– Ponad 90 procent czerniaków występuje na skórze głowy lub szyi, ale czasem są na tyle podstępne, że lokalizują się np. na podeszwie stopy, pod paznokciem, w gałce ocznej, na śluzówce, w drogach oddechowych czy przewodzie pokarmowym – mówi dr n. med. Marcin Ziętek, chirurg onkolog, kierujący Oddziałem Nowotworów Tkanek Miękkich, Skóry i Czerniaków w Dolnośląskim Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii we Wrocławiu.
Aleksandra Zalewska-Stankiewicz: Jakie nowotworu skóry – poza czerniakiem – występują najczęściej w naszej szerokości geograficznej?
Dr n. med. Marcin Ziętek: Czerniak nie jest jedynym nowotworem skóry, choć jest najgroźniejszy, dużo osób umiera z jego powodu – każdego roku w Polsce jest to około 800 osób. Występują też raki skóry, z czego najczęstsze to rak podstawnokomórkowy i kolczystokomórkowy. Dość łatwo się je rozpoznaje, ponieważ większość występuje w rejonie głowy i szyi – około 80 procent. Łatwo jest je zobaczyć i zbadać, a dzięki temu są łatwiejsze do leczenia.
Czerniak to podstępny nowotwór
Czerniak może pojawić się nie tylko w tych miejscach, które nie są narażone na promieniowanie ultrafioletowe. Gdzie może być ukryty?
To bardzo podstępny nowotwór. Ponad 90 procent lokalizacji dotyczy skóry, ale w przeciwieństwie do raków skóry występujących w okolicy głowy lub szyi, czerniak może umiejscowić się np. na podeszwie stopy, pod paznokciem, w gałce ocznej, na śluzówce, w drogach oddechowych czy przewodzie pokarmowym. W przypadki tego nowotworu zdarza się też, choć rzadko, że nie widać ogniska pierwotnego – wtedy objawia się jako przerzut do węzła. Są też takie czerniaki, które nierozpoznane przez pacjenta i niezgłoszone do lekarza, mogą ulegać regresji, czyli się zmniejszać.
Ale to nie znaczy, że znikają. Gdy dojdzie do przerzutów, mogą pojawić się różne objawy, np. w postaci bólu w okolicy węzłów chłonnych, duszności, krwioplucia czy bólu w klatce piersiowej.
Wtedy objawiają się po pewnym czasie, gdy węzeł chłonny się powiększy lub dojdzie do odległych przerzutów. Może się okazać, że ten czerniak istniał wcześniej, ale samoistnie uległ zmniejszeniu. Do ryzykownych sytuacji może też dojść, gdy znamiona skóry są leczone niechirurgicznie, czyli gdy ktoś usuwa znamiona laserem albo je zamraża, bez biopsji lub badania pod mikrosokopem. W związku z tym apeluję, aby znamiona skórne barwnikowe, w tym pieprzyki, usuwać chirurgicznie, ponieważ nierozpoznany czerniak może bardzo agresywnie nawrócić.
Inne wątki poruszone w rozmowie:
- Czym rak skóry różni się od nowotworu skóry?
- Czerniak a rodzaj karnacji – kto jest szczególnie narażony na zachorowanie?
- Promieniowanie ultrafioletowe to nie jedyny czynnik ryzyka – co jeszcze w XXI wieku wywołuje czerniaka?
- Zmiana na skórze – do dermatologa czy do chirurga onkologa – do kogo po diagnozę?
- Które zmiany są szczególnie niebezpieczne – na co zwrócić uwagę?
- Czy pieprzyk, który zmienił wygląda zawsze oznacza czerniaka? Jak odróżnić czerniaka od pieprzyka?
- Co zrobić, gdy odpadnie nam pieprzyk i jakie mogą być tego konsekwencje?
- Poparzenie słoneczne a zachorowanie na czerniaka – czy nawet jednorazowa nadmierna ekspozycja na słońce może prowadzić do nowotworu?
- Jak przed zachorowaniem na czerniaka mogą zabezpieczyć się osoby, które mają dużo zmian na skórze?
Rozmawiała: Aleksandra Zalewska-Stankiewicz, Ann Asystent Zdrowia
*Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Sprawdź więcej rozmów ze specjalistami w Ann: