O tym, jakie potrzeby, ale także problemy mają współcześni mężczyźni, rozmawialiśmy w Klubie Dyskusyjnym Ann na żywo w cyklu Strefa męska z Robertem Kowalczykiem, psychologiem, seksuologiem, psychoterapeutą, autorem artykułów i gospodarzem podcastów poświęconych m.in. mężczyznom.
Zobacz całą rozmowę: Męski, idealny świat
Ewelina Lis, Ann Asystent Zdrowia: Widziałeś film „Wstyd” z Michaelem Fassbenderem?
Robert Kowalczyk: Jeden z moich ulubionych, często analizują go ze studentami.
Jedna z najodważniejszych kreacji we współczesnym kinie. Mroczne, bezkompromisowe i przygnębiające studium uzależnienia, ukazane na przykładzie seksoholizmu.
Mamy film, który wszedł do kin 11 lat temu. I dopiero dziś swobodnie używamy określenia uzależnieni od seksu. Dopiero w tym roku w klasyfikacji chorób i zaburzeń, czyli ICD-11, pojawia się kategoria kompulsywne zachowania seksualne. Wcześniej jej nie było.
Cały czas trwały badania i eksperymenty, czy ta kategoria istnieje. A ona funkcjonuje od końca lat 80. 30 lat później mamy legitymacje na poziomie badań naukowych. To jest bardzo uwodzące, że mamy rozpoznanie, które nam coś wyjaśnia, ale to nie jest takie oczywiste. I dalej trwają dyskusje, czy można się od seksu uzależnić.
Mam seks, mam sprawczość
Skąd wiemy, że Brandon, czyli Michael Fassbender, jest uzależniony od seksu?
W tym filmie zobaczyliśmy określony obraz seksualności, a właściwie obraz uzależnienia od seksu. Zaczynają być spełnione pewne kryteria generalnych uzależnień – utrata kontroli, cierpienie, nie radzenie sobie. Pojawia się błędne koło w tym obszarze. To są czynniki, które są identyfikowalne.
To jest bardzo ciekawie poprowadzony film. Główny bohater zagrał swoją rolę fenomenalnie. Z jednej strony ma seks na żądanie, ale ten seks jest bardzo określony. Ciekawe jest to, że u osób uzależnionych od seksu, jest pewien niedosyt, on zaczyna pełnić trochę inną funkcję.
Jaką?
Uzależnienie od seksu, jak każde uzależnienie, to opowieść o emocjach. O kontroli emocji. Popatrzmy sobie na tę historię w perspektywie radzenia z czymś za pomocą seksu. W filmie jest pokazane, że chodzi o traumę z przeszłości, lęki, niepowodzenia. Seks staje się narzędziem. I tu trzeba podkreślić, że to się wpisuje w narrację o męskości – może mi się nic nie udawać, ale jeśli potrafię każdą dziewczynę poderwać, potrafię z nią mieć seks, to ja jestem jednak ktoś. Mam sprawczość i sprawność.
Problem pojawia się, kiedy bohater nawiązuje uczucie, wybiera dziewczynę i tam tworzy się coś więcej, niż mechaniczny kontakt seksualny. Okazuje się, że nagle nie potrafi mieć z nią seksu, co pokazuje, jak emocje mogą być w kontrze do czego, co wcześniej było oczywiste, czyli seksu na żądanie.
Seks – dyscyplina sportowa
Co jeszcze tam widzimy?
Poszukiwanie coraz to mocniejszych doznań, żeby doświadczyć tego haju. Seks potraktowany instrumentalnie. Do tego bardzo chłodne wnętrza, aby wzmocnić to poczucie pustki. Główny bohater mieszka w wielkim mieście, jest świetnie ubrany, może wszystko, ale się zapada wewnętrznie. To rodzaj seks kompensacji. Mamy mężczyznę sukcesu, ale pokazane jest, że jest sam. To jest dojmujące w tym obrazie. Ten świat jest pusty.
Seks współcześnie jest traktowany jako dyscyplina sportowa, emblemat sukcesu, jest też na żądanie. Możemy odpalić Tindera i mieć za chwilę za chwilę kontakt. Nie musimy być w relacji.
Dr n. med. Robert Kowalczyk – psycholog, seksuolog kliniczny, psychoterapeuta w Instytucie SPLOT. Absolwent Instytutu Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego, studiów podyplomowych z zakresu opiniowania sądowo-psychologicznego. Specjalista seksuologii klinicznej. Psychoterapeuta poznawczo-behawioralny. Kierownik Zakładu Seksuologii Wydziału Psychologii i Nauk Humanistycznych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Współpracuje naukowo i dydaktycznie z Warszawskim Uniwersytetem Medycznym oraz Uniwersytetem SWPS. Ekspert w programach radiowych i telewizyjnych poświęconych seksualności.
Rozmawiała Ewelina Lis, Ann Asystent Zdrowia
Zobacz całą rozmowę: Męski, idealny świat
Więcej artykułów do przeczytania za darmo w aplikacji Ann lub po zalogowaniu na stronie: