Zaburzenia w odcinku szyjnym, piersiowym i lędźwiowym kręgosłupa, skolioza i nieprawidłowe napięcie mięśni. Co mają z nimi wspólnego wady zgryzu? Okazuje się, że wiele! Mechanizm powstawania zmian, zależności między zgryzem a postawą ciała oraz metody terapii wyjaśnia fizjoterapeutka stomatologiczna, Joanna Gajewska.
Posłuchaj PODCASTU: Wady zgryzu a postawa ciała
Wady zgryzu wpływają na postawę
Sara Gawrońska, Ann Asystent Zdrowia: Pani Joanno, czy to prawda, że nasza postawa ciała może być uzależniona od tego, jaką mamy wadę zgryzu?
Joanna Gajewska, fizjoterapeutka stomatologiczna: Tak, jak najbardziej. Świetne pytanie! Oczywiście nasza postawa ciała może być uzależniona od tego, czy i jaką mamy wadę zgryzu. Wady zgryzu nie powinniśmy tak naprawdę rozpatrywać jako osobnej jednostki chorobowej. W wadach zgryzu obserwujemy patologiczne wzorce nie tylko w obrębie narządu żucia, ale także w obrębie ustawienia głowy, a co za tym idzie, całego kręgosłupa i reszty narządu ruchu.
Czy to działa w dwie strony? Czyli wady zgryzu będą wpływać na postawę, a nieprawidłowa postawa może predysponować do powstania wad zgryzu?
Tak, jak najbardziej. To może działać w dwie strony. Natomiast trudno jest nam na pewnym etapie, w pewnym wieku pacjenta, zastanawiać się nad tym, co było pierwsze. Możemy tylko gdybać i przypuszczać, wnioskując z wywiadu i ze zbadania pacjenta oraz jego wcześniejszej dokumentacji medycznej. Natomiast faktycznie zależność jest dwutorowa.
Niestety często działa więcej niż jeden czynnik destrukcyjny, który powoduje dysfunkcje. Te powiązania wynikają przede wszystkim z faktu, że żuchwa, czyli kość, na której osadzone są nasze dolne zęby, jest połączona z czaszką takim ruchomym połączeniem, które nazywamy stawem skroniowo-żuchwowym. Mamy dwa takie stawy i co ciekawe, działają one jednocześnie. Nie jesteśmy w stanie wyłączyć prawego stawu, żeby poruszać sobie lewym i odwrotnie. Co za tym idzie, połączenie tej żuchwy z czaszką, skutkuje nam także tym, że czaszka jako część ciała, która jest przodująca i bezpośrednio łączy się z kręgosłupem, także może na nią wpływać nasz nieprawidłowo działający zgryz. Wtedy kompensacyjnie do tego, jak ustawiona jest nasza żuchwa i głowa, ustawia się cały kręgosłup.
Jesteśmy systemem naczyń połączonych
W naszym ciele obecna jest tkanka nazywana powięzią. Otacza wszystkie nasze tkanki, także nasze narządy wewnętrzne. Więc te siły przenoszą się, dlatego że jesteśmy takim systemem naczyń połączonych. Jeśli jedno nie działa dobrze, to powstają kompensacje, które czasem bolą, czasem są tylko wizualne. Często zdarzają się też sytuacje, że te kompensacje są obecne, ale pacjent nie zdaje sobie z nich sprawy, a dla klinicysty są one praktycznie niewidoczne i tak naprawdę nie rodzą problemów, bo ciało dobrze przystosowało się do obecnych warunków.
Warto też wspomnieć o tym, że nienormatywne ustawienie zgryzu powoduje zmianę środka ciężkości naszego ciała, bo zmienia się ustawienie głowy. Głowa u dorosłego człowieka waży ok. 4-5 kilogramów. Jeśli wychylimy ją, to mamy większą siłę działającą na kręgosłup, zmieniamy środek ciężkości ciała i troszkę inaczej łapiemy równowagę.
Najczęstsze wady postawy przy zaburzeniach zgryzu
Faktycznie w wadach zgryzu w różnych klasach, obserwujemy zaburzenia naturalnych krzywizn kręgosłupa. Tak naprawdę w każdym odcinku: szyjnym, piersiowym i lędźwiowym. Często tym zmianom towarzyszy też skolioza. Obserwujemy nieprawidłowe napięcie mięśni stabilizujących postawę ciała, tzw. mięśni posturalnych.
Podczas rozmowy specjalistka odpowiedziała też na pytania:
- Czy leczenie ortodontyczne może pozytywnie wpłynąć na zdrowie kręgosłupa?
- Jak wykorzystać wiedzę o powiązaniach między zgryzem a postawą w codziennym życiu?
- Kiedy udać się do fizjoterapeuty stomatologicznego?
- Dlaczego warto udać się do logopedy, jeśli leczymy wady zgryzu lub wady postawy?
Posłuchaj PODCASTU: Wady zgryzu a postawa ciała
Autorka: Sara Gawrońska, Ann Asystent Zdrowia
Więcej artykułów, podcastów i rozmów wideo znajdziesz w Ann: