Na poczucie własnej wartości dziecka ma wpływ wiele czynników. Jedno jest pewne – największą rolę w tym procesie odgrywają rodzice. To od nich zależy, jakie dziecko będzie miało zdanie na swój temat, a także jak będzie funkcjonowało w świecie. Czym jest dokładnie poczucie własnej wartości? Jak pomóc dziecku je kształtować? Jakie komunikaty kierować do dziecka, by czuło się wartościowe? O tym rozmawiamy z mgr Agatą Stankiewicz, psychologiem dziecięcym.
Poczucie własnej wartości a świat zewnętrzny
Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia: Jaki jest wpływ środowiska na poczucie własnej wartości u dziecka? Czy środowisko zabiera później rolę rodzica?
mgr Agata Stankiewicz: Nigdy nie zabiera, ponieważ zawsze rodzic, tzw. opiekun responsywny, jest najważniejszym fundamentem gdy myślimy o normatywnym rozwoju dziecka. Oczywiście, że już na etapie 8, 9, 10 r.ż. mocno wkraczając tzw. „inni”. Mam na myśli ogromny autorytet nauczyciela, szczególnie w pierwszych latach szkoły podstawowej, kiedy to jego słowo często staje się ważniejsze niż słowo rodzica. To jest normalne, rozwojowe i może się pojawiać. Dziecko zaczyna się przyglądać w oczach rówieśników i „innych” ważnych dorosłych, np. trenera lub kogoś z dalszej rodziny. Mówi się o tym, że ci „inni” dorośli są dla dziecka lustrem.
Kiedy przychodzi okres nastoletni, to niestety niewielu rodziców może powiedzieć, iż ma poczucie, że pozostali dla dziecka wciąż tak samo ważni. Rozwojowo dziecko bardzo potrzebuje „odwrócić się od rodzica”, poprzymierzać różne maski, posprawdzać różne stany, wejść w dysputy z różnymi osobami, a wszystko po to, by po kilku latach ocenić, co mu odpowiada, co chce zabrać z tego świata i co chce połączyć z wartościami rodzinnymi. Nie jest tak, że w okresie nastoletnim dziecko odrzuca wszystko, czego się do tej pory nauczyło czy doświadczyło. Nazwałabym to raczej układaniem się z tym na nowo i nadbudowywaniem nowych rzeczy, które dziecko napotkało w świecie.
„Lubię spędzać z tobą czas”
Jakie komunikaty warto dawać dziecku, aby budować jego poczucie własnej wartości?
Warto, żeby komunikaty były tworzone pod konkretną rodzinę, bo każda rodzina ma swój język miłości, swoją nomenklaturę, jeżeli chodzi o nazywanie potrzeb, uczuć itd. Na pewno nie warto udziwniać komunikatów, bo nawet komunikat: „wiesz co, lubię spędzać z tobą czas”, jest bardzo wspierający i często wystarczający. Np. podczas wycieczki do parku, nie czekając na specjalną okazję, warto powiedzieć: „bardzo się cieszę, że udało nam się tu razem przyjechać”. Warto też brać dziecko pod uwagę gdy coś planujemy i wrazić to w rozmowie, np. pytając: „co myślisz o tym, żebyśmy poszli teraz w to miejsce?”.
Podczas rozmowy specjalistka udzieliła odpowiedzi na następujące pytania:
- Czym jest poczucie własnej wartości?
- Co ma wpływ na poczucie własnej wartości u dziecka?
- Jak wspierać dziecko w procesie budowania poczucia własnej wartości?
- Jak ważna jest komunikacja z dzieckiem?
Rozmawiała: Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.