Rany cięte, kłute, szarpane, czy kąsane. Każdy z nas jest narażony na różnego rodzaju skaleczenia. W sezonie letnim prawdopodobieństwo urazów wzrasta, ze względu na wakacyjne wyjazdy w góry, czy nad morze. W takich przypadkach warto mieć przy sobie apteczkę. Dobrze jest też znać zasady pierwszej pomocy. Jak radzić sobie ze skaleczeniami podczas wakacji? Co powinniśmy ze sobą zabrać w podróż? O tym dowiecie się w warto wiedzieć z Ann.
Rana to nic innego jak przerwanie ciągłości skóry. Zdarza się, że również położonych głębiej tkanek i narządów, takich jak mięśnie, nerwy, czy naczynia krwionośne. Podczas urlopu zarówno dorośli, jak i dzieci, są narażeni na różnego rodzaju skaleczenia, na przykład w trakcie spacerów po górskich szlakach, czy po brzegu morza.
Rodzaje ran
Otarcie naskórka to skaleczenie, które uszkadza tylko wierzchnią warstwę skóry. Niestety są bolesne i mogą prowadzić do zakażenia. Tego typu rany goją się szybko i nie pozostawiają blizn.
Rana kłuta jest głęboka, zazwyczaj dochodzi do niej w wyniku wbicia do ciała noża, igły, dłuta, wideł, czy gwoździa. W tym przypadku ryzyko zakażenia jest bardzo duże. Rany kłute klatki piersiowej i brzucha są niezwykle niebezpieczne, ponieważ może dojść do uszkodzenia organów wewnętrznych.
Rana szarpana ma nieregularny kształt oraz poszarpane, nierównie brzegi. Skaleczenie to zajmuje sporą powierzchnię i mogą być widoczne ubytki tkanek. Krwawienie raczej nie jest intensywne, jednak to zależy od wielkości rany. Jeśli jest duża, może wystąpić duża utrata krwi. W tym przypadku ryzyko zakażenia jest duże. Po zagojeniu się blizny są widoczne.
Rana tłuczona (miażdżona) powstaje w wyniku bezpośredniego działania siły na skórę (np. poprzez kamień). Jest wypełniona krwią i często zawiera w sobie ciało obce, takie jak: grudki ziemi, fragmenty plastiku, metalu czy ubrania. W tego typu skaleczeniu pojawia się obrzęk, bolesność i zasinienie.
Rana kąsana to nic innego jak ugryzienie przez zwierzę lub człowieka. Może być połączeniem rany kłutej lub rany tłuczonej. Zdarza się, że fragmenty tkanek mogą zostać wyszarpane. Takiego rodzaju skaleczenie jest siedliskiem bardzo dużej liczby bakterii, dlatego istnieje duże ryzyko zakażenia. Ranę kąsano zawsze powinien ocenić i oczyścić chirurg.
Rana cięta jest gładka i rozchodzi się na brzegi. Powstaje w wyniku kontaktu w ostrym przedmiotem, takim jak nóż, szkło, czy blacha. Takie skaleczenia powodują zazwyczaj silne krwawienie. Przy rozległych ranach istnieje ryzyko powstania wstrząsu. Ryzyko zakażenie jest niewielkie, ponieważ wypływająca z rany krew wypłukuje z niej bakterie i ewentualne ciała obce.
Pierwsza pomoc przy skaleczeniach
Opatrywanie każdego rodzaju rany rozpoczyna się od tych samych czynności. Na początek ważne jest, by osłonić skaleczenie przed wpływem czynników zewnętrznych, żeby ochronić ją przed zakażeniem. W przypadku dużego krwawienia konieczne jest jego zatamowanie. Małe krwawienia zwykle nie wymagają specjalistycznej pomocy, ponieważ ustępują samoistnie.
Zobacz też: Przepis na zdrowie Ann: O, rany! Pielęgnacja i leczenie ran [ROZMOWA WIDEO]
Poza tym, skaleczenie trzeba przemyć chłodną, bieżącą wodą, po czym założyć opatrunek osłaniający, który zabezpieczy ją przed zabrudzeniem. Nie można również zapominać o dezynfekcji rany. Do tego warto użyć preparatów wirusobójczych, grzybobójczych, czy bakteriobójczych. Po wykonaniu wcześniej wymienionych kroków, na ranę trzeba położyć jałową gazę. W sytuacji, gdy nie będziemy jej posiadać, może to być również bawełna lub bielizna osoby poszkodowanej. Później wystarczy skaleczenie zabandażować. Trzeba jednak pamiętać, że by nie zaciskać mocno bandaża.
W przypadku rany kłutej, w której pozostało ciało obce, nie można go wyjmować. Przedmiot trzeba umocować w taki sposób, aby nie mógł się przemieszczać, by nie powodować kolejnych obrażeń. Wyciągnięcie ciała obcego z rany może skutkować uszkodzeniem naczyń krwionośnych i krwotokiem.
Jeżeli w ranie tkwi ciało obce, to nie należy go wyjmować, lecz umocować w taki sposób, aby się nie przemieszczało i nie powodowało dalszych obrażeń. Wyciągnięcie ciała obcego z rany grozi uszkodzeniem naczyń krwionośnych i krwotokiem wewnętrznym, który jest bardzo trudny do zatamowania.
Co w przypadku krwotoku?
Krwotoki wymagają natychmiastowej reakcji. W odróżnieniu od krwawień, krwotok musi być zatamowany. W takich przypadkach rany nie mogą być przemywane, konieczne jest szybkie założenie opatrunku uciskowego. Zakłada się go powyżej zranienia (od 5 do 7 cm), po czym unosi zranioną kończynę powyżej poziomu serca. Dzięki temu zmniejszy się ciśnienie krwi i prędkość wypływu krwi.
W miejsce zranienia można przyłożyć zwinięty bandaż, który uciśnie krwawiącą ranę i zabandażuj.
Jeśli po jakimś czasie opatrunek namoknie krwią, nie zdejmuj go! Owiń ranę kolejną warstwą bandaża.
Co powinno znajdować się w apteczce?
Wyruszając w każdą wakacyjną podróż, powinniśmy pamiętać o zabraniu apteczki (nie tylko samochodowej) i jej odpowiednim wyposażeniu. Wszystko po to, aby odpowiednio udzielić pierwszej pomocy.
Podstawowe wyposażenie apteczki:
- leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe,
- termometr,
- leki przeciwbiegunkowe, na wzdęcia i zaparcia,
- leki na przeziębienie i kaszel,
- środki dezynfekujące rany,
- żele na stłuczenia i obrzęki,
- gaza opatrunkowa, bandaż, plastry, kompresy jałowe, żelowe kompresy,
- rękawiczki jednorazowe,
- nożyczki do cięcia bandaży, opatrunków.
W przypadku występowania w rodzinie alergii, warto mieć w apteczce leki i maści przeciwalergiczne na ukąszenia owadów. Poza tym, mogą się przydać środki na lekkie oparzenia słoneczne oraz ciśnieniomierz.
Autorka: Wiktoria Kmiecik, Ann Asystent Zdrowia
Więcej artykułów w Ann: