Selen jest pierwiastkiem niezbędnym do życia i prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dlatego jego odpowiednie spożycie jest niezwykle ważne. Jest antyoksydantem, działa antyseptycznie i przeciwzapalnie. Selen możemy znaleźć między innymi w żółtkach jaj, owocach morza, otrębach, czy brukselce. Jakie jeszcze produkty spożywcze zawierają ten pierwiastek? Jak jego niedobór może wpłynąć na nasze zdrowie? Dowiedz się z Ann.
Właściwości selenu
Zawartość selenu w naszym organizmie jest niewielka ale niezbędna, by organizm mógł prawidłowo funkcjonować. Pełni on szereg ważnych funkcji. Jest elementem składowym dwóch istotnych aminokwasów: selenometioniny i selenocysteiny. Chroni przed stresem oksydacyjnym, stanami zapalnymi oraz wolnymi rodnikami. Poza tym, dba o nasz układ odpornościowy i zdrowy wygląd.
Selen uczestniczy również w odzyskiwaniu kwasu askorbinowego z jego utlenionych metabolitów, bierze udział w syntezie DNA i procesach apoptozy (czyli programowanej śmierci komórkowej).
Spożywanie odpowiednich ilości selenu wpływa korzystnie na zdrowie, a przede wszystkim na tarczycę, ponieważ to tam występuje jego największe stężenie. U osób, u których stwierdzono niedobór selenu, często stwierdzano niedoczynność tarczycy.
Przeczytaj też: Dlaczego tarczyca jest tak ważna?
Selen odgrywa pozytywną rolę podczas produkcji plemników i dobrze wpływa na stan włosów oraz paznokci. Okazuje się, że może być także pomocny we wspomaganiu leczenia niektórych chorób nowotworowych i neurodegeneracyjnych, a w oparciu o kontrolowaną suplementację lub dietę, może być istotnym elementem w profilaktyce chorób nowotworowych .
Zapotrzebowanie na selen
U dzieci zapotrzebowanie na selen wynosi od 20 do 55 ug/dobę, u dorosłych – 55 ug/dobę. W ciąży i podczas karmienia piersią jego zapotrzebowanie wzrasta, z uwagi na potrzeby rozwijającego się płodu i wydzielanie selenu wraz z mlekiem. Zalecane dzienne spożycie wynosi wówczas 60-70 ug.
Selen w diecie
Głównym źródłem selenu jest pokarm jaki spożywamy. Należą do niego orzechy brazylijskie oraz grzyby. Do naszej diety warto również dodać ziarna słonecznika, wołowinę, wątróbkę wieprzową, kurczaka, czy indyka. Selen znajduje się również w rybach: halibut, sardynki, tuńczyk i dziki łosoś. Poza tym do naszego organizmu można go dostarczyć poprzez spożywanie jaj, szpinaku, granatowej fasoli i owsa.
Selen jest pierwiastkiem dobrze przyswajalnym przez nasz organizm (ok. 55-65%), jednak białko oraz witaminy A, E i C dodatkowo ułatwiają jego wchłanianie.
Warto zaznaczyć, że zawartość selenu w produktach spożywczych jest związana z zawartością tego pierwiastka w glebie i w wodzie.
Przeczytaj również: Edukacja Ann: Dieta niskowęglowodanowa – wady i zalety. Czy odżywianie bez węglowodanów jest zdrowe?
Niedobór pierwiastka
Niedobór selenu może prowadzić do zachwiania równowagi w naszym organizmie. Może się on przyczyniać do:
- niepłodności,
- wypadania włosów,
- problemów z koncentracją,
- nieprawidłowego funkcjonowania mięśni,
- nieprawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.
Jak już wspomnieliśmy wcześniej, niedobór selenu może skutkować nieprawidłowym działaniem tarczycy oraz chorób takich jak: Hashimoto i niedoczynność tarczycy. Zwiększa się również szansa na zachorowanie na choroby cywilizacyjne, czyli choroby serca i cukrzycę oraz nowotwory.
Objawami niedoboru selenu są:
- zmęczenie,
- niepokój,
- depresja,
- osłabienie odporności.
Przedawkowanie selenu
Zapotrzebowanie na selen wynosi około 55μg na dobę dla dorosłej osoby. Ważne jest, by nie przekraczać zalecanej dawki, ponieważ pierwiastek ten przyjmowany w nadmiarze może być toksyczny dla organizmu. Może przyczynić się do rozwoju selenozy, czyli zatrucia. Jej objawami są między innymi biegunka, mdłości, zmęczenie, łamliwość paznokci, czy bóle stawów.
Nadmiar selenu może też się przyczynić do rozwoju cukrzycy typu II oraz zwiększonego poziomu cholesterolu całkowitego, LDL i HDL.
Przeczytaj też: Warto wiedzieć z Ann: Aktywność fizyczna a cholesterol
Objawami przedawkowania selenu mogą być również:
- ból mięśni,
- problemy trawienne,
- zaczerwienienie twarzy,
- zaburzenia neurologiczne,
- trudności w oddychaniu
Autorka: Wiktoria Kmiecik, Ann Asystent Zdrowia
*Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Więcej artykułów, wideo i podcastów w Ann: