POChP, czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc to schorzenie, którego główną przyczyną jest paleniem tytoniu. W Polsce na chorobę cierpią ponad 2 miliony osób, jednak nie wszyscy wiedzą, że zmagają się z przewlekłym zaburzeniem. Zbliżający się Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc, który obchodzimy 16 listopada, to dobra okazja, aby poznać bliżej schorzenie i dowiedzieć się, jak go uniknąć. Dowiedz się więcej o POChP z Ann!
Czym jest przewlekła obturacyjna choroba płuc?
POChP to jedna z najpoważniejszych chorób układu oddechowego. Charakteryzuje się ograniczeniem przepływu powietrza przez dolne drogi oddechowe. Utrudniony przepływ jest spowodowany reakcją zapalną w oskrzelach i płucach. Ma ona związek ze szkodliwym działaniem dymu tytoniowego, a także innych niekorzystnych gazów i pyłów.
Przyczyny choroby mogą być następujące:
- palenie tytoniu (również bierne palenie);
- zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego w miejscu pracy lub zamieszkania;
- infekcje układu oddechowego we wczesnym dzieciństwie;
- nawracające infekcje oskrzelowo-płucne;
- nadreaktywność oskrzeli lub astma;
- czynniki genetyczne.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc: objawy
Pierwsze objawy POChP pojawiają się dopiero po 10-20 latach od narażenia na czynnik ryzyka i są mało charakterystyczne. Przewlekła obturacyjna choroba płuc objawia się przede wszystkim dusznościami, które nasilają się podczas wysiłku. Duszności postępują w czasie i z wiekiem mogą pojawiać się nawet w spoczynku. Kolejny objaw choroby to mokry kaszel, który jest szczególnie uciążliwy w porze porannej. Może mu towarzyszyć odkrztuszanie plwociny. Symptomami POChP bywają często: ucisk w klatce piersiowej oraz świszczący i furczący oddech.
Nasilenie objawów zależy między innymi od chorób współistniejących, z jakimi zmaga się chory. Bardzo często osobom chorującym na POChP towarzyszą schorzenia układu krążenia, niewydolność żylna, choroba niedokrwienna serca czy miażdżyca tętnic.
Rozpoznanie choroby
Objawy przewlekłej obturacyjnej choroby płuc są mało charakterystyczne, dlatego schorzenie często nie jest diagnozowane lub diagnozowane jest zbyt późno. Z tego powodu życie osoby zmagającej się z POChO skraca się nawet o 10-15 lat. Nierozpoznana choroba może doprowadzić do niewydolności oddechowej czy niewydolności serca, które bezpośrednio zagrażają życiu. Wielu palaczy ignoruje objawy POChP traktując je jako naturalny przejaw palenia tytoniu. Skutki takiego zaniedbania bywają poważne.
W przypadku podejrzenia choroby na początku warto udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Specjalista powinien przeprowadzić dokładny wywiad lekarski i zlecić nieinwazyjne badanie zwane spirometrią, które jest niezbędne do rozpoznania POChP. Pozwala ono określić objętość oraz pojemności płuc, jak i szybkość przepływu powietrza przez odcinki dróg oddechowych. Podczas badania wykonujemy przez ustnik połączony ze spirometrem serię wdechów i wydechów.
Jeśli jesteśmy osobami palącymi, warto skorzystać z programu profilaktyki chorób odtytoniowych. W ramach programu przewidziana jest wizyta u lekarza pod kątem palenia tytoniu, a w dalszej kolejności badania diagnostyczne, na przykład wspomniana spirometria.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc: leczenie
Choroby nie da się całkowicie wyleczyć, jednak można złagodzić jej objawy. W przypadku osób palących podstawą leczenie jest zaprzestanie palenia papierosów. Należy także unikać sytuacji i przestrzeni, gdzie tytoń jest palony.
Objawy choroby może również nasilać otyłość, dlatego w leczeniu POChP ważna jest też zdrowa dieta i aktywność fizyczna. Intensywność treningu zależy między innymi od chorób współistniejących, dlatego rodzaj ćwiczeń należy konsultować z lekarzem. Pozytywny wpływ na złagodzenie objawów POChP ma także rehabilitacja oddechowa.
W leczeniu choroby ważne są również leki: najczęściej stosuje się preparaty rozszerzające oskrzela. Niektórym osobom zmagającym się z POChP zaleca się też leczenie tlenem, czyli tlenoterapię.
Jak uniknąć przewlekłej obturacyjnej choroby płuc?
Podstawą profilaktyki jest zaprzestanie palenia tytoniu, także biernego palenia. Istotna jest również aktywność fizyczna, która zwiększa odporność i zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu chorób. Nawet 30 minut spaceru dziennie wpływa pozytywnie na nasze zdrowie. Warto wykonywać też proste ćwiczenia oddechowe, dzięki którym poprawimy funkcjonowanie naszego układu oddechowego. Należy także zadbać o odpowiednią dietę i spożywanie posiłków o kaloryczności dostosowanej do masy ciała.
W profilaktyce ważne jest też zwracanie uwagi na jakość powietrza na zewnątrz. Jeśli jest ono złe, wtedy, w miarę możliwości, warto zostać w domu. Im szybciej wykryta choroba, tym mniejsza szansa na zaostrzenie jej objawów i pojawienie się groźnych powikłań.
Autorka: Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia
Źródło: Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia
Czytaj więcej w Ann: