Przechodzimy na emeryturę. Nareszcie możemy odpocząć po długiej aktywności zawodowej. Nie musimy wcześnie wstawać ani spieszyć się do pracy. Spokojnie jemy śniadanie, włączamy telewizję i ruszamy na zakupy. Warto jednak pamiętać, aby zadbać nie tylko o swoje ciało, ale także umysł. Nasz mózg potrzebuje nieustannej stymulacji. Tylko wtedy prawidłowo funkcjonuje. Jaki trening pamięci dla seniora jest skuteczny?
- Jakie są przyczyny problemów z pamięcią? Geny, środowisko, odżywianie.
- Dlaczego gimnastyka umysłu jest tak ważna? Ćwiczy pamięć, kreatywność, uważność i inteligencję.
- Jak poprawić pamięć? Poprzez spotkania towarzyskie, czytanie książek, naukę języków, rozwiązywanie krzyżówek.
- Ile czasu poświęcić na trening? Wystarczy kilka minut.
Osłabione funkcje poznawcze. Jakie są powody?
Z wiekiem starzeje się również nasz mózg, który ulega neurodegeneracji. Oznacza to, że uszkadzane są neurony. Jakie czynniki mogą na to wpływać?
- poziom intelektualny danej osoby i jego zdolności poznawcze
- wykształcenie
- ogólny stan zdrowia
- ale również czynniki środowiskowe – hałas, bałagan.
W niektórych przypadkach przyczyny upatruje się w schorzeniach:
- udar mózgu
- demencja starcza, w której uszkadzane są komórki nerwowe w obrębie hipokampa (obszar mózgu odpowiedzialny za pamięć)
- choroba Alzheimera, gdzie degeneracji ulega pamięć epizodyczna
- jest to też choroba Parkinsona – słabszy refleks i osłabiona pamięć
Zdarza się jednak, że problemy z pamięcią dotyczą osób zmagających się z chorobami, gdzie nie następuje uszkodzenie neuronów. Są to m.in.:
- niedobór witaminy B12
- cukrzyca
- choroby metaboliczne
- choroby sercowo-naczyniowe
- niedoczynność tarczycy
- kiła
- AIDS
- a także silne zatrucie alkoholem lub toksynami i związkami chemicznymi.
Trening pamięci dla seniora. Dlaczego warto ćwiczyć?
Badania naukowe pokazują, że już kilka minut dziennie pomagają skutecznie ćwiczyć pamięć. W naszym mózgu istnieje aż 100 miliardów komórek neuronów. Są one odpowiedzialne za przetwarzanie nowych informacji, a także opanowanie nowych informacji. Dlaczego powinniśmy się uczyć czegoś nowego? W ten sposób tworzą się nieistniejące wcześniej połączenia pomiędzy neuronami i powstają struktury. To właśnie w nich jest przechowywana nasza wiedza.
Dzięki nauce i treningowi pamięci dłużej pozostajemy sprawni. Jesteśmy w stanie podjąć nowe wyzwania intelektualne. Co możemy codziennie doskonalić?
- inteligencję
- kreatywność
- pamięć
- uważność
- koncentrację
- Koordynację.
Dlatego ćwiczenia powinny być zróżnicowane i dotyczyć różnych dziedzin, a także aktywować zarówno prawą, jak i lewą półkulę. Nie zapominajmy, że aktywność fizyczna i odpowiednia dieta także oddziaływają na nasze codzienne funkcjonowanie.
Jak ćwiczyć pamięć? Od czego zacząć?
Istotną rolę w treningu pamięci odgrywa systematyczność. Zacznijmy od prostych zadań, które sprawiają nam przyjemność. Proste czynności również pozwalają zaktywizować różne części mózgu. Co robić, aby jak najdłużej zachować sprawny umysł?
- liczenie w pamięci: jeśli możemy, unikajmy kalkulatora, który rozleniwia nasz mózg. Oszacujmy, ile wyniesie rachunek w sklepie i przeliczmy resztę, kiedy idziemy do pobliskiej piekarni. Wspomaga to poprawić pamięć, koncentrację, a także zdolność logicznego myślenia;
- zapamiętywanie niewielkich fragmentów tekstu: listy zakupów, krótkiego wiersza, informacji, którą przed chwilą usłyszeliśmy, cytatów z książki lub numerów telefonu;
- przełamywanie schematów i rutyny: rutyna zabija kreatywność. Wybierzmy inną drogę do domu niż dotychczas. Starajmy się czasem kierować auto bez nawigacji. Przeczytajmy książkę w parku lub w kawiarni zamiast w domu. To wszystko angażuje mózg do bardziej wytężonej pracy. Dzięki temu powstają nowe połączenia pomiędzy neuronami;
- spotkania towarzyskie: rozmowa i słuchanie, przetwarzanie informacji, ale również formułowanie naszych myśli są świetną gimnastyką umysłu. Korzystajmy z nich jak najczęściej;
- otwartość na nowe rzeczy: spróbujmy się przełamać i zacznijmy obsługiwać nowe urządzenie lub znajdźmy zainteresowania. Takie aktywności mocno pobudzają szare komórki do działania;
- oferta kulturalna: kino, teatr, a może filharmonia? Obcowanie ze sztuką pobudza mózg do przyswajania nowych informacji;
- ćwiczenia przygotowane przez specjalistów, dostępne w aplikacjach i na stronach internetowych.
Mentalny trening aktywizacyjny. Trening pamięci dla seniora
Jednak najskuteczniejszym rodzajem gimnastyki umysłu u osób starszych jest mentalny trening aktywizacyjny (MTA), aby aktywizować wszystkie obszary i funkcje mózgu. Wpływa korzystnie na funkcje poznawcze i sprawność intelektualną. Oto przykłady takich ćwiczeń:
- obliczanie w myślach potęg kolejnych liczb
- mnożenie, a także dodawanie w pamięci liczb
- wybór dowolnej litery i podawanie jak największej liczby czasowników lub rzeczowników zaczynających się na tę literę
- rozwiązywanie krzyżówek
- znalezienie w dowolnej książce jak najwięcej słów zaczynających się określoną literą
- przeczytanie tekstu do góry nogami
- wykreślanki
- labirynty
- znajdowanie różnic między obrazkami
- literowanie wstecz
- ale też gra memory.
Autorka: Karolina Bielawska, Ann Asystent Zdrowia