rozmawiać z pacjentem onkologicznym.
Być
Co cię najbardziej denerwowało?
Kamila Makowska: Byli tacy, którzy przychodzili do szpitala i zachowywali się sztucznie. Pytali: „co tam u ciebie, jak się czujesz?”. Jasne, byli, siedzieli, ale nie potrafili rozmawiać jak kiedyś. Wkurzające było, kiedy jechałam gdzieś, na przykład do Sopotu, miałam chustkę na głowie i oczywiście byłam w centrum uwagi – wielkie halo, bo jestem chora na raka.
To jak w takim razie mądrze i odpowiedzialnie wspierać chorego na raka?
Kamila Makowska: Traktować normalnie, jak osobę którą znałeś zanim zachorowała. Nie potrzeba wielkich słów, czasem wystarczy powiedzieć „jestem z tobą”. I być. Być obecnym, odwiedzać. Każdy pacjent doceni takie poczucie bliskości […].
O ekspertkach:
Kamila „Cvijece” Makowska – jedenaście lat temu przeżyła transplantację serca, potem dwa nowotwory i głęboką depresję. Dziś edukuje i motywuje. Jest pomysłodawczynią kampanii „Życie po Przeszczepie i „Przejść przez raka”.
Adrianna Sobol – psychoonkolog, psychoterapeuta, wykładowca Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, autorka książki „Oswoić raka”. Współautorka kampanii „Przejść przez raka”.
Rozmawiała Ewelina Lis, Ann Asystent Zdrowia
Przeczytaj, posłuchaj w Ann:
- Prof. Bernarda Kazanowska pierwsza w Polsce zajęła się ozdrowieńcami: „*2000″ [WYWIAD] – Ann-Zdrowie
- Magazyn Ann: Młode z rakiem piersi. „Dziecko, co ty wymyślasz, jaki rak, w tym wieku?” [AUDIO] – Ann-Zdrowie
- „Lepiej żyć z jednym jądrem, niż za późno się zbadać i nie żyć”. Rak nie pyta o wiek [MAGAZYN ANN] – Ann-Zdrowie