Wymioty, bóle brzucha, katar, pokrzywka, obrzęki oraz w skrajnych przypadkach reakcje anafilaktyczne – to mogą być objawy alergii na soję. Jest jednym z powszechnych typów alergii pokarmowych, dotykającym zarówno dzieci, jak i dorosłych. Soja, będąca częścią „wielkiej ósemki” alergenów, odpowiedzialna jest za znaczną część reakcji alergicznych. Dowiedz się, jak sprawdzić czy mamy alergię na soję. Podpowiadamy, o co zadbać, aby ograniczyć ekspozycję na alergeny i jak może pomóc Baza Żywności Ann.
Obecnie szacuje się, że alergia na soję występuje u około 0,4% dzieci i 0,3% dorosłych. Badania wykazują, że często alergia ta rozwija się we wczesnym dzieciństwie.
Gdzie znajdziemy ten składnik?
Soja jest popularną rośliną strączkową, która odgrywa ważną rolę w przemyśle spożywczym. Jest wykorzystywana do produkcji różnych produktów, takich jak olej sojowy, mleko sojowe, margaryna oraz soki warzywne. Ze względu na swoje właściwości odżywcze, soja jest często stosowana jako substytut mięsa. Stanowi ważne źródło białka, szczególnie w dietach wegetariańskich.
Alergia na soję: przyczyny
Alergia na soję jest jednym z rodzajów alergii pokarmowych. Jest spowodowana obecnością białka o wysokiej masie cząsteczkowej, występującego w ziarnach soi. Istnieje ryzyko wystąpienia alergii na soję u dzieci, u których zdiagnozowano alergię na mleko krowie. Współwystępowanie tych dwóch alergii szacuje się na poziomie od 3% do 80%. Dlatego nie zaleca się stosowania produktów sojowych w leczeniu alergii na mleko. Reakcje krzyżowe mogą wystąpić, gdy alergia na soję jest połączona z innymi roślinami strączkowymi.
Często reakcja alergiczna może pojawić się nieświadomie. A to dlatego, że soja może być oznaczana na etykietach produktów jako „skrobia roślinna”, „mąka roślinna” lub „wywar warzywny”, co może wprowadzać w błąd.
Dodatkowo, w niektórych przypadkach, reakcją alergiczną może być uczulenie na sos sojowy. Sos ten nie tylko zawiera soję, ale również pszenicę, co może utrudnić identyfikację źródła reakcji alergicznej, stanowiąc tym samym wyzwanie diagnostyczne.
Alergia na soję: jakie są objawy?
Reakcje organizmu na alergię na soję są bardzo zróżnicowane i indywidualne. U niektórych osób alergia ta może przebiegać bardzo ostro i gwałtownie, podczas gdy u innych objawy mogą być łagodne.
Cały artykuł dostępny w bezpłatnej aplikacji Ann Asystent Zdrowia lub po zalogowaniu na stronę
Wyróżnia się dwa rodzaje alergii na soję – pierwotną i wtórną. Pierwotna alergia na soję występuje, gdy organizm jest uczulony na białka soi już po pierwszym kontakcie, jednak nie wywołuje to natychmiastowych objawów chorobowych. Mimo braku widocznych symptomów, nasz układ odpornościowy reaguje na te silne alergeny.
W przypadku kolejnego wystawienia na alergeny soi, nadmierna reakcja układu odpornościowego może prowadzić do pełnoobjawowej reakcji alergicznej.
Natomiast wtórna alergia na soję występuje u osób, które już cierpią na inne rodzaje alergii, zazwyczaj będą to pacjenci uczuleni na pyłki brzozy lub inne alergeny. W takich przypadkach alergia na soję może być wynikiem krzyżowej reakcji immunologicznej między alergenami obecnymi w pyłkach brzozy a białkami soi.
Wśród najczęstszych objawów alergii na soję znajdują się: ból brzucha, biegunka, wymioty, problemy z oddychaniem, katar, świsty podczas oddychania, pokrzywka, reakcje skórne, obrzęki oraz w skrajnych przypadkach reakcje anafilaktyczne.
Czytaj także: Warto wiedzieć z Ann: Alergia na ryby i owoce morza. Objawy może wywołać nawet sam zapach
Alergia na soję: rozpoznanie i leczenie
Diagnoza alergii na soję stanowi wyzwanie, ponieważ brakuje specjalistycznych testów alergologicznych, które jednoznacznie potwierdzają tę chorobę. Testy skórne z użyciem soi jako alergenu mają głównie na celu wykluczenie alergii na soję, a nie potwierdzenie jej obecności. W celu uzyskania pewności co do alergii na soję, zaleca się przeprowadzenie testu prowokacyjnego. Procedura ta polega na wyeliminowaniu z diety wszystkich produktów zawierających soję aż do całkowitego ustąpienia objawów alergicznych, a następnie spożyciu produktu zawierającego soję, który normalnie byłby niedozwolony. Reakcja obronna organizmu w takiej sytuacji potwierdziłaby obecność alergii na soję u danej osoby.
Jedynym skutecznym i podstawowym sposobem leczenia alergii na soję, podobnie jak w przypadku innych alergii pokarmowych, jest unikanie produktów zawierających tę roślinę poprzez stosowanie diety eliminacyjnej. Ważne jest konsekwentne wykluczenie nasion soi z codziennego jadłospisu. Jednak przestrzeganie takiej diety może być trudne ze względu na powszechne dodawanie soi do wielu produktów spożywczych, często bez odpowiedniego oznaczenia na etykiecie.
Długie składy i nieczytelne informacje? Pomoże Baza Żywności!
Osoby uczulone na soję powinny skrupulatnie zapoznawać się ze składem każdego spożywanego przez siebie produktu. Długie i często nieczytelne spisy składników zniechęcają jednak do dokładnego zapoznania się z ich treścią. Z pomocą przychodzi Baza Żywności Ann!
W bezpłatnej aplikacji Ann Asystent Zdrowia zalogowani użytkownicy mogą sprawdzić skład produktów, a także ich wartości odżywcze. Dzięki temu w łatwy i szybki sposób dowiesz się, czy w produkcie nie ma niepożądanego alergenu.
Nową funkcję aplikacji znajdziesz w kategorii Odżywianie. Po otwarciu karty bazy żywności, określamy swoje preferencje, czyli alergeny, których chcemy unikać. Później wystarczy zeskanować kod produktu lub wpisać go ręcznie. Od razu otrzymamy skład produktu i informację, czy dany alergen znajduje się w żywności.
Warto dodać, że aplikacja zapisuje nasze preferencje, więc nie trzeba ich zaznaczać za każdym razem. Po wejściu w bazę żywności zobaczymy również zeskanowane przez nas produkty. Dzięki nowej funkcjonalności unikanie niepożądanego alergenu stanie się łatwiejsze!
Autorka: Svitlana Slyvchenko, Ann Asystent Zdrowia
*Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Więcej artykułów, wideo i podcastów w Ann: