O ile u kobiet zapalenie dróg moczowych jest bardzo częstą chorobą przypadłością, o tyle u mężczyzn występuje ono znacznie rzadziej. Do zakażenia dochodzi najczęściej wtedy, kiedy istnieją czynniki predysponujące. Jakie są przyczyny zapalenia dróg moczowych u mężczyzn? W jaki sposób objawia się schorzenie? Na czym polega diagnostyka i leczenie choroby? Dowiedz się z Poradnika Ann!
Czym jest zapalenie dróg moczowych?
W medycynie dolegliwość dróg moczowych nazywa się ZUM-em, czyli zakażeniem układu moczowego. O zakażeniu układu moczowego mówimy wtedy, kiedy dochodzi do infekcji w układzie moczowym na poziomie pęcherza moczowego albo wyżej. Zakażenie może obejmować pęcherz moczowy, moczowody, a nawet nerki.
Źródłem zakażenia są zwykle bakterie, które wnikają do organizmu drogą cewki moczowej, która jest najniższym piętrem układu moczowego. Bakterie przemieszczają się w górę i w ten sposób szerzy się zakażenie. Warto dodać, że im wyżej sięga zakażenie, tym jest poważniejsze. O ile zapalenie samego pęcherza jest groźną chorobą, o tyle zapalenie nerek może prowadzić do trwałego uszkodzenia miąższu nerek.
Czynniki predysponujące
Każda kobieta w ciągu życia przynajmniej raz choruje na zapalenie dróg moczowych, natomiast u zdrowego mężczyzny ZUM nie powinien w ogóle występować. Wynika to z tego, że mężczyźni mają dłuższą cewkę moczową i w związku z tym utrudnione jest wnikanie bakterii od cewki moczowej do górnych pięter układu moczowego. Dlatego do zakażenia dochodzi tylko wtedy, kiedy są czynniki predysponujące.
U mężczyzn zapalenie dróg moczowych najczęściej współistnieje z inną chorobą, która przyczyniła się do rozwoju schorzenia. Mogą to być dolegliwości urologiczne: problemy z odpływem moczu, przerost prostaty. W grupie ryzyka są pacjenci, którzy np. muszą mieć założony cewnik moczowy do pęcherza, a także osoby po wszelkiego rodzaju zabiegach urologicznych. Oprócz cewnika istnieją również inne drogi odprowadzania moczu na zewnątrz u pacjentów po operacjach. Zwiększają one ryzyko wnikania bakterii z zewnątrz do środka pęcherza moczowego.
Przyczyną schorzenia może być także kamica nerkowa, kamica moczowodowa, która powoduje zastój moczu. Jeżeli mocz zalega, to istnieje większe ryzyko, że zostanie on zakażony. Powodem wystąpienia zapalenia dróg moczowych są także choroby przewlekłe, np. cukrzyca.
Objawy zapalenia dróg moczowych u mężczyzn
Symptomy świadczące o zakażeniu są bardzo charakterystyczne. Do objawów należą:
- zwiększone parcie na mocz (częstomocz), parcie na mocz jest nieadekwatnie duże do objętości moczu;
- bóle podbrzusza;
- ból cewki moczowej podczas oddawania moczu;
- swędzenie, pieczenie;
- wyciek treści ropnej z cewki moczowej.
Jeżeli zakażenie się rozwija, to mogą pojawić się objawy spoza układu moczowego. Należą do nich ogólne objawy infekcji: gorączka, osłabienie, poty nocne.
Diagnostyka choroby
Wstępne podejrzenie choroby lekarz może stwierdzić już po samej rozmowie z pacjentem. Dodatkowe badania, jakie mogą przydać się w diagnostyce to np. badanie ogólne moczu. Potwierdzeniem zakażenia układu moczowego jest obecność bakterii w moczu i leukocytów, czyli białych krwinek. Są to komórki układu odpornościowego, które napływają do pęcherza czy do cewki moczowej w odpowiedzi na niekontrolowany rozrost bakterii.
Bardziej zaawansowanym badaniem jest posiew moczu, który wymaga odpowiedniego pobrania moczu – tzw. moczu ze środkowego strumienia. Badanie trwa dłużej, wydłużony jest także czas oczekiwania na wynik, ale dzięki posiewowi wiadomo, która dokładnie bakteria wywołała zapalenie. Rutynowo podczas badania oznacza się też antybiotykooporność, za sprawą czego można dowiedzieć się, jaki antybiotyk będzie najlepszy dla danego pacjenta. Jest to szczególnie przydatne u osób z nawracającym zakażeniem, które przyjmowały antybiotyk, ale dolegliwości wróciły. Powodem nawrotów jest większe ryzyko oporności bakterii na antybiotyki.
Jeśli przyczyną dolegliwości są choroby współistniejące, przeprowadza się również USG brzucha, dzięki któremu można ocenić wygląd nerek, pęcherza moczowego, przebieg moczowodów, wielkość prostaty. Zaawansowana diagnostyka może wymagać wizyty u urologa lub nefrologa. Im bardziej pacjent jest obciążony pod kątem chorób współistniejących układu moczowego, tym bardziej ma rozszerzoną diagnostykę.
Zapalenie dróg moczowych u mężczyzn – leczenie
Najczęstszą przyczyną zapalenia dróg moczowych są bakterie, dlatego podstawą leczenia choroby są antybiotyki. Zwykle przy pierwszym epizodzie lekarz przepisuje antybiotyk, który działa na bakterie kolonizujące drogi moczowe. Natomiast im częściej zakażenie nawraca, tym większe obciążenie ma pacjent. W związku z tym może wymagać zastosowania leków o szerszym działaniu.
Istnieje także pewna grupa zakażeń wywoływana przez drobnoustroje przenoszone drogą płciową. W tym przypadku leczenie wymaga podania innego antybiotyki i przeleczenia również partnera seksualnego chorego.
W zależności od nasilenia choroby lekarz może przepisać także leki przeciwbólowe czy przeciwgorączkowe. Ważne jest odpowiednie nawodnienie i odpoczynek. Zwykle po kilku dniach dobrze dobranej terapii objawy schorzenia powinny mijać. Profilaktykę choroby może wspomóc picie soku z żurawiny, którego działanie ma potwierdzenie w badaniach. Sok z żurawiny działa korzystnie na ph moczu i może zapobiegać nawrotom choroby.
Autorka: Krzysztofa Białożyt-Stwora, Ann Asystent Zdrowia
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Czytaj więcej w Ann: