Przewlekła obturacyjna choroba płuc to jedna z najczęstszych chorób układu oddechowego w polskiej populacji. Główną przyczyną obturacyjnej choroby płuc jest palenie papierosów. Dym tytoniowy powoduje skurcz oskrzeli, a także zniszczenie pęcherzyków płucnych, co znacznie utrudnia oddychanie. POChP ma przebieg przewlekły i postępujący. Na czym polega POChP i jakie są objawy tej choroby? Dowiedz się z Poradnika Ann!
Posłuchaj wersji AUDIO: POChP
POChP: co to?
POChP to, obok astmy, jedna z dwóch najczęstszych chorób układu oddechowego. Istotą obturacyjnej choroby płuc jest zniszczenie miąższu płuc oraz uszkodzenie dróg oddechowych. Choroba prowadzi do postępującej duszności. Na początku, trudności ze złapaniem tchu pojawiają się tylko przy intensywnym wysiłku. Wraz z postępem choroby, duszność nasila się również w spoczynku. W najbardziej zaawansowanych postaciach, chorzy z POChP muszą korzystać z aparatury wspomagającej oddychanie przez całą dobę.
POChP: przyczyny
Dominującą przyczyną rozwoju POChP jest palenie papierosów. W Polsce, aż 80% przypadków obturacyjnej choroby płuc wynika z nałogu palenia. Znacznie rzadziej, POChP powstaje wskutek wdychania zanieczyszczonego powietrza. U około 1% pacjentów, przyczyną POChP jest mutacja genetyczna, która prowadzi do zmian w budowie miąższu płuc.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc: objawy
Jednym z najwcześniejszych objawów POChP jest kaszel. W przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc dochodzi do nasilonego powstawania wydzieliny w oskrzelach. Stałe podrażnianie dróg oddechowych wywołuje przewlekły kaszel. Szczególnie w godzinach porannych, po wstaniu z łóżka, pacjent odkrztusza dużą ilość wydzieliny.
Kolejnym objawem wynikającym z zaburzeń pracy układu oddechowego jest duszność. Uczucie ciężkiego oddechu i problemu ze złapaniem tchu nasilają się wraz z przebiegiem choroby. Duszność prowadzi także do zmniejszenia wydolności fizycznej. Po wielu latach trwania POChP, duszność ma charakter spoczynkowy – pojawia się również wtedy, gdy pacjent nie wykonuje żadnej aktywności.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc utrudnia wymianę gazową w płucach. Z tego powodu, pojawiają się problemy z wystarczającym natlenowaniem krwi i tkanek. Pacjent może odczuwać przewlekłe zmęczenie, a z czasem dochodzi do wyniszczenia całego organizmu. W zaawansowanych stadiach POChP pojawia się również uogólniona utrata masy ciała.
Zaostrzenia POChP
Zaostrzenie POChP to sytuacja, w której dochodzi do nagłego nasilenia objawów choroby. Istnieje wiele możliwych źródeł zaostrzeń, a jedną z najczęstszych przyczyn są infekcje układu oddechowego. W uszkodzonych oskrzelach i płucach, obrona przed drobnoustrojami jest znacznie utrudniona. Bakterie mogą z łatwością namnażać się w zalegającej wydzielinie. Zaostrzenie POChP często kończy się koniecznością hospitalizacji, podaży tlenu i zwiększenia dawek leków. Każde zaostrzenie nieodwracalnie uszkadza płuca chorego. U niektórych pacjentów, stosuje się profilaktyczne dawki antybiotyków przez cały rok, aby zmniejszyć ryzyko groźnych infekcji układu oddechowego.
POChP a badania diagnostyczne
Diagnostyka przewlekłej obturacyjnej choroby płuc wymaga wykonania badań obrazowych oraz czynnościowych układu oddechowego. Szczególnie użytecznym badaniem jest spirometria, która pokazuje zmiany czynności płuc typowe dla POChP. Charakterystyczną cechą choroby jest nadmierne rozdęcie płuc, które powoduje zmniejszenie powierzchni wymiany gazowej. Ponadto, pojawia się obturacja, czyli ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Sygnałem świadczącym o obturacji jest świszczący oddech, który w zaawansowanej chorobie można usłyszeć nawet bez użycia stetoskopu.
W sytuacji zaostrzenia POChP istnieje ryzyko nagłego niedotlenienia organizmu. Pacjenci z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc wymagają stałego monitorowania stanu zdrowia. W warunkach domowych wskazane są regularne pomiary saturacji, które pomagają wcześnie wykryć pogorszenie wydolności oddechowej. W razie gwałtownego pogorszenia stanu zdrowia, konieczna jest hospitalizacja, a także leczenie z wykorzystaniem tlenu.
Leczenie POChP
Istnieje wiele grup leków stosowanych w POChP, lecz ich wspólną cechą jest działanie w sposób objawowy. Leki przeciwzapalne, rozszerzające oskrzela czy rozrzedzające wydzielinę mogą chwilowo poprawić komfort chorego, jednak nie przywrócą czynności uszkodzonych płuc.
Warto wiedzieć, że jedyną interwencją, która może skutecznie zatrzymać postęp choroby, jest rzucenie nałogu palenia papierosów. Zaprzestanie palenia prowadzi do poprawy stanu zdrowia niezależnie od stopnia zaawansowania choroby.
Istotną rolę w poprawie funkcji płuc odgrywają ćwiczenia oddechowe, a także aktywność fizyczna dostosowana do stanu zdrowia chorego. W razie zaostrzeń choroby oraz infekcji dróg oddechowych, często konieczne jest zastosowanie antybiotyków.
Monitorowanie stanu zdrowia z Ann Asystent Zdrowia
Przewlekła obturacyjna choroba płuc to przykład schorzenia, w którym konieczne jest regularne monitorowanie stanu zdrowia. Przydatnym narzędziem wspomagającym kontrolę parametrów takich jak saturacja, ciśnienie tętnicze, poziom glikemii oraz tętno jest bezpłatna aplikacja Ann Asystent Zdrowia. W panelu ZDROWIE zarejestrowani użytkownicy aplikacji bezpłatnie otrzymują pakiet narzędzi, ułatwiających kontrolę stanu zdrowia.
W KARCIE PACJENTA znajduje się m.in.:
- kalendarz przyjmowania leków oraz harmonogram wizyt u lekarza
- narzędzie monitorujące: saturację, zawartość cukru w organizmie, ciśnienia krwi, wagę, tętno oraz temperaturę ciała.
Użytkownicy aplikacji mają również możliwość ustawienia automatycznej analizy ww. pomiarów; Dzięki takim rozwiązaniom zdecydowanie szybciej zauważymy poprawę lub odchylenia od normy. W razie potrzeby Ann Asystent Zdrowia doradzi konsultację medyczną.
autorka: Krzysztofa Białożyt-Stwora, Ann Asystent Zdrowia
