Przyjmowanie leków w formie wziewnej, czyli inhalacje, stosuje się w leczeniu chorób układu oddechowego. W trakcie inhalacji substancja czynna leku trafia bezpośrednio do dróg oddechowych. Dzięki temu wziewne przyjmowanie preparatów jest skuteczniejsze niż doustne. Inhalatory służące do kuracji różnią się parametrami technicznymi, dołączonymi akcesoriami i przeznaczeniem. Jaki inhalator wybrać dla dzieci, a jaki dla dorosłych? W jaki sposób wykonuje się inhalację? Przeczytaj w Ann!
Jaki inhalator wybrać?
Przed zakupem inhalatora należy zastanowić się:
- Do jakich celów będzie wykorzystywane urządzenie?
- Jak często inhalator będzie używany?
- Kto będzie korzystać z urządzenia?
Inhalator używany codziennie powinien charakteryzować się dobrymi parametrami technicznymi i wysoką wydajnością, a także trybem pracy ciągłej. W przypadku dzieci, seniorów i innych osób, które mają problem z koordynacją wdechu z pracą urządzenia, poleca się inhalatory z regulacją przepływu. Funkcja pozwala na indywidualne dostosowanie tempa inhalacji.
Najmłodsi powinni korzystać z cichego inhalatora, który ich nie przestraszy. Dla pacjentów leżących dostępne są również specjalne urządzenia. Istotnym kryterium jest także wielkość cząsteczek wytwarzanych przez inhalator. Powinna być ona dostosowana do rodzaju leku oraz do miejsca, do którego lek ma trafić.
Gdzie kupić inhalator? Ze względu na długotrwałą gwarancję i jakość sprzętu po zakup najlepiej udać się do apteki albo sklepu medycznego.
Jaki inhalator wybrać: rodzaje inhalatorów
- Inhalator pneumatyczny (tłokowy)
Najpopularniejszy rodzaj inhalatora. Urządzenie wyposażone jest w pneumatyczną sprężarkę (kompresor), która wytwarza sprężone powietrze. W ten sposób lek przekształca się aerozol. Przy pomocy inhalatora pneumatycznego zaleca się podawanie m.in. antybiotyków, sterydów (glikokortykosteroidów), leków rozszerzających oskrzela czy leków rozrzedzających śluz (mukolityków). Urządzenie mogą stosować zarówno dzieci, osoby dorosłe, jak i seniorzy.
- Inhalator ultradźwiękowy
Cichy inhalator, który wytwarza gęsty aerozol za pomocą energii ultradźwięków. Powstała substancja dociera do trudno dostępnych miejsc, dlatego inhalator jest polecany w leczeniu chorób zatok. Przy pomocy urządzenia podaje się także leki rozrzedzające śluz (mukolityki), niektóre antybiotyki i roztwory chlorku sodu. W żadnym wypadku nie powinno się wykorzystywać inhalatora do podawania substancji sterydowych. Ultradźwięki mogą rozbijać strukturę leku sterydowego, przez co substancja dociera do organizmu w postaci nieaktywnej.
- Inhalator membranowy (inhalator MESH)
Nowoczesne urządzenie, które można używać do podawania wszystkich rodzaje preparatów leczniczych. Inhalator membranowy wytwarza aerozol za pomocą wibracji membrany. Urządzenie do inhalacji charakteryzuje się cichą pracą i niskim zużyciem energii. Polecany jest w szczególności osobom cierpiącym na choroby przewlekłe, które cały czas muszą korzystać z urządzenia. Ze względu na cichą pracę inhalator świetnie sprawdzi się również w przypadku dzieci.
- Inhalator ciśnieniowy
Popularne urządzenie, które zawiera określoną dawkę leku. Preparat leczniczy uwalnia się w momencie naciśnięcia przycisku przez chorego. Inhalator ciśnieniowy nie jest polecany dzieciom i seniorom, ponieważ wymaga odpowiedniej koordynacji wdechu z obsługą urządzenia. Przyrząd do inhalacji charakteryzuje się niską ceną i małym rozmiarem. Do jego użycia nie potrzebujemy prądu.
Jakie są wskazania do inhalacji?
Podczas inhalacji lek trafia w minimalnym stężeniu do krwi, natomiast w odpowiednio dużym do dróg oddechowych. W ten sposób zmniejsza się ryzyko wystąpienia działań niepożądanych preparatu.
Leki w formie wziewnej stosuje się w leczeniu następujących schorzeń:
- astma;
- rozedma płuc;
- przewlekłe zapalenie oskrzeli;
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP);
- mukowiscydoza;
- zespół nieruchomych rzęsek;
- zakażenia grzybicze układu oddechowego;
- przewlekłe zapalenie krtani.
Terapia wziewna zalecana jest także podczas przeziębienia czy grypy. Inhalacje na zatoki czy inhalacje na suchy kaszel można wykonywać przy pomocy odpowiednich olejków eterycznych czy ziół. Należy jednak pamiętać, aby do podawania substancji nie używać inhalatora. W przeciwieństwie do leków, olejki eteryczne i zioła nie powinny docierać głęboko do płuc.
Czy istnieją przeciwskazania do stosowania inhalacji?
Niestety tak. Jak podają akademicy z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, ciężka niewydolność serca, przewlekłe, poważne choroby układu oddechowego (gruźlica, nowotwory) oraz krwotok z dróg oddechowych uniemożliwiają korzystanie z inhalatorów.
Jak prawidłowo wykonywać inhalacje?
Skuteczność inhalacji zależy jednak nie tylko od sprzętu, ale też od naszego przygotowania. Zawsze należy zapoznać się z instrukcją dołączoną do urządzenia, a w razie wątpliwości skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Powinniśmy również sprawdzić, czy nasz zestaw do inhalacji jest kompletny.
Następnie dokładnie odmierzamy przypisaną dawkę leku i umieszczamy ją w nebulizatorze. W następnym kroku zakładamy ustnik lub maseczkę i rozpoczynamy inhalację. Prawidłowe nałożenie elementu do wdychania jest bardzo istotne. Zaniedbanie tego kroku może wpłynąć na zmniejszenie intensywności działania inhalacji.
Jak długo powinno trwać wdychanie leku? Inhalacja kończy się w momencie wykorzystania preparatu, czyli wtedy, kiedy nie pojawia się już aerozol. W zależności od zalecanej dawki czynność może trwać od kilku do kilkunastu minut.
O czym jeszcze należy pamiętać? Ważna jest odpowiednia konserwacja urządzenia. Po każdym użyciu rozłóż, umyj dokładnie i wysusz elementy, z których składa się inhalator. Należy także zadbać, aby w nebulizatorze nie zostały żadne resztki leku. Ustnik lub maseczka, z których korzystaliśmy, również wymagają umycia i wysuszenia.
Należy pamiętać, że wybór inhalatora powinien być skonsultowany z lekarzem. To samo dotyczy wskazań do inhalacji.
Autorka: Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia
Czytaj więcej w Ann: