Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego w 2022 roku na szkarlatynę zachorowało ponad 11 tysięcy osób, w tym głównie dzieci. To kilkukrotnie więcej niż w poprzednich latach. Do zakażenia dochodzi głównie w szkołach i przedszkolach. Jak rozpoznać szkarlatynę? W jaki sposób dochodzi do zakażenia? Czy szkarlatyna bywa groźna? Przeczytaj w Ann!
Źródłem zakażenia jest druga osoba
Szkarlatyna, inaczej płonica, to ostra choroba zakaźna wywołana zakażeniem paciorkowcami. Warto dodać, że paciorkowce są bakteriami, które odpowiadają również za rozwój anginy. Z tego względu źródłem zakażenia może być zarówno chory na szkarlatynę, jak i na anginę. Należy jednak pamiętać, że szkarlatyna nie zawsze jest wywołana anginą – do jej rozwoju może także doprowadzić np. paciorkowcowe zapalenia skóry.
Choroba najczęściej rozwija się u dzieci, a do zakażeń dochodzi w szkołach i przedszkolach. Na chorobę nie są natomiast narażone niemowlęta. W jaki sposób można zarazić się szkarlatyną? Przede wszystkim drogą kropelkową, jak i również poprzez kontakt z zakażonymi przedmiotami lub pokarmem. Choroba charakteryzuje się bardzo szybkim okresem wylęgania, który trwa od 12 godzin do 4 dni.
Szkarlatyna – objawy
Początkowo symptomy świadczące o płonicy są zbliżone do objawów anginy ropnej. U chorych pojawia się silny ból gardła, ból podczas przełykania, zapalenie gardła i migdałków podniebiennych oraz wysoka gorączka i dreszcze. Mogą również wystąpić bóle brzucha, nudności i wymioty. Charakterystycznym objawem szkarlatyny jest specyficzny wygląd języka. Początkowo na języku można zauważyć biały nalot, który po kilku dniach staje się czerwony.
Warto wspomnieć, że w przebiegu szkarlatyny nie pojawia się ani katar, ani kaszel.
Wysypka w przebiegu szkarlatyny
Kolejnym charakterystycznym objawem płonicy, który występuje najczęściej w drugiej dobie choroby, ale może pojawić się również później, jest wysypka. Uwidacznia się ona głównie na twarzy omijając trójkąt wokół ust i nosa, a także na szyi i obojczykach. Z czasem zmiany skórne mogą obejmować także okolice pach, pachwin i pośladków i nasilać się w okolicach zgięć. Jak rozpoznać wysypkę? Jest ona drobnoplamista, o czerwonym zabarwieniu. Warto pamiętać, że charakterystyczną cechą wysypki jest jej blednięcie pod wpływem ucisku. Skóra w przebiegu szkarlatyny jest sucha, a po dwóch tygodniach po ustąpieniu objawów złuszczająca się. Najbardziej jest to widoczne na stopach i na dłoniach.
Kiedy udać się do lekarza?
W przypadku podejrzenia szkarlatyny należy jak najszybciej udać się specjalisty, aby uniknąć ewentualnych powikłań. Lekarz po rozpoznaniu choroby na podstawie wymazy z gardła wdroży odpowiednie leczenie, które trwa zazwyczaj 10 dni. Polega ono głównie na przyjmowaniu przepisanego antybiotyku. W terapii leczniczej wykorzystuje się również preparaty obniżające gorączkę i zmniejszające dolegliwości bólowe. W ciężkich przypadkach niezbędne może okazać się leczenie w warunkach szpitalnych. Hospitalizacja bywa konieczna również w przypadku groźnych powikłań.
Płonica jest chorobą zakaźną, dlatego ubrania i pościel chorego powinno wyprać się w wysokiej temperaturze. Ważna jest również dezynfekcja rąk i szczególna ostrożność domowników w kontakcie z osobą chorą, szczególnie na początku choroby. Warto jednak pamiętać, że po 24 h po wdrożeniu leczenia chory przestaje być źródłem zakażenia.
Szkarlatyna – groźne powikłania
Powikłania płonicy są podobne do powikłań wywołanych anginą. Należą do nich m.in.: ropień okołogardłowy, ropne zapalenie węzłów chłonnych szyjnych, gorączka reumatyczna, ostre kłębuszkowe zapalenie nerek. W niektórych przypadkach może nawet dojść do zapalenia płuc lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, jednak zdarza się to bardzo rzadko.
Powikłania choroby najczęściej pojawiają się w przypadku braku rozpoznania i leczenia choroby. Dlatego tak ważna jest wizyta u lekarza i odpowiednia terapia lecznicza.
Zapobieganie chorobie polega głównie na unikaniu kontaktu z chorą osobą i przestrzeganiu zasad higieny. Do tej pory nie wynaleziono szczepionki na szkarlatynę.
Autorka: Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Czytaj więcej w Ann: