POChP, rozedma płuc, astma i w końcu rak płuc – to najczęściej wymieniane konsekwencje palenia papierosów. Warto jednak pamiętać, że palenie wywiera również ogromny wpływ na układ krwionośny. Za jego pośrednictwem, skutki nałogu sięgają wielu innych narządów. W jaki sposób palenie papierosów wpływa na układ krwionośny? Dlaczego warto podjąć walkę z tym nałogiem? Dowiedz się z Poradnika Ann!
Palenie a układ krwionośny
Układ krwionośny naszego organizmu możemy porównać do systemu hydraulicznego zbudowanego z pompy oraz rur. Pompa, czyli nasze serce, kurczy się około 70 razy na minutę. Dzięki niemu, krew jest tłoczona pod odpowiednim ciśnieniem do naczyń. Rury, czyli naczynia krwionośne, rozprowadzają krew po całym organizmie. Ich średnica zmniejsza się wraz z oddalaniem się od serca. Najdrobniejsze naczynia, czyli kapilary, tworzą gęstą sieć ukrwienia tkanek. Układ krwionośny odpowiada za transport krwi, a wraz z nią niezbędnych substancji odżywczych oraz tlenu.
Do sprawnego działania układu krwionośnego potrzebne jest zdrowe serce oraz drożne naczynia. Zarówno problemy z „pompą”, jak i niedrożność „rur” mogą powodować problemy z ukrwieniem narządów. Warto również wiedzieć, że cały układ krwionośny działa jak system naczyń połączonych. Choroby układu krążenia rzadko dotyczą tylko jednej lokalizacji.
Przykładowo, gdy jedno naczynie krwionośne jest zajęte przez miażdżycę, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że choroba dotyczy również pozostałych naczyń.
Palenie papierosów a serce
Każdy wypalany papieros wiąże się z wprowadzaniem do organizmu nikotyny. Substancja ta odpowiada nie tylko za uzależnienie od tytoniu, ale również w znacznym stopniu wpływa na pracę serca. Nikotyna działa na serce pobudzająco – przyspiesza jego akcję, powodując wzrost tętna.
Ponadto, nikotyna wiąże się z uwolnieniem tzw. hormonów stresu – adrenaliny i kortyzolu. Z tego powodu, palenie papierosa to dla serca sytuacja stresowa. Serce „mobilizuje” się, aby szybciej i efektywniej tłoczyć krew do naczyń. Jednorazowy koszt takiej mobilizacji jest niewielki, a parametry pracy serca po kilkudziesięciu minutach wracają do normy.
Jednak w sytuacji, gdy w ciągu dnia wypalamy papierosa wielokrotnie, za każdym razem poddajemy serce niepotrzebnym bodźcom stresowym. Przewlekłe palenie może upośledzać kurczliwość mięśnia sercowego i zwiększać ryzyko niewydolności serca.
Palenie papierosów a naczynia krwionośne
Palenie papierosów wywiera ogromny wpływ na stan naczyń krwionośnych w całym organizmie. Warto uświadomić sobie, że poprzez zmiany w naczyniach, skutki palenia tytoniu docierają do wszystkich tkanek i narządów naszego ciała.
Papierosy są jednym z czynników, które najsilniej przyspieszają rozwój miażdżycy. To podstępna, przewlekła choroba, która prowadzi do odkładania złogów (tzw. blaszek miażdżycowych) wewnątrz naczyń krwionośnych. W ten sposób powstają ich przewężenia, które utrudniają przepływ krwi. Dodatkowo, substancje zawarte w dymie papierosowym zwiększają krzepliwość krwi.
Postępująca miażdżyca powoduje problemy z dystrybucją krwi w całym organizmie.
Choroby naczyń wynikające z palenia papierosów zwykle mają przewlekły przebieg. Po wielu latach palenia, rośnie ryzyko nagłego, całkowitego zablokowania przepływu krwi. W zależności od lokalizacji blokady, objawy mogą być rozmaite. Warto jednak pamiętać, że ostre niedokrwienie wielu narządów może być stanem bezpośredniego zagrożenia życia.
W przypadku, gdy niedokrwionym narządem jest serce, mówimy o zawale. Gdy krew przestaje dopływać do mózgu, rozwija się udar. Obie te sytuacje wymagają natychmiastowego leczenia, gdyż w przeciwnym razie mogą skończyć się zgonem.
U palaczy tytoniu występuje również zwiększone ryzyko ostrego niedokrwienia kończyn dolnych. Gdy krew nie może dopłynąć do tkanek kończyny dolnej, rozwija się martwica. Niestety, u części pacjentów w takiej sytuacji jedynym ratunkiem pozostaje amputacja.
Palenie papierosów a choroby układu krwionośnego
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, palenie tytoniu zabija rocznie ponad 7 milionów osób. Wyniszczające działanie papierosów pokazują statystyki: ryzyko zawału serca i udaru mózgu u palaczy jest zwiększone 3-krotnie w porównaniu do osób niepalących. Warto również wiedzieć, że negatywny wpływ na układ krążenia odbija się na codziennym funkcjonowaniu.
Palacze tytoniu mają zmniejszoną wydolność fizyczną, a problemy z krążeniem utrudniają zwykłe aktywności, takie jak chodzenie po schodach czy prace domowe.
Rzucenie palenia papierosów to nie tylko korzyść ekonomiczna, ale przede wszystkim zdrowotna. Serce i naczynia zniszczone wieloletnim paleniem mogą stopniowo się regenerować. Każdy rok po rzuceniu nałogu to wymierna korzyść dla zdrowia.
Uważa się, że po 15 latach bez papierosów ryzyko chorób sercowo-naczyniowych jest porównywalne do osób, które nigdy nie paliły. I choć rzucenie nałogu jest ogromnym wyzwaniem, zdecydowanie warto podjąć tę walkę o własne zdrowie.
Autorka: Krzysztofa Białożyt-Stwora, Ann Asystent Zdrowia
