Według danych Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia z 2018 roku w Polsce na cukrzycę choruje około 3 milionów osób. Nadzieją dla wielu z nich są nowoczesne leki, które regulują poziom cukru we krwi i nie wywołują nadmiernych skutków ubocznych. Coraz większa dostępność leków i możliwość refundacji niektórych z nich napawa optymizmem. Jakie właściwości mają nowoczesne leki na cukrzycę? Które z nich są refundowane? Przeczytaj w Ann!
Cukrzyca: charakterystyka choroby
Cukrzyca związana jest z zaburzeniem gospodarki węglowodanowej w organizmie. Hormonem odpowiadającym za obniżanie stężenia glukozy we krwi jest insulina. Jeśli dochodzi do zaburzenia wydzielania i działania hormonu, wtedy mamy do czynienia z cukrzycą typu 2. To najczęściej występujący rodzaj choroby, który zazwyczaj ujawnia się u osób powyżej 40 r.ż.
Cukrzyca typu 1, nazywana także cukrzycą wieku dziecięcego, ujawnia się w pierwszych 20 latach życia. Choroba związana jest z nieodwracalnym zniszczeniu komórek wydzielających insulinę.
Nieleczona cukrzyca może doprowadzić do poważnych powikłań związanych z układem sercowo-naczyniowym, układem nerwowym, a także do zaburzeń pracy oczu oraz nerek. Im szybciej wykryta choroba, tym lepiej dla naszego zdrowia, dlatego w sytuacji podejrzenia cukrzycy, powinniśmy udać się do lekarza, najlepiej diabetologa.
W przypadku cukrzycy typu 1 nie stosuje się leków przeciwcukrzycowych, tylko zastrzyki insuliny. Leczenie cukrzycy typu 2 natomiast polega głównie na przyjmowaniu leków doustnych, teraz nowocześniejszych i bezpieczniejszych. Starsze preparaty stosowane w leczeniu cukrzycy typu 2 wiązały się z wieloma skutkami ubocznymi. Nowe mają ich zdecydowanie mniej. Jak działają nowoczesne leki?
Nowoczesne leki na cukrzycę
Aktywność nowych leków polega na zwiększeniu poziomu grupy hormonów uwalnianych z przewodu pokarmowego po spożyciu posiłku. Wspomniane hormony zwane są inkretynami i to od nich pochodzi nazwa nowych leków. Preparaty pobudzają trzustkę do produkcji insuliny i obniżają stężenie glukozy na czczo i po posiłku. Co ważne, w przeciwieństwie do leków starszej generacji, nowe preparaty wykazują niewielkie ryzyko hipoglikemii, czyli groźnego spadku poziomu cukru we krwi.
Preparaty oddziałują pozytywnie na ośrodkowy układ nerwowy oraz na układ sercowo-naczyniowy. Leki zmniejszają ryzyko wystąpienia udaru mózgu czy zawału mięśnia sercowego. Warto dodać, że nowoczesne lekarstwa nie mają wpływu na masę ciała, a czasami doprowadzają nawet do jej spadku.
Leki najczęściej stosuje się wraz z innymi preparatami przeciwcukrzycowymi. Można wyróżnić dwie podgrupy leków: jedne przyjmuje się w formie zastrzyków, natomiast drugie doustnie. Niestety nie wszyscy chorzy mogą korzystać z właściwości nowych leków. Przeciwskazaniami do stosowania większości leków z tej grupy są: ciąża i karmienie, a także ciężka niewydolność nerek i wątroby.
Nowoczesne leki na cukrzycę działające w nerkach
Leki nowej generacji zwane gliflozynami lub flozynami działają w nerkach. Doprowadzają one do usunięcia glukozy wraz z moczem, dzięki czemu obniża się poziomu glukozy we krwi, a także następuje utrata kalorii. Co ważne, leki nie skutkują hipoglikemią. W porównaniu do wcześniej opisanych preparatów, leki działające w nerkach mają silniejsze działanie i można je łączyć z insuliną. Preparaty mogą być również stosowane samodzielnie, bez dodatków w postaci innych preparatów. Leki przyjmuje się doustnie, najczęściej raz na dobę. Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, leki mogą być stosowane już na początku leczenia cukrzycy typu 2.
Nowoczesne lekarstwa wpływają pozytywnie na układ sercowo-naczyniowy: zmniejszają ryzyko wystąpienia niewydolności serca oraz obniżają ciśnienie tętnicze. Leki najlepiej sprawdzą się u osób otyłych, ponieważ poza regulacją gospodarki węglowodanowej, sprzyjają spadkowi masa ciała. Nowe preparaty nie są natomiast odpowiednie dla kobiet w ciąży oraz chorych zmagających się z zaburzeniami czynności nerek.
Refundacja nowoczesnych leków
Nowe leki są dostępne w aptekach, jednak do tej pory były zarezerwowane tylko dla nielicznych. Miało to związek z wysoką ceną nowoczesnych preparatów.
Na początku września 2022 roku weszła w życie nowa lista refundowanych leków. Pojawiły się na niej zaktualizowane kryteria dotyczące nowoczesnych leków przeciwcukrzycowych. Do tej pory preparaty były dostępne tylko dla niewielu chorych, a to utrudniało terapię.
Teraz refundacja na leki dotyczy pacjentów, u których poziom hemoglobiny glikowanej, czyli wskaźnika stężenia glukozy we krwi, wynosi 7,5%. Obniżyło się także kryterium wskaźnika BMI (z 35 do 30). Nowością jest refundacja gliptynów należących do grupy leków inkretynowych.
Wspomniane leki dostępne są dla chorych ze zdiagnozowaną cukrzycą typu 2, a odpłatność za preparaty wynosi 30%. Refundacja dotyczy także osób, które przyjmują więcej niż jeden lek przeciwcukrzycowy.
Kontrola zdrowia i analiza pomiarów z Ann Asystent Zdrowia
Jednym z elementów terapii leczniczej cukrzycy jest obserwacja poziomu glikemii, czyli stężenia cukru we krwi. Przydatnym narzędziem wspomagającym kontrolę stanu zdrowia oraz analizę poziomu cukru jest bezpłatna aplikacja Ann Asystent Zdrowia. W panelu ZDROWIE zarejestrowani użytkownicy aplikacji Ann Asystent Zdrowia bezpłatnie otrzymują pakiet narzędzi, ułatwiających kontrolę stanu zdrowia.
W KARCIE PACJENTA znajduje się m.in.:
- kalendarz przyjmowania leków oraz harmonogram wizyt u lekarza
- narzędzia monitorujące: zawartość cukru w organizmie, a także ciśnienie krwi, wagę, tętno oraz temperaturę ciała.
Użytkownicy aplikacji mają również możliwość ustawienia automatycznej analizy ww. pomiarów. Dzięki takim rozwiązaniom zdecydowanie szybciej zauważymy poprawę lub odchylenia od normy. W razie potrzeby Ann Asystent Zdrowia doradzi konsultację medyczną.
W ramach aplikacji, każdy pacjent może również sprawdzić interakcje leków, które zażywa. Tworząc swoją listę, dowiemy się, które leki przyjmowane jednocześnie mogą dawać skutki uboczne.
Autorka: Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia
Źródło: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego
Czytaj więcej w Ann: