Po 30 roku życia każdy organizm zaczyna się starzeć, dlatego to czas by o niego zadbać. Ważne jest tu wykonywanie regularnych badań profilaktycznych. Pozwalają one na wykrycie różnych chorób we wczesnych etapach ich rozwoju i mogą uratować życie. Cytologia, mammografia, a może zwykła morfologia? Sprawdź, jakie badania i jak często, powinna wykonać każda kobieta po 30 roku życia.
Badania profilaktyczne: cytologia z HPV
Regularne badania cytologiczne są niezwykle istotne w celu wykrycia raka szyjki macicy. Badanie jest bezbolesne i trwa kilka minut. Wykonasz je w gabinecie ginekologicznym lub u położnej podstawowej opieki zdrowotnej.
Jak wygląda samo badanie?
Podczas badania pobierany jest wymaz z szyjki macicy. Próbka jest przekazywana do laboratorium, aby ocenić prawidłowość występujących w nim komórek.
Bezpłatna cytologia przysługuje kobiecie raz na 3 lata. Jednak badanie to powinno być wykonywane częściej, czyli raz na rok, jeśli kobieta jest obciążona takimi czynnikami ryzyka jak: zakażenie wirusem HIV, przyjmowanie leków immunopresyjnych lub zakażenie wirusem HPV.
O częstszej cytologii może zdecydować także lekarz.
Wizyta u ginekologa
Każda kobieta w wieku od 30 do 40 lat, raz na rok, powinna zaplanować wizytę do ginekologa. Szczególnie gdy:
- odczuwasz ból
- zauważyłaś coś niepokojącego
- chcesz stosować lub zmienić antykoncepcję
- planujesz zajść w ciążę.
Podczas wizyty ginekolog przeprowadzi wywiad. Może zapytać m.in. o termin i długość ostatniej miesiączki, czy pojawia się ból narządów rodnych lub czy regularnie współżyjesz. Podczas wizyty wykonane zostanie również USG narządów rodnych, dzięki któremu ginekolog może zauważyć ewentualne zmiany. Chodzi tu o mięśniaki, nadżerki na szyjce macicy, polipy, czy torbiele. Poza tym oceni wygląd jajników. W razie jakichkolwiek zmian czy wątpliwości, ginekolog może zalecić dalszą diagnostykę.
Do ginekologa nie jest potrzebne skierowanie.
Samobadanie piersi
Kolejnym ważnym badaniem profilaktycznym kobiety w wieku 30-40 lat jest samobadanie piersi. Każdego miesiąca, od 3 do 5 dni po zakończeniu miesiączki powinnaś sprawdzać swoje piersi. Zwróć szczególną uwagę na kształt i rozmiar piersi oraz na brodawki i zgrubienia. Jeśli pojawia się jakaś zmiana, której wcześniej nie było, trzeba się zgłosić do lekarza.
Większość zmian w piersiach jest wykrywana podczas samobadania piersi. Wykrycie raka piersi na początku stadium rozwoju może zapewnić jego wyleczenie.
Badania profilaktyczne: ogólne badania internistyczne
Przynajmniej raz w roku każda kobieta po 30 roku życia powinna wybrać się na wizytę do lekarza POZ. Nie musisz być chora, by skorzystać z jego pomocy. Każdy lekarz okresowo powinien zlecić badania diagnostyczne, takie jak: morfologia, badanie moczu, gastroskopia lub kolonoskopia. Jeśli natomiast uzna, że powinien zbadać Cię specjalista, otrzymasz od niego skierowanie.
Od 1 lipca 2022 r., lekarz POZ może zlecić Ci także:
- sprawdzenie poziomu (ferrytyny) żelaza w organizmie
- sprawdzenie stężenia witaminy B12
- sprawdzenie poziomu kwasu foliowego
- badanie anty-CCP – wykorzystywane w rozpoznawaniu reumatoidalnego zapalenia stawów
- zrobienie testu CRP, który pomaga ustalić przyczynę choroby, stanu zapalnego
- badanie przeciwciał anty-HCV – badanie sprawdza obecność lub brak przeciwciał przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu C (HCV).
Warto jednak pamiętać, że to lekarz decyduje o tym, czy wystawić Ci skierowanie na konkretne badania. Dlatego, jeśli będzie uważał, że nie ma takiej potrzeby, to może odmówić wystawienia skierowania.
Kontrola dermatologiczna znamion
Raz w roku, należy również udać się do dermatologa, który oceni znamiona na skórze. Zwłaszcza gdy pojawiły się na niej nowe pieprzyki lub plamy.
Badania dermatologiczne stanu skóry są niezwykle istotne. Nowotwory złośliwe (rak podstawnokomórkowy, płaskonabłonkowy, czerniaki skóry) należą do najliczniejszej grupy złośliwych chorób onkologicznych. Niezależnie od rodzaju, na ich rozwój silnie wpływają czynniki środowiskowe, a przede wszystkim wystawienie skóry na promieniowanie słoneczne.
Ryzyko czerniaka zwiększa się, jeżeli chorował na niego ktoś z bliskiej rodziny oraz u osób, które stosują leki immunosupresyjne.
Jeśli posiadasz znamiona i pieprzyki, to warto je obserwować. Każda niepokojąca zmiana, np. zmiana zabarwienia, wielkości lub kształtu, powinna być skonsultowana z dermatologiem.
Kontrola stomatologiczna
Darmowy przegląd stomatologiczny przysługuje każdemu raz w roku w dowolnej placówce. W ramach leczenia możesz skorzystać z chirurgi stomatologicznej (np. usunięcie zęba), leczenia zębów czy stanów zapalnych jamy ustnej.
Regularna wizyta u stomatologa jest konieczna, żeby zadbać o własne zdrowie. Nieleczona próchnica, która często jest bagatelizowana, to zakaźna choroba bakteryjna tkanej twardych zęba. Jej lekceważenie może doprowadzić m.in. do powstania zgorzeli i stanu zapalnego tkanek miękkich. To natomiast może być przyczyną zakażenia całego organizmu. Może również wywołać groźne choroby, takie jak: zapalenie mięśnia sercowego, tęczówki oka, nerek, czy żył.
Jeśli pojawi się u Ciebie nagły ból zęba to możesz skorzystać również z dyżuru stomatologicznego. Listę placówek znajdziesz na stronie NFZ. W takich miejscach otrzymasz doraźną pomoc w nocy lub niedzielę i święta.
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Więcej ciekawych materiałów w Ann: