Rzeki, jeziora i morza każdego lata przyciągają tysiące ludzi. Jednak woda, choć piękna i kojąca, niesie ze sobą poważne ryzyko. Utonięcia to niestety tragiczne w skutkach zdarzenia, których liczba z roku na rok rośnie. Jakie są najczęstsze sytuacje w których dochodzi do utonięć? Jak zachować się nad wodą, by bezpiecznie wypocząć? Jak zachowuje się tonący? Dowiedz się więcej z Ann!
Statystyki utonięć w Polsce
Według najnowszych danych opublikowanych na stronie policji , w 2023roku w Polsce utonęło 490 osób, z czego większość stanowiły kobiety. Najwięcej utonięć notuje się w miesiącach letnich, kiedy to plaże, kąpieliska i inne miejsca nad wodą są najbardziej oblegane.
Przyczyny utonięć
Utonięcia mogą mieć wiele przyczyn, często wynikających z kombinacji kilku czynników. Najczęstszą przyczyną jest brak umiejętności pływania. Kolejną poważną przyczyną utonięć jest nadużywanie alkoholu. Substancje odurzające osłabiają zdolności motoryczne, percepcyjne oraz reakcje na zagrożenie. A to drastycznie zwiększa ryzyko tragicznego zdarzenia.
Skoki do wody w nieznanym miejscu, również prowadzą do utonięć. Często dochodzi do uderzenia głową o dno, co może skutkować utratą przytomności i w konsekwencji utonięciem. Woda może dostać się do dróg oddechowych, prowadząc do problemów z oddychaniem. Dochodzi wówczas do tak zwanego wtórnego utonięcie lub suchego utonięcie.
W przypadku wtórnego utonięcia woda dociera do płuc, powodując podrażnienie wyściółki płuc i gromadzenie się płynu. Powoduje to niedotlenienie mózgu i może kończyć się śmiercią. Natomiast suche utonięcie może być spowodowane zachłyśnięciem się wodą. Polega na dostaniu się niewielkiej ilości wody do górnych dróg oddechowych, co wywołuje zamknięcie tchawicy i utrudnia oddychanie.
Nieodpowiednie wyposażenie, brak kamizelek ratunkowych podczas pływania łódką, oraz nagłe zmiany pogody, które mogą spowodować gwałtowne fale, również zwiększają ryzyko. Kluczowe jest szybkie rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej, użycie automatycznego defibrylatora zewnętrznego (ADZ) jeśli jest dostępny, oraz monitorowanie stanu poszkodowanego.
Kiedy dochodzi do utonięć najczęściej
Statystyki pokazują, że do największej liczby utonięć dochodzi latem, szczególnie w lipcu i sierpniu. To czas urlopów, festynów oraz spotkań towarzyskich na świeżym powietrzu. W tych okresach zwiększa się liczba aktywności wodnych, a także spożywanie alkoholu na plaży czy w pobliżu miejsc do kąpieli. Najwięcej utonięć ma miejsce popołudniami i wczesnymi wieczorami, kiedy ludzie są najbardziej zrelaksowani i mniej uważni.

Zasady bezpiecznego zachowania się nad wodą pomogą uniknąć utonięć
Podstawową zasadą jest umiejętność pływania. Nauka pływania powinna być priorytetem dla każdego, niezależnie od wieku, ponieważ może ona być kluczowa w sytuacji zagrożenia. Kolejnym ważnym aspektem jest unikanie alkoholu przed wejściem do wody. Nawet niewielka ilość alkoholu może wpłynąć na naszą zdolność pływania i oceny sytuacji. Zawsze warto wybierać strzeżone kąpieliska i stosować się do zaleceń ratowników.
Należy unikać skoków do wody w miejscach, których nie znamy. Skacząc do nieznanej wody, ryzykujemy uderzenie w dno lub niewidoczne przeszkody. Jeśli korzystamy z łodzi czy innych wodnych środków transportu, noszenie kamizelek ratunkowych jest absolutnie niezbędne. Niezależnie od tego, jak dobrze umiemy pływać.
Szok termiczny jednym z powodów utonięć
Służby ratownicze apelują, aby stosować się do tych ważnych zasad bezpieczeństwa nad wodą:
- korzystaj ze strzeżonych kąpielisk
- nie wchodź do wody po spożyciu alkoholu czy zażyciu substancji psychoaktywnych!
- zanim zdecydujesz się na skok „na główkę” sprawdź wcześniej dno
- wchodź do wody powoli, zwłaszcza gdy ciało jest rozgrzane
Wbieganie do wody może skutkować szokiem termicznym. Takie nagłe schłodzenie ciała może być groźne w skutkach. Jak podkreślają specjaliści, podczas przebywania na słońcu rozszerzające się naczynia krwionośne i wypełniają się większą ilością krwi. Gdy nagle schłodzimy ciało, naczynia się obkurczają a do serca wtłaczana jest duża ilość krwi. Serce nie jest w stanie przepompować takiej ilości krwi i może po prostu się zatrzymać.
Warto pamiętać, że podczas szybkiego wejścia do chłodnej wody może również dojść do innych zaburzeń pracy organizmu, które mogą wywołać utratę przytomności. Dlatego zanim wejdziemy do wody należy stopniowo je przyzwyczajać do temperatury wody. Najpierw zanurzamy stopy i potem powoli kolejne partie ciała.
Akweny szczególnego ryzyka
Głęboka woda, silne prądy i niskie temperatury czynią jeziora, zwłaszcza te położone w górach, znacznie bardziej ryzykownymi. Rzeki z rwącym prądem to kolejne miejsca, które wymagają szczególnej uwagi. Morze, ze względu na swoje zmienne warunki, fale i prądy, również jest miejscem, gdzie należy zachować wyjątkową ostrożność. Zalewy i stawy, choć mogą wydawać się bezpieczne, bywają zdradliwe przez nieregularne dno i mogą ukrywać niebezpieczne przeszkody.
Znajomość podstawowych zasad bezpieczeństwa, unikanie ryzykownych zachowań i dbałość o odpowiednie przygotowanie do wodnych aktywności mogą uratować życie.
Bez względu na to, jakie akweny wybieramy do rekreacji, zawsze warto zachować czujność i zdrowy rozsądek, aby cieszyć się bezpiecznym i relaksującym czasem nad wodą. Pamiętaj! Nawet jeśli umiesz pływać nie czuj się zbyt pewnie. W wodzie możesz o coś uderzyć, stracić przytomność lub złapie skurcz.
Tonący nie krzyczy. Jeśli zauważysz takie ruchy – reaguj!
Gdy podczas pobytu na plaży zauważysz, że ktoś w wodzie:
- wykonuje gwałtowne, nieskoordynowane ruchy
- nie krzyczy, koncentrując się na zaczerpnięciu powietrza
- nie odgarnia włosów z twarzy
Nie czekaj! Zaalarmuj służby ratownicze.
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść dostarcza się jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.