Żelazo odgrywa kluczową rolę w diecie dzieci. Jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, zwłaszcza w okresie intensywnego wzrostu. Jakie produkty są bogate w żelazo oraz jakie ilości należy dostarczać, aby zapewnić dziecku odpowiednią jego ilość w każdym etapie rozwoju? Dowiedz się z Ann!
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), niedobór żelaza dotyka aż jedną trzecią światowej populacji.
Dlaczego żelazo jest tak ważne w diecie dziecka?
Żelazo odgrywa kluczową rolę w regeneracji tkanek. Działa korzystnie na walkę z wolnymi rodnikami oraz redukuje uczucie zmęczenia. Każdy ludzki organizm zawiera od 4 do 5 gramów żelaza, którego głównym zadaniem jest transport tlenu do tkanek mięśniowych. W trakcie krążenia krwi przez płuca, hemoglobina zawierająca żelazo łączy się z tlenem, dostarczając go do różnych narządów. Żelazo odgrywa kluczową rolę w wzmacnianiu odporności dzieci i rozwoju układu nerwowego, co czyni je niezbędnym składnikiem w procesie budowy zdrowia dziecka.
Niedobór żelaza u dzieci szczególnie dotyczy wcześniaków
Niedobór żelaza stanowi globalny problem. Niski poziom żelaza stanowi najczęstszą przyczynę niedokrwistości, czyli anemii. Zwłaszcza u dzieci w wieku od 6 do 20 miesiąca życia, wcześniaków, dzieci z niską masą urodzeniową ciała oraz tych, u których występuje nasilona lub przedłużająca się żółtaczka poporodowa. Dodatkowo, grupy podatne na niski poziom żelaza obejmują dzieci karmione mlekiem matki z niedoborem tego składnika, szybko rosnące dzieci, dzieci z nadwagą, a także te, które stosują dietę wegańską lub wegetariańską.
Inne czynniki predysponujące do niedoboru żelaza u dzieci obejmują nieprawidłowo zbilansowaną dietę, zaburzenia odżywiania, diety odchudzające. Jak również zaburzenia wchłaniania związane z nawracającymi biegunkami, wadami anatomicznymi jelit i zakażeniami.
Objawy niedoboru obejmują zawroty głowy, trudności w koncentracji, przyspieszone bicie serca. Jak również zmęczenie, duszności, łamliwość paznokci i pękanie kącików ust.
Rodzaje żelaza w diecie
W diecie można spotkać dwie główne formy żelaza w produktach spożywczych, tj. żelazo hemowe i niehemowe. Żelazo hemowe, obecne w produktach pochodzenia zwierzęcego, charakteryzuje się wyższą przyswajalnością, osiągającą poziom od 15% do 35%. To zjawisko wynika głównie z faktu, że żelazo hemowe występuje w drugim stopniu utlenienia, co pozwala na jego efektywne wchłanianie w ludzkich jelitach.
W przypadku żelaza niehemowego, głównie obecnego w produktach roślinnych i znajdującego się w trzecim stopniu utlenienia, proces absorpcji jest utrudniony, ponieważ konieczne jest wcześniejsze zredukowanie do drugiego stopnia utlenienia. Dodatkowo, w produktach roślinnych można znaleźć substancje ograniczające wchłanianie minerałów, takie jak fityniany, oraz inne związki mineralne, które konkurują o tę samą drogę absorpcji co żelazo. Mimo to, produkty roślinne pozostają istotnym źródłem żelaza, zwłaszcza w zróżnicowanej diecie, ze względu na ich wysoką zawartość i powszechne dostępność.
Produkty bogate w żelazo: rozszerzanie diety
Zaleca się, żeby rozszerzania diety dziecka zacząć między 17. a 26. tygodniem życia maluszka, co odpowiada początkowi 5. do początku 7. miesiąca życia maluszka. W początkowej fazie wprowadzania nowych pokarmów do diety dziecka, dobrym źródłem żelaza mogą być warzywa, kaszki oraz inne produkty zbożowe. To także okres, w którym maluch zaczyna odkrywać nowe smaki i konsystencje, różne od tych znanych z mleka matki lub mleka modyfikowanego. W miarę upływu czasu, żelazo jest stopniowo wprowadzane do diety za pomocą posiłków zawierających mięso lub ryby. Mięso, takie jak mielona wołowina czy indyk, dostarcza cennego hemowego żelaza, które jest łatwo przyswajalne dla organizmu dziecka. Ryby, z kolei, bogate są w kwasy omega-3 i białko, wspierając rozwój mózgu i ogólny wzrost.
Oprócz wymienionych wcześniej produktów istnieje wiele innych źródeł żelaza oraz innych składników odżywczych, które warto uwzględnić w diecie dziecka. Wątroba, zwłaszcza drobiowa, jest jednym z najbardziej skoncentrowanych źródeł żelaza. Orzechy brazylijskie, bogate w żelazo, magnez, cynk i selen, stanowią wartościowy składnik diety. Kiełki brokułów zawierają zarówno żelazo, jak i witaminę C, co wspomaga jego lepsze przyswajanie.
Produkty mleczne, takie jak mleko, jogurt i sery, dostarczają nie tylko wapnia, ale także pewne ilości żelaza. Awokado, poza żelazem, dostarcza zdrowych tłuszczów, witamin z grupy B i witaminy E.
Produkty bogate w żelazo: jak można zwiększyć poziom żelaza u dziecka?
Przyswajanie żelaza może być ograniczone przez obecność znacznych ilości cynku, wapnia, magnezu i fosforu, a także przez wysoką zawartość tłuszczu, białka roślinnego i fitynianów w diecie. Aby ułatwić proces wchłaniania żelaza, warto zadbać o obecność witaminy C oraz kwasów organicznych, które są obecne w owocach. Dlatego planując posiłek dla dziecka, świetnym pomysłem może być podanie mu kaszki zbożowej wzbogaconej o mus owocowy.
Baza Żywności Ann
Dzięki funkcjonalności w bezpłatnej aplikacji Ann Asystent Zdrowia zalogowani użytkownicy mogą szybko, czytelnie i bez konieczności szukania w spisie na etykiecie, poznać skład produktu i dowiedzieć się, czy w produkcie nie ma niepożądanego alergenu. Dodatkowo, w karcie produktu pojawią się informacje dotyczące wartości składników mineralnych i odżywczych. Jak dokładnie działa Baza Żywności Ann?
Nową funkcję aplikacji znajdziesz w kategorii Odżywianie. Po otwarciu karty Bazy Żywności, określamy swoje preferencje, czyli alergeny, których chcemy unikać. Później wystarczy zeskanować kod produktu lub wpisać go ręcznie. Od razu otrzymamy skład produktu i informację, czy dany alergen znajduje się w żywności.
Warto dodać, że aplikacja zapisuje nasze preferencje, więc nie trzeba ich zaznaczać za każdym razem. Po wejściu w bazę żywności zobaczymy również zeskanowane przez nas produkty. Dzięki nowej funkcjonalności unikanie niepożądanego alergenu stanie się łatwiejsze!
Pobierz już teraz bezpłatną aplikację Ann Asystent Zdrowia w Google Play i App Store
*Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Czytaj więcej na temat alergenów w żywności: