Ostatnie dni pokazują, że coraz więcej Polaków szuka sposobów na wsparcie Ukrainy. Pomagamy uchodźcom, zbieramy potrzebne produkty oraz wspieramy organizacje humanitarne. Wielu z nas decyduje się także na oddanie krwi. Czy w Polsce jest organizowana zbiórka krwi dla Ukrainy? Gdzie i jak można oddać krew?
Zbiórka krwi dla Ukrainy. Kto nadzoruje?
Pobieranie, gromadzenie i dystrybucja zapasów krwi to duże przedsięwzięcie logistyczne. Nadzór nad zbiórkami krwi w Polsce pełni Narodowe Centrum Krwiodawstwa. Jego podjednostki – Regionalne Centra Krwiodawstwa – są rozmieszczone we wszystkich województwach. Ich zadaniem jest właściwa kwalifikacja dawców krwi, pobieranie i przechowywanie krwi w odpowiednich warunkach, a następnie rozsyłanie do potrzebujących jednostek.
W obecnej sytuacji, odpowiednie zarządzanie zapasami krwi ma ogromne znaczenie. Krew jest lekiem o określonym czasie przydatności do użycia. Wymaga właściwych warunków przechowywania i transportu. Narodowe Centrum Krwiodawstwa nadzoruje dystrybucję zapasów krwi zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. W zależności od aktualnych potrzeb, część jednostek krwi zmagazynowanych w Centrach Krwiodawstwa może zostać przeznaczona na wsparcie dla Ukrainy.
Zbiórka krwi dla Ukrainy. Gdzie oddać i jak?
Chcąc oddać krew dla Ukrainy, najlepiej skontaktować się z Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa. Lista placówek jest dostępna pod adresem https://www.gov.pl/web/nck/regionalne-centra-krwiodawstwa-krwiolecznictwa. Centra krwiodawstwa udzielają informacji na temat aktualnego zapotrzebowania na krew oraz możliwości jej oddania. Krew można oddać w oddziałach terenowych, a także podczas zbiórek krwi w punktach mobilnych.
Zbiórka krwi dla Ukrainy – apel o racjonalne oddawanie krwi
W ostatnim czasie centra krwiodawstwa przeżywają prawdziwe oblężenie. Polacy pokazują wielkie serca i chęć pomocy sąsiadom. Warto jednak pamiętać, że oddawanie krwi i jej dystrybucja muszą być dostosowane do aktualnych potrzeb. Krew można przechowywać jedynie przez określony czas, a zapotrzebowanie na nią będzie zwiększone prawdopodobnie przez wiele najbliższych tygodni. W związku z tym, Narodowe Centrum Krwiodawstwa wystosowało apel o racjonalne oddawanie krwi. Na stronie NCK czytamy:
„Szanowni Państwo! Na chwilę obecną stany magazynowe krwi i jej składników w całej Polsce są wystarczające. W celu racjonalnego gospodarowania zasobami krwi prosimy o bieżące sprawdzanie zapotrzebowania na krew i jej składniki, które jest publikowane na stronach internetowych Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa celem dostosowywania oddawania krwi do aktualnych potrzeb.
Szczególnie ważna jest ścisła współpraca z publiczną służbą krwi w zakresie dostosowywania pobierania krwi i jej składników do zmieniającego się zapotrzebowania.
Dziękujemy za wielkie serca i pełną gotowość do honorowego oddawania krwi i jej składników.”
Chcąc oddać krew, warto zatem uzyskać informację o aktualnych stanach magazynowych w najbliższym punkcie krwiodawstwa. Pamiętajmy, że zapasy mogą szybko się zmieniać. Nawet jeśli magazyny są aktualnie pełne, w kolejnych tygodniach zapotrzebowanie może wzrosnąć. Warto śledzić bieżące komunikaty i dostosowywać swoją pomoc do aktualnych potrzeb.
Oddawanie krwi – jak przebiega?
Oddanie krwi rozpoczyna się od kwalifikacji potencjalnego dawcy. Następnie weryfikuje się informacje na temat kandydata w Krajowym Rejestrze Dawców Krwi. Rejestr umożliwia sprawdzenie, czy dawca nie jest osobą aktualnie zdyskwalifikowaną od możliwości oddawania krwi. Przyczyną dyskwalifikacji mogą być niektóre choroby przewlekłe, a także zbyt krótka przerwa pomiędzy kolejnymi pobraniami krwi.
Następnym krokiem jest przebadanie krwi kandydata. Najpierw oznaczany jest poziom hemoglobiny, aby wykluczyć niedokrwistość (jest ona przeciwwskazaniem do oddania krwi). Konieczne są również badania w kierunku zakażeń przenoszonych drogą krwi – m.in. kiły oraz wirusów HBV, HCV i HIV. Rutynowo oznaczona zostaje także grupa krwi. Ostateczną weryfikację kandydata przeprowadza lekarz kwalifikujący. Dokładny wywiad i badanie lekarskie pozwalają wykluczyć istnienie ewentualnych przeciwwskazań do oddania krwi.
Samo pobranie krwi trwa kilka minut. Porcja oddanej jednorazowo krwi ma objętość 450 ml. Po pobraniu warto odczekać chwilę, odpocząć i wypić szklankę wody. W punkcie krwiodawstwa dostaniemy również czekoladę w celu uzupełnienia braków kalorii. Do końca dnia nie powinniśmy wykonywać ciężkiej pracy ani wysiłku fizycznego. Możemy za to spokojnie wypoczywać z myślą, że nasz dar uratuje komuś życie.
Oddawanie krwi – które grupy są potrzebne?
Aktualne zapotrzebowanie na poszczególne grupy krwi można sprawdzić na stronach internetowych Regionalnych Centrów Krwiodawstwa. Warto jednak pamiętać, że wszystkie grupy krwi są ważne! Najrzadsze w Polsce to m.in. 0 Rh(-), A Rh(-), B Rh(-), AB Rh(-) oraz AB Rh(+). W związku z tym, niedobory w magazynach często dotyczą tych właśnie grup. Szczególnie przydatną grupę krwi stanowi 0 Rh(-), która w razie konieczności może być przetoczona każdemu człowiekowi (tzw. uniwersalny dawca).
Zbiórka krwi dla Ukrainy – o tym warto pamiętać
Jeżeli zamierzamy oddać krew, warto pamiętać o kilku prostych zasadach, które ułatwią cały proces. Po pierwsze, w dniu oddania krwi, pamiętajmy o zjedzeniu śniadania i odpowiednim nawodnieniu! Wypicie zbyt małej ilości płynów może spowodować zagęszczenie krwi i trudności w jej pobraniu. Warto również wiedzieć, że przed oddaniem krwi obowiązuje zakaz spożywania alkoholu przez minimum 48 godzin.
Wiele kobiet zastanawia się, czy oddawanie krwi jest możliwe w trakcie miesiączki. Według ogólnie przyjętych zasad, w trakcie krwawienia miesięcznego nie powinno się oddawać krwi. Minimalny odstęp od zakończenia krwawienia musi wynieść 3 dni. Oddawanie krwi jest również wykluczone w okresie ciąży i połogu. Kobieta, która urodziła dziecko, może oddać krew dopiero 6 miesięcy po porodzie.
Kiedy nie można oddać krwi?
Dawcą krwi może zostać każdy zdrowy człowiek pomiędzy 18. a 65. rokiem życia o minimalnej masie ciała 50 kg. Istnieje jednak szereg okoliczności uniemożliwiających oddawanie krwi. Choroby przewlekłe, zażywanie niektórych leków, a także rozmaite sytuacje życiowe (np. niedawno wykonany tatuaż) mogą czasowo lub na stałe dyskwalifikować potencjalnego dawcę.
Do trwałych przeciwwskazań do oddawania krwi należą przewlekłe choroby serca, niektóre choroby zakaźne (HIV, wirusowe zapalenie wątroby), nowotwory złośliwe, a także zaburzenia krzepnięcia krwi. Niektóre choroby przewlekłe umożliwiają oddanie krwi pod warunkiem dobrego wyrównania choroby (np. niedoczynność tarczycy). Jeśli leczymy się przewlekle i chcemy oddać krew, zabierzmy ze sobą całą dokumentację medyczną do Centrum Krwiodawstwa. W oparciu o aktualne dane medyczne i wyniki badań, lekarz kwalifikujący będzie mógł zdecydować, czy aktualny stan zdrowia umożliwia oddanie krwi.
Jakie są najczęstsze krótkotrwałe przeciwwskazania do oddania krwi? Ostre choroby zakaźne, takie jak przeziębienie, wykluczają możliwość krwiodawstwa na okres 2 tygodni. Sytuacje, w których dochodzi do naruszenia skóry lub śluzówek – wykonanie tatuażu, niektóre zabiegi kosmetyczne, akupunktura czy drobne zabiegi chirurgiczne – są przeciwwskazaniem do oddania krwi przez okres 6 miesięcy.
Jeżeli nie jesteśmy pewni, czy możemy zostać krwiodawcą, warto skontaktować się z najbliższym Centrum Krwiodawstwa. Uzyskamy tam pełną informację na temat przeciwwskazań do oddawania krwi w konkretnych sytuacjach zdrowotnych.