Już wielu Polaków ma za sobą zakażenie COVID-19. Niestety, w niektórych przypadkach wygrana z wirusem nie oznacza pełnego powrotu do zdrowia. Problemy z oddychaniem, obniżona wydolność, czy przewlekłe zmęczenie mogą utrzymywać się przez dłuższy czas. Aby wrócić do formy, wielu pacjentów decyduje się na turnus rehabilitacyjny. Dowiedz się, kiedy, gdzie i dla kogo jest dostępna rehabilitacja po COVID w Polsce.
Powikłania po COVID a rehabilitacja
Coraz więcej pacjentów po przechorowaniu COVID-19 skarży się na utrzymujące się dolegliwości. Zadyszka, obniżona sprawność fizyczna, czy trudności z myśleniem i koncentracją, to tylko niektóre symptomy tak zwanego „long COVID”. Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia, takie objawy utrzymują się przez minimum 2 miesiące. Inne dolegliwości, które koronawirus może pozostawić w organizmie, to upośledzenie węchu i smaku, także bóle mięśni i stawów.
Warto również pamiętać, że przechorowanie COVID-19 może wpływać negatywnie na samopoczucie i stan psychiczny. Najczęstsze powikłania tego typu to zaburzenia lękowe oraz zmiany nastroju o charakterze depresyjnym. Dodatkowo, wśród psychicznych powikłań pocovidowych wymienia się zaburzenia snu, a także zwiększone ryzyko używania substancji psychoaktywnych. Rehabilitacja po COVID w Polsce ma zatem służyć nie tylko zdrowiu fizycznemy, ale również psychicznemu.
Formy rehabilitacji po COVID
W jaki sposób ułatwić sobie powrót do codziennej sprawności sprzed choroby? Jedną z metod jest uczestnictwo w programie rehabilitacyjnym, skierowanym do ozdrowieńców. Rehabilitacja po COVID w Polsce jest dostępna w wielu ośrodkach na terenie całego kraju. Jak czytamy na stronie NFZ, powrót do zdrowia może odbywać się zarówno w formie ambulatoryjnej, jak i stacjonarnej.
Pobyty stacjonarne polegają na kilkutygodniowym wyjeździe do ośrodka prowadzącego rehabilitację. Oprócz programu rehabilitacyjnego, pacjenci mają wówczas zapewniony nocleg i wyżywienie. Z kolei tryb ambulatoryjny oznacza regularne wizyty i zabiegi w poradni rehabilitacyjnej. W takim przypadku pacjent nocuje we własnym domu.
Rehabilitacja po COVID – przebieg
Na czym polega rehabilitacja po COVID w Polsce? Jej przebieg w rozmowie z Ann przybliża Krzysztof Grzesik, dyrektor Małopolskiego Szpitala Chorób Płuc i Rehabilitacji im. Edmunda Wojtyły. Placówka w Jaroszowcu jest jednym z miejsc prowadzących programy rehabilitacyjne na terenie województwa małopolskiego. – W naszym ośrodku rehabilitacja prowadzona jest w dwóch trybach – stacjonarnym oraz ambulatoryjnym. Pobyty stacjonarne trwają od 2 do 6 tygodni. Tryb ambulatoryjny to kilka zabiegów w tygodniu prowadzonych przez okres maksymalnie 6 tygodni.
Program rehabilitacji jest dobierany indywidualnie dla każdego pacjenta. – Pacjenci w zależności od stopnia sprawności zostają zakwalifikowani do odpowiedniej grupy zabiegowej i farmakoterapeutycznej. Przyjmujemy pacjentów w różnym stanie – zarówno „ciężkich”, jak i w pełni samodzielnych. Realizujemy usługi w zakresach płucnych i ogólnoustrojowych, choć często zdarza się, że rehabilitacja jest również skuteczna w zakresach neurologicznych czy depresyjnych – mówi dyrektor placówki.
Rehabilitacja po COVID – kwalifikacja
Pełna lista placówek uczestniczących w programie rehabilitacji po COVID jest dostępna na stronie NFZ. Wykaz obejmuje jednostki na terenie całego kraju. Zasady kwalifikacji bywają różne, dlatego decydując się na pobyt, warto uprzednio zasięgnąć informacji bezpośrednio w danej placówce. – Aby zostać zakwalifikowanym na pobyt rehabilitacyjny w naszym szpitalu, należy przedstawić dowód przebycia COVID-19 (potwierdzony testem PCR) oraz uzyskać skierowanie do 12 miesięcy po przechorowaniu. – tłumaczy w rozmowie z Ann dyrektor Krzysztof Grzesik.
Jaki jest czas oczekiwania na rehabilitację? – Zależy to przede wszystkim od aktualnej sytuacji epidemiologicznej. W zależności od wielkości fali covidowej, pobyty bywają dostępne od „ręki”, jednak najczęściej czas oczekiwania wynosi kilka tygodni, kilka miesięcy. Zainteresowanie jest spore – przyznaje dyrektor Szpitala Rehabilitacyjnego.
„Po paru dniach zaczął ruszać palcami”
Na pytanie o skuteczność rehabilitacji, dyrektor Szpitala w Jaroszowcu przytacza oryginalną wypowiedź rodziny jednego z pacjentów placówki. „Na przyjęcie go tutaj leżał 2,5 miesiąca w szpitalu w Krakowie pod respiratorem, stan był bardzo ciężki. Pan Profesor z Krakowa gdzie był leczony, stwierdził, że po prostu stan jest beznadziejny, żeby mu załatwić hospicjum czy dom opieki. Trafiliśmy tu do Państwa dzięki temu, że już wcześniej tu był leczony i mieliśmy pełne zaufanie tutaj do Państwa.
Został przywieziony tutaj na łóżku, nie ruszał się, palcem nie ruszał, karmiony był sondom [pisownia oryginalna]. Jest to przeżycie dla nas straszne, jak myśmy tu czekali i jego karetka przywiozła i on leżał, nie kontaktował. Państwo doprowadziliście do tego, że on po paru dniach pierwsze słowa wypowiedział, palcami zaczął ruszać, dzięki rehabilitacji i całej obsłudze medycznej, lekarzom, którzy przychodzili dzień i noc do niego i kontrolowali. Ponadto ma jeszcze cukrzycę i ta choroba może się bardziej rozwijała może przez to, że właśnie ma tą cukrzycę. I Państwo doprowadziliście do tego, że on sobie siadł.”
Lekarz rodzinny o rehabilitacji po COVID
Kto może wystawić skierowanie na pobyt rehabilitacyjny? W większości przypadków zajmuje się tym lekarz rodzinny. Zapytaliśmy jednego z lekarzy rodzinnych, lek. Michała Domaszewskiego, jak z jego perspektywy wygląda organizacja i kierowanie pacjentów na turnusy rehabilitacyjne. Muszę przyznać, że w tym przypadku system działa całkiem sprawnie. W internecie jest dostępna lista ośrodków, które uczestniczą w programie. Czas oczekiwania wynosi zwykle kilka tygodni, czasem miesiąc. Oczywiście terminy mogłyby być krótsze. Jednak osobiście pozytywnie oceniam, że w ogóle coś takiego istnieje – przyznaje lekarz.
– Jedyną przeszkodą bywają zmienne kryteria przyjęcia pacjentów. Zawsze uczulam, aby najpierw upewnić się, jakie zasady ma dany ośrodek. Później pacjenci zgłaszają się z konkretną listą badań, które trzeba zrobić przed wyjazdem lub proszą o określony rodzaj skierowania. Natomiast jeśli chodzi o efekty, to u kilku moich pacjentów widziałem wyraźną poprawę, przede wszystkim w zakresie oddychania. Taki pobyt i ćwiczenia oddechowe wpływają na wydolność, samopoczucie, sen, wszystko razem – relacjonuje lekarz rodzinny Michał Domaszewski.
Plan rehabilitacji po COVID
Plan rehabilitacji po COVID-19 jest dobierany indywidualnie do każdego pacjenta. Program terapii zależy od jego stanu oraz głównych dolegliwości. U większości pacjentów wskazane są ćwiczenia oddechowe, które poprawiają funkcje i wydolność układu oddechowego. Osoby po długotrwałych hospitalizacjach mogą wymagać ćwiczeń ogólnousprawniających, ułatwiających codzienne funkcjonowanie.
W zależności od wskazań, większość ośrodków rehabilitacyjnych oferuje szeroką gamę zabiegów. Inhalacje, kąpiele solankowe, masaże, fizjoterapia czy ćwiczenia na świeżym powietrzu to tylko niektóre z możliwości. W wielu placówkach możliwe jest również skorzystanie z pomocy psychologicznej. Ważny aspekt rehabilitacji stanowi edukacja pacjenta na temat jego stanu zdrowia, sposobów radzenia sobie z dolegliwościami oraz zdrowego stylu życia.
Rehabilitacja po COVID – wrażenia Pacjentki
Swoimi wrażeniami z rehabilitacji po COVID-19 podzieliła się w rozmowie z Ann pani Anna z Trójmiasta. Sam COVID przebiegał u mnie bezproblemowo, minimalnie pogorszył mi się węch przez 3 dni. Powikłania pojawiły się 3 tygodnie później. Zapalenie osierdzia, zator płuc, zakrzepica w nodze, potworne osłabienie i zmęczenie. Leżałam w łóżku przez 2 miesiące – wspomina pacjentka.
– O sanatorium mówiła mi moja lekarka rodzinna. Pojechałam na pobyt dwukrotnie, za każdym razem trwał przez tydzień. Z pobytu jestem bardzo zadowolona. Na początku, w dniu przyjazdu, lekarz w sanatorium przeprowadza rozmowę i na podstawie samopoczucia, dokumentacji medycznej dobiera odpowiednie ćwiczenia. Gimnastyka w wodzie codziennie, kąpiel w suchym ozonie, kąpiel perełkowa w chłodnej wodzie, nordic walking. Do dyspozycji był piękny, duży ogród, gdzie można było spacerować i stopniowo zwiększać czas spaceru – relacjonuje pani Anna.
„Zdecydowanie polecam innym”
Zdecydowanie dwa pobyty w sanatorium przyczyniły się do poprawy samopoczucia. Planuję niedługo trzeci wyjazd. W moim przypadku korzystałam z wyjazdów prywatnie, bo czas oczekiwania na NFZ w wybranym ośrodku był długi. Moim największym problemem jest zmęczenie w wysiłku, ale stopniowo jest coraz lepiej, chociaż daleko jest do formy sprzed COVID. Biorę leki na serce i zastrzyki przeciwzakrzepowe na stałe. Zdecydowanie polecam taki pobyt w Sanatorium innym. Cierpliwość i regularne ćwiczenia mogą przynieść dobre efekty” – podsumowuje pani Anna z Trójmiasta.
Znajdź więcej informacji w aplikacji Ann Asystent Zdrowia:
- Czy to przeziębienie czy może COVID-19? Jak sprawdzisz, co Ci dolega? [PORADNIK]
- COVID-19 zrujnował wiele związków. Jak sobie radzić, gdy oboje pracujecie z domu?
- Prof. Bernarda Kazanowska pierwsza w Polsce zajęła się ozdrowieńcami: „*2000″ [WYWIAD]
- Prof. Piotr Rutkowski: Onkologia w pandemii COVID-19 [RAPORT]