Według danych Serwisu Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia w Polsce żyje ok. 300 tysięcy chorych z padaczką (epilepsją). Mimo to przyczyna choroby wciąż nie do końca jest znana, a liczba chorych z roku na rok rośnie. Padaczka najczęściej kojarzona jest z silnymi drgawkami, jednak objawy choroby mogą przybierać różne formy. Jakie są rodzaje napadów epilepsji? Co zrobić, kiedy ktoś ma atak padaczki? Dowiedz się w Ann!
Czym jest padaczka?
Epilepsja to przewlekła choroba neurologiczna związana z nieprawidłową aktywnością elektryczną mózgu. W większości przypadków choroba zaczyna się przed 19 r.ż. Zdarza się, że pierwsze objawy padaczki pojawiają się u dzieci, które nie skończyły nawet roku.
Padaczka polega na wzroście aktywności elektrycznej w mózgu. Doprowadza to do zakłóceń między neuronami, co z kolei objawia się napadowymi wyładowaniami elektrycznymi.
Przyczyną choroby u najmłodszych mogą być czynniki genetyczne, wady rozwojowe mózgu czy choroby zakaźne w trakcie ciąży. W przypadku osób dorosłych do epilepsji mogą doprowadzić np. udary i guzy mózgu. Mimo to u większości chorych nie udaje się wskazać przyczyny choroby.
Możemy wyróżnić trzy rodzaje epilepsji:
- objawowa – kiedy znamy przyczynę schorzenia;
- kryptogenna – kiedy nie udaje się ustalić przyczyny padaczki;
- idiopatyczna – kiedy przyczyną jest czynnik genetyczny.
Rodzaje ataków padaczki
Charakterystycznym objawem padaczki są napady, podczas których chorych traci świadomość. Warto pamiętać, że napady nie zawsze mają postać silnych drgawek. Symptomem ataku padaczkowego mogą być np. omamy węchowe czy słuchowe lub powtarzające się gesty.
Wyróżnia się dwa typy główne typy napadów padaczkowych:
- Proste napady padaczkowe – trwają kilka minut, do objawów należy mrowienie, halucynacje wzrokowe, smakowe czy zapachowe, przeżywanie niekontrolowanych emocji. Napad można pomylić z chorobą psychiczną.
- Złożone napady częściowe – chory jest nieświadomy tego, co się z nim dzieje, ma nieruchome spojrzenie. Napad charakteryzuje się wykonywaniem różnego typu powtarzalnych gestów.
Wśród złożonych napadów częściowych znajdują się m.in. napady bez drgawek, występujące najczęściej u dzieci. Atak jest na tyle krótki, że często niedostrzegalny przez rodziców.
Kolejny typ napadu, któremu towarzyszą drgawki, składa się z dwóch faz. W pierwszej fazie osoba chora może krzyczeć i utracić przytomność. Następnie pojawia się sztywnienie ciała i napięcie szczęki, które trwa do 30 sekund. W drugiej fazie dochodzi do konwulsji.
Napad epilepsji może również mieć postać krótkiego wstrząsu, a także upadku z powodu nagłej utraty napięcia mięśniowego.
Napad padaczki może być niebezpieczny
Konsekwencje epilepsji mogą być bardzo poważne. Brak kontroli nad własnym ciałem osoby chorej może doprowadzić do upadku, z którym wiążą się urazy głowy lub złamania. Utrata świadomości podczas prowadzenia samochodu często skutkuje wypadkiem. Kolejnym zagrożeniem jest utonięcie – zarówno w trakcie pływania, jak i kąpieli w wannie. Osoby chorujące na padaczkę są również bardziej narażone na schorzenia psychiczne takie jak depresja czy stany lękowe.
Skutki choroby bywają groźne, dlatego bardzo ważna jest konsultacja lekarska, w razie wystąpienia objawów napadowych. Do specjalisty należy udać się po pierwszym ataku, a także jeśli wystąpią obrażenia lub częstotliwość napadów jest różna. Wizyta u lekarza jest również wskazana, jeżeli zaobserwujemy zmiany podczas ataku, jak i po nim. Warto pamiętać, że jednorazowy napad nie jest jednoznaczny z padaczką. Cechą charakterystyczną choroby są nawracające ataki.
Padaczka – leczenie
Diagnostyka opiera się na badaniu neurologicznym, a także na badaniu krwi. Lekarz może dodatkowo zlecić badanie EEG czy rezonans magnetyczny. Jeśli badania potwierdzą wstępną diagnozę, wtedy wdrażane jest leczenie. Mimo że padaczka jest chorobą nieuleczalną, to istnieją leki, które mogą zmniejszyć, a nawet zatrzymać napady epilepsji. W niektórych przypadkach możliwe jest leczenie operacyjne.
Warto wiedzieć, że istnieją pewne czynniki, które mogą doprowadzić do nasilenia objawów. Ich znajomość może przyczynić się do zmniejszenia ilości napadów. Do czynników ryzyka należą: silne emocje, napięcie, brak snu, intensywne ćwiczenia, głośna muzyka czy migające światła. W przypadku kobiet silnym bodźcem doprowadzającym do napadu bywa miesiączka.
Ważnym elementem leczenia jest zadbanie o prawidłowy tryb życia. Odpowiednia ilość snu, spokojna aktywność fizyczna, nawodnienie, zbilansowana dieta pozytywnie oddziałują na chorego. Napadom sprzyjają natomiast alkohol oraz używki, dlatego warto zrezygnować z alkoholu i używek.
Co zrobić, jeśli ktoś ma napad epilepsji?
Jeśli jesteśmy świadkami ataku padaczkowego, powinniśmy zareagować. Należy jednak pamiętać, że nie uda nam się zatrzymać napadu, który już się rozpoczął. Możemy natomiast zminimalizować jego skutki. W przypadku wystąpienia napadu:
- Nie ruszajmy chorego, chyba że jego pozycja jest niebezpieczna i może doprowadzić do obrażeń.
- Należy wyeliminować obiekty lub rzeczy, które zagrażają bezpieczeństwu chorego.
- Nie wkładajmy niczego do ust chorego. Skupmy się na poluzowanie kołnierza lub krawatu.
- Po zakończeniu napadu należy zadbać o odpoczynek chorego. W pierwszej kolejności powinniśmy podłożyć pod jego głowę poduszkę lub złożoną odzież i delikatnie położyć chorego na boku.
Jeśli atak padaczki trwa dłużej niż 5 minut, choremu nie wraca przytomność ani oddech, wtedy należy wezwać pomoc. Specjalistycznej opieki wymagają również kobiety w ciąży, osoby, które się skaleczyły, mają gorączkę lub zmagają się z cukrzycą. Jeśli mamy do czynienia z pierwszym atakiem, wtedy także należy wezwać pomoc.
Autorka: Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia
Źródło: Serwisu Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Czytaj więcej w Ann: