Skręt jądra to poważny problem zdrowotny. Powoduje nie tylko ogromny ból, ale też wymaga natychmiastowego leczenia. Skręt jądra jest zaliczany do grupy ostrych stanów chirurgicznych. Pacjent ze skrętem jądra powinien zostać jak najszybciej zoperowany. Skąd bierze się skręt jądra i dlaczego w przypadku tej choroby tak bardzo liczy się czas? Dowiedz się z Poradnika Ann!
Skręt jądra – czym jest?
Skręt jądra polega na nagłym obrocie jądra wewnątrz moszny. Taki obrót może zdarzyć się samoistnie, ale bywa także skutkiem wysiłku fizycznego, nagłej zmiany pozycji ciała czy urazu okolicy moszny. Prawidłowo zbudowane jądra są umocowane wewnątrz moszny i nie mogą samoistnie zmieniać pozycji. U części populacji, jądra po okresie zstępowania zostają nieprawidłowo „przyczepione” do moszny. Jest to wariant anatomiczny, który u niektórych osób nigdy nie spowoduje żadnych dolegliwości. Nieprawidłowo przyczepione jądra mogą jednak pozostać nadmiernie mobilne, co w niesprzyjających warunkach może doprowadzić do skrętu.
Dlaczego skręt jądra jest stanem nagłym, wymagającym szybkiego leczenia? W momencie skrętu obraca się nie tylko jądro, ale również szypuła, na której jest ono umocowane. W szypule jądra przebiegają różne struktury, które tworzą powrózek nasienny. Znajduje się tam między innymi nasieniowód, nerwy oraz naczynia krwionośne, które doprowadzają krew do jądra. Nagły skręt powrózka nasiennego wokół własnej osi powoduje uciśnięcie przebiegających w nim tkanek. Najgroźniejszy z nich jest ucisk naczyń krwionośnych, który całkowicie blokuje przepływ krwi do jądra. Niedokrwione jądro wymaga natychmiastowej operacji, gdyż w przeciwnym razie grozi całkowitym obumarciem.
Skręt jądra – objawy
Głównym objawem skrętu jądra jest nagły, jednostronny ból w okolicy moszny. Dolegliwości te ciężko pomylić z innym schorzeniem. Podobny ból może występować m.in. w zapaleniu najądrza, jednak wówczas problem zwykle narasta przez kilka dni. W przypadku skrętu jądra, ból pojawia się w jednym momencie i od razu osiąga ogromne nasilenie. Moszna po stronie skręconego jądra staje się obrzęknięta i zaczerwieniona. Skręcone jądro często przemieszcza się do góry, co powoduje asymetrię worka mosznowego. Dolegliwościom bólowym w skręcie jądra często towarzyszą nudności i wymioty.
Skręt jądra – gdzie szukać pomocy?
Skręt jądra to ostry stan wymagający natychmiastowej pomocy lekarskiej. Pacjenci często zastanawiają się, gdzie najlepiej udać się z tym problemem. Skręt jądra to przykład schorzenia, którego nie da się zaopatrzyć w gabinecie lekarza rodzinnego. Jedynym skutecznym leczeniem jest operacja, z którą nie należy zwlekać – czas na uratowanie niedokrwionego jądra jest ograniczony. Z tego powodu, w razie wystąpienia objawów skrętu jądra, należy udać się do najbliższego oddziału SOR.
W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie skrętu jądra? Wstępną diagnozę można postawić po badaniu fizykalnym jądra oraz wywiadzie z pacjentem. Do potwierdzenia rozpoznania służy badanie ultrasonograficzne (USG). USG pozwala ocenić przepływ krwi w jądrze. W razie wystąpienia skrętu, krew nie dopływa przez zablokowane naczynie. Brak przepływu krwi w jądrze przemawia za rozpoznaniem skrętu.
Leczenie skrętu jądra
Jedynym w pełni skutecznym sposobem leczenia skrętu jądra jest zabieg operacyjny. Im wcześniej od momentu skręcenia jądra (a co za tym idzie – jego niedokrwienia) rozpocznie się operacja, tym większa szansa na uratowanie jądra. Po kilku godzinach od zablokowania dopływu krwi rozwija się martwica jądra. Jeśli pacjent trafi na stół operacyjny zbyt późno, konieczne może okazać się usunięcie obumarłego jądra. Aby temu zapobiec, pamiętajmy, by w razie nagłego bólu moszny nigdy nie zwlekać z wizytą u lekarza! W przypadku skrętu jądra każda godzina ma znaczenie. Uważa się, że największe szanse na uratowanie skręconego jądra występują w ciągu 6 godzin od początku objawów.
W czasie operacji skrętu jądra, gdy uda się przywrócić dopływ krwi i jądro nadal jest żywotne, operator może dodatkowo poprawić umocowanie jądra w mosznie. Tak zwana fiksacja jądra zapobiega ponownym epizodom skrętu w przyszłości. Umocowanie można zastosować również w przypadku drugiego, zdrowego jądra. Jest ono zasadne przede wszystkim u pacjentów z anatomiczną predyspozycją do skrętu jąder.
autorka: Krzysztofa Białożyt-Stwora, Ann Asystent Zdrowia
