Mrowienie palców u rąk, drętwienie, dyskomfort – to objawy, które mogą świadczyć o zespole cieśni nadgarstka. Symptomy zwykle pojawiają się w nocy i mijają po strzepywaniu dłoni. Czym jest zespół cieśni nadgarstka? Jak wygląda diagnostyka oraz jak możemy walczyć z chorobą?
Współcześnie zespół cieśni nadgarstka jest jedną z najczęściej spotykanych neuropatii. Szacuje się, że 100 osób na 100 tysięcy zmaga się z tym problemem.
Zespół cieśni nadgarstka: czym jest?
Zespół cieśni nadgarstka, zwany także syndromem cieśni nadgarstka, jest schorzeniem dotyczącym nerwu pośrodkowego, który biegnie przez cieśń nadgarstka, czyli wąski kanał położony między kośćmi nadgarstka a wiązadłami. Wyróżnia się dwa rodzaje zespołu cieśni nadgarstka: przewlekły i ostry.
Syndrom cieśni nadgarstka może wystąpić u każdego, ale najczęściej dotyka osoby pracujące przy komputerze, wykonujące powtarzające się ruchy ręką, osoby starsze, kobiety w ciąży oraz osoby z chorobami reumatycznymi.
– Więzadło poprzeczne nadgarstka stabilizuje rękę i zajmuje pewną przestrzeń. Ta przestrzeń jest wykorzystywana przez ścięgna, które operują palcami i umożliwiają funkcjonowanie ręki. W tej samej przestrzeni biegnie nerw pośrodkowy, który zaopatruje w mięśnie kciuk, wskazujący palec, środkowy palec i promieniową stronę palca serdecznego. Jeśli ta przestrzeń zostanie zwężona, może to spowodować ucisk na ścięgna i nerw, prowadząc do drętwienia i zaburzeń czucia. Parestezje – to nazwa dla tych objawów, które zwykle występują w nocy.
Osoby z dolegliwościami związane z uciskiem nerwu pośrodkowego, często odczuwają ból w palcach trzecim, piątym, a czasami w pierwszym lub drugim. W końcu dolegliwości mogą prowadzić do atrofii mięśni kłębu kciuka, co z kolei zwiększa ucisk na nerw. Zespół cieśni nadgarstka kwalifikuje się do grupy schorzeń neuropatii uciskowych. Częściej zespół dotyka kobiety niż mężczyzn. Największą grupę ryzyka zachorowania na zespół cieśni nadgarstka stanowią osoby pracujące codziennie z komputerem, a także osoby po 50 r.ż. – mówi prof. dr hab. n. med. Mirosław Jabłoński, specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu oraz rehabilitacji medycznej z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
Zespół cieśni nadgarstka: przyczyny i objawy
Przyczyny zespołu cieśni nadgarstka mogą być różne i zależą od rodzaju dolegliwości. W przypadku zespołu cieśni nadgarstka przewlekłego, czyli długotrwałego ucisku nerwu pośrodkowego, przyczyną może być np. ciągła praca przy komputerze, wykonywanie powtarzających się ruchów ręką, noszenie ciężkich przedmiotów, urazy, a także choroby reumatyczne, takie jak zapalenie stawów. Natomiast zespół cieśni nadgarstka ostry występuje nagle i jest spowodowany np. skręceniem nadgarstka, złamaniem kości w okolicy nadgarstka lub obrzękiem wywołanym np. ukąszeniem owada.
– Jak już wspomniałem, objawy zespołu cieśni nadgarstka zazwyczaj pojawiają się stopniowo. Do typowych objawów zespołu cieśni nadgarstka zalicza się tzw. parestezje, czyli uczucie mrowienia, drętwienia, „prądów”, a także ból nadgarstka oraz uczucie sztywności i opuchnięcia palców dłoni. Najczęściej pojawiają się one w nocy i prowadzą do wybudzenia ze snu. Strzepywania dłoni zaś przynoszą ulgę. Należy też zaznaczyć, że istnieją choroby neurologiczne, które mogą dawać podobne objawy. Mogą to być np. zespoły korzeniowe ciągnące się od kręgosłupa szyjnego – podkreśla specjalista.
Badania fizykalne pomagają potwierdzić diagnozę
Jeśli podejrzewasz, że cierpisz na zespół cieśni nadgarstka, powinieneś umówić się na wizytę u lekarza rodzinnego lub ortopedy. Lekarz przeprowadzi dokładny wywiad, w którym zapyta o objawy i historię choroby, a następnie przeprowadzi badanie fizykalne, w tym tak zwane testy prowokacyjne, które pomogą potwierdzić diagnozę.
W celu potwierdzenia diagnozy lekarz może również zlecić badania dodatkowe, takie jak badanie elektromiograficzne (EMG), badanie przewodnictwa nerwowego lub badanie obrazowe, takie jak tomografia komputerowa (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI).
– W przypadku wystąpienia objawów, zalecane jest wykonanie badań elektromiograficznych, czyli badanie przewodnictwa nerwowego. Ponadto podstawowym badaniem diagnostycznym, które powie nam jednoznacznie, że jest to zespół cieśni nadgarstka jest badanie EMG. Jest ono wykonywane z użyciem elektrod powierzchniowych umieszczanych na skórze bezpośrednio nad mięśniem unerwianym przez stymulowany nerw. W celach diagnozy zespołu cieśni nadgarstka wykorzystuje się również specjalistyczne testy: Tinela i Phalena – zaznacza prof. dr hab. n. med. Mirosław Jabłoński.
Zespół cieśni nadgarstka: jakie istnieją metody leczenia?
Leczenie zespołu cieśni nadgarstka zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz od tego, jakie objawy występują. W leczeniu stosuje się zwykle terapię zachowawczą lub operacyjną.
W terapii zachowawczej stosuje się przede wszystkim terapię farmakologiczną, która ma na celu zmniejszenie bólu i stanu zapalnego. Lekarz może również zalecić noszenie ortezy lub szyny, aby zmniejszyć nacisk na nerw. W przypadku braku poprawy, a także w przypadku zaawansowanej choroby, lekarz może zdecydować się na leczenie operacyjne. Po operacji pacjent może potrzebować rehabilitacji, która pomoże przywrócić pełną funkcjonalność ręki i zminimalizować ryzyko nawrotu choroby.
– U pacjentów z objawami łagodnymi i umiarkowanymi zaleca leczenie zachowawcze, które w ciągu 2–6 tygodni prowadzi do poprawy. Leczenie zachowawcze obejmuje stosowanie ortez na nadgarstek, W warunkach szpitalnych wstrzyknięcia leków sterydowych, fizjoterapię, ultradźwięki lecznicze oraz ćwiczenie. W niektórych przypadkach istnieją wskazania do operacji w celu przecięcia wiązki poprzecznej, która zwęża przestrzeń. Jest to zwykle skuteczne w leczeniu objawów, ale nie ma gwarancji, że operacja przyniesie długotrwałe i dobre wyniki – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Mirosław Jabłoński, specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu oraz rehabilitacji medycznej z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
Ważne jest, aby jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, gdy pojawią się objawy zespołu cieśni nadgarstka, ponieważ szybka diagnoza i leczenie może pomóc uniknąć powikłań i przywrócić pełną funkcjonalność ręki.
Autor: Svitlana Slyvchenko, Ann Asystent Zdrowia
Więcej ciekawych materiałów w Ann:
- Poradnik Ann: Zapalenie dróg moczowych u mężczyzn – przyczyny, objawy i leczenie
- Przepis na zdrowie Ann: O, rany! Pielęgnacja i leczenie ran [ROZMOWA VIDEO]
- Warto wiedzieć z Ann: Skolioza i ból kręgosłupa? Przyczyną mogą być wady zgryzu! [PODCAST]
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.