Prawo do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej, do poszanowania godności i intymności, do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza, a także do tajemnicy informacji. To tylko niektóre z praw, jakie przysługują pacjentom. Obowiązują one zarówno w publicznej służbie zdrowia, jak i w przypadku leczenia prywatnego. W Ann dowiesz się, jakie prawa Ci przysługują!
Prawo do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej
Podstawowym i jednym z najważniejszych praw pacjenta jest prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej. Co więcej, każdy, komu przysługuje wspomniane prawo, powinien otrzymać pomoc na takim samym poziomie. Prawo do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej mają między innymi:
- pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę czy umowy zlecenie;
- osoby wykonujące pracę nakładczą;
- emeryci i renciści;
- osoby pobierające zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne;
- studenci;
- dzieci do 18 r.ż.;
- osoby bezrobotne zarejestrowane w urzędzie.
Warto dodać, że w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia, mamy prawo uzyskać natychmiastową pomoc. To samo dotyczy kobiet w czasie porodu.
Informacje o stanie zdrowia
Każdemu pacjentowi przysługuje prawo do zrozumiałej informacji o stanie swojego zdrowia. Zawierają się w tym m.in. informacje o przeprowadzanych zabiegach i badaniach, przepisanych lekach czy zabiegach pielęgniarskich. Pacjentom należy się również dostęp do informacji na temat profilaktycznych programów zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych realizowanych w placówce.
Do 16 r.ż. decyzje dotyczące leczenia, przeprowadzanych zabiegów podejmują rodzice lub prawni opiekunowie dziecka. Powinni oni także być obecni podczas wizyt lekarskich.
Informacje uzyskane od specjalisty są objęte tajemnicą lekarską. Masz jednak prawo zdecydować, komu lekarz może przekazać wiedzę o Twoim zdrowiu. Upoważnienia można udzielić zarówno na piśmie, jak i ustnie. Możesz również upoważnić bliskich do wglądu do dokumentacji medycznej. Jedynie w przypadku zagrożenia życia specjalista może ujawnić informacje na temat naszego stanu zdrowia małżonkowi, rodzicom lub dzieciom.
Prawo do wyrażenia zgody
Nie zgadzasz się na dany zabieg, zaproponowane badanie lub sposób leczenia? Do tego również masz prawo. W sytuacji jednak, kiedy pacjent jest nieprzytomny, decyzję o świadczeniach podejmuje lekarz prowadzący.
Masz także prawo do zgłaszania sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza. Dotyczy to sytuacji, kiedy opinia albo orzeczenie wydane przez lekarza mają wpływ na Twoje prawa lub obowiązki wynikające z obowiązujących przepisów. Przykładem może być wydanie przez lekarza opinii o przeciwskazaniach do korzystania z danego rodzaju świadczeń zdrowotnych w danym uzdrowisku.
Należy wspomnieć, że od dnia wydania opinii lub orzeczenia, z którą się nie zgadzasz, masz 30 dni na wniesienie sprzeciwu.
Możesz również zgłosić niepożądane lub powodujące dyskomfort działania leku, który przepisał Ci specjalista. Taką informację możesz przekazać zarówno lekarzowi, jak i pielęgniarce czy farmaceucie.
Prawo do intymności i godności
Jednym z najważniejszy praw pacjenta jest prawo do intymności i godności. Co ono oznacza? Relacja pomiędzy pacjentem a lekarzem czy inną osobą wykonująca zawód medyczny powinna opierać się na szacunku i dialogu. Bez względu na stan społeczny czy wiek każdy pacjent powinien być traktowany z taką samą godnością, a także informowany o stanie zdrowia i przeprowadzanych czynnościach medycznych. Każdy pacjent powinien mieć również możliwość rozmowy ze specjalistą na obecności.
Możesz jednak poprosić, aby podczas wizyty u lekarza towarzyszyła Ci bliska osoba, która nie musi być członkiem rodziny. Powinny o tym pamiętać szczególnie osoby starsze mające problem z koncentracją czy zapamiętywaniem informacji. Lekarz może odmówić, jeśli istnieje ryzyko zagrożenia epidemiologicznego lub wpływa to na bezpieczeństwo pacjenta.
Warto również wspomnieć, że masz prawo do leczenia bólu. Lekarz lub pielęgniarka nie powinni ignorować zgłaszanych dolegliwości bólowych. Twoim prawem jest domaganie się środków przeciwbólowych, a zadaniem specjalistów jest ich odpowiednie dobranie i podanie.
Przebywanie w szpitalu
Podczas pobytu w szpitalu, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym opiekuńczo-leczniczym lub rehabilitacji leczniczej czy hospicjum przysługuje Ci prawo do kontaktu z osobami bliskimi. W przypadku pogorszenia stanu zdrowia lub zagrożenia życia możesz również zgłosić potrzebę wizyty duszpasterskiej. Powinny zostać ona spełniona przez placówkę, w której przebywasz.
Szpital ma także obowiązek zapewnić Ci miejsce na przechowywanie rzeczy osobistych. Usługa jest bezpłatna i koszty za nią ponosi dana placówka. W przypadku jednak, kiedy pacjent jest nieprzytomny czy niezdolny do komunikacji, jego rzeczy zostają od razu przekazane do depozytu.
Rzecznik Praw Pacjenta
Osobą, która dba o to, aby wspomniane prawa były przestrzegane, jest Rzecznik Praw Pacjenta. Jeśli uważasz, że Twoje prawa zostały naruszone lub zostałeś źle potraktowany przez opiekę zdrowotną, możesz skontaktować się z Biurem Rzecznika Praw Pacjenta.
Warto pamiętać, że każdy szpital czy inna placówka medyczna ma wewnętrzny regulamin organizacyjny, według którego przestrzegane są powyższe prawa.
Więcej informacji na temat praw pacjenta znajdziesz na stronie Ministerstwa Zdrowia.
Autorka: Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia
Źródło: Serwis Rzeczypospolitej Polskiej
Czytaj więcej w Ann: