Ból głowy, niestrawność, złe samopoczucie i brak sił. Tak może wyglądać poranek po imprezowym szaleństwie. Nie musi tak być! Co pomoże uporać się z tzw. kacem według specjalisty? Co jeść na kaca? Czy wątrobie potrzebny jest detox po alkoholu? Pytamy o to psychodietetyczkę i dietetyczkę kliniczną Małgorzatę Pielichowską.
Co jeść na kaca? To, co wspiera wątrobę!
Sara Gawrońska, Ann Asystent Zdrowia: Nasz dzisiejszy temat idealnie komponuje się z nazwą Pani podcastu. W końcu temat dotyczy zdrowia a jednocześnie jest zdecydowanie na luzie, przecież mówimy o kacu. Czy to, co zjemy, faktycznie może złagodzić jego odczuwanie?
Małgorzata Pielichowska, dietetyk: Zdecydowanie tak. Odpowiadając na początku, rzeczywiście nazwa mojego podcastu to ,,O zdrowym stylu życia na luzie”, gdzie podkreślam, że nie możemy żyć od linijki do linijki. Ja też walczę z takim podejściem ,,albo wszystko, albo nic”, ,,albo na 100% realizuję plan, albo moje wysiłki nie mają sensu”. Jednak życie jest życiem. Oczywiście nikt nie każe nikomu pić alkoholu, ale jeśli chcemy partycypować w życiu socjalnym i decydujemy się wypić alkohol, warto wiedzieć jak potem sobie radzić ze skutkami picia.
Rzeczywiście są pokarmy, które mogą przynosić ulgę z tego względu, że wspomagają działanie wątroby. Pamiętajmy o tym, że alkohol i wszystko co zjemy i wypijemy, jest metabolizowane właśnie przez wątrobę. Zatem jeśli wypijemy tego alkoholu za dużo, to wątroba bardzo cierpi. Pierwszą rzeczą jaką musimy zrobić jest skupienie się na wspieraniu pracy wątroby. Po drugie, musimy zminimalizować skutki wypicia alkoholu. Jak alkohol wpływa na organizm? Obniża stężenie glukozy we krwi, ale też zaburza równowagę elektrolitową, odwadnia. To powoduje m.in. właśnie ból głowy, podrażnia błonę śluzową żołądka, wywołuje uczucie nudności i zaburza pracę wątroby.
Trzy kroki wspierania organizmu po wypiciu alkoholu
Tutaj przy jedzeniu i piciu po alkoholu, musimy skupić się na: 1. przywróceniu równowagi elektrolitowej, 2. zwiększeniu ilości węglowodanów w diecie (żeby przywrócić metabolizm energetyczny komórki do funkcjonalności), 3. wspomagać działanie wątroby i obronę antyoksydacyjną (ponieważ alkohol wiąże się ze zwiększeniem stresu oksydacyjnego i wywołuje stan zapalny). Dlatego za pomocą diety możemy wspomagać metabolizm alkoholu, ale możemy też poprzez jedzenie sprawiać, że alkohol będzie trudniej metabolizowany.
Co powinien zawierać posiłek na kaca?
Myślę, że tutaj warto podkreślić, że nie u każdego ta sama ilość alkoholu będzie wywoływała te nieprzyjemne objawy. U niektórych będzie to wypicie dużej ilości wysokoprocentowego alkohol, a u innych kilka łyków wina zaowocuje bólem głowy na drugi dzień. Gdyby mogła nam Pani podpowiedzieć, jak może wyglądać taki pierwszy posiłek, kiedy wstajemy i wiemy, że dzień będzie spisany na starty, bo czujemy jeszcze szaleństwo zeszłej nocy? Co najlepiej zjeść?
Przede wszystkim zanim w ogóle coś zjemy, to trzeba wypić dużo wody. Najlepiej sięgnąć po elektrolity. Nie muszą to być reklamowane suplementy polecane na kaca. Wystarczy doustny płyn nawadniający przeznaczony wszystkim odwodnionym osobom. Dzięki temu będzie możliwe wyrównanie poziomu elektrolitów. Zwracajmy uwagę, żeby w nich znalazła się glukoza, ale też trochę sodu, powinny zawierać też potas. W dobraniu odpowiedniego preparatu najlepiej poradzić się farmaceuty lub lekarza.
Jeśli chodzi o posiłek, będzie nas interesować to połączenie węglowodanów, białka i trochę zdrowego tłuszczu. Taki posiłek wyrówna poziom glukozy, dostarczy energii dla mózgu. Najlepiej jeśli będzie on zawierał głównie węglowodany złożone , w postaci np. pieczywa, płatków owsianych, kaszy. Możemy dostarczyć też trochę węglowodanów prostych, ale najlepiej z owoców. Odradzam sięganie po słodycze i wysokoprzetworzoną żywność, ponieważ to może pogłębić problem.
Jeśli chodzi o białka, warto sięgnąć po jajka zawierające cholinę i witaminy z grupy B. Możemy zjeść też twarożek.
Przykłady posiłków na kaca
Czyli jeśli chcemy, żeby ten posiłek był wytrawny, mogą być to kanapki z awokado, pomidorem czy papryką, które zawierają potas i witaminę C, które pomogą w neutralizacji wolnych rodników. Kanapki możemy posypać natką pietruszki, będącą naszym polskim superfood. Jeśli wolimy opcję na słodko, możemy wybrać owsiankę z bananem i odrobiną orzechów włoskich lub siemienia lnianego.
Chciałabym zaznaczyć, że o takich strategiach na kaca, powinniśmy myśleć zawczasu i przede wszystkim zachować umiar w piciu alkoholu. To nie zależy tylko od osoby, ale nawet od dnia – np. u kobiet od cyklu menstruacyjnego ten metabolizm będzie wyglądał inaczej. Pamiętajmy też, że każda dawka alkoholu jest szkodliwa dla organizmu. Jeśli jednak już decydujemy się na picie alkoholu, pamiętajmy, że im więcej alkoholu wypijemy, tym większe będzie ryzyko kaca.
Nawodnienie to podstawa. Co pić po alkoholu?
Do tego zawsze pamiętajmy o nawodnieniu. Nie ma mowy o wyrównaniu objawów kaca bez odpowiedniego nawodnienia. Zarówno podczas sięgania po alkohol jak i dzień po, pijmy dużo wody lub elektrolitów.
A na przykład kawa na pobudzenie albo herbata miętowa – to dobre rozwiązanie na kaca?
To zależy. Kawa czasami może pomóc, a czasami pogorszyć sprawę. Kwestia jest bardzo indywidualna. U niektórych, np. u osób pijących dużo kawy na co dzień, ona faktycznie zadziała pobudzająco. U innych osób, będzie potęgować ból głowy. Wtedy możemy sięgnąć po kawę bezkofeinową, która zastąpi smak tradycyjnej kawy. Herbatę miętową również możemy wpić. Czasami jednak jej wypicie może doprowadzić do wywołania odruchu wymiotnego. Dlatego najlepiej sugerować się tym, po czym my najlepiej się czujemy.
Ja zawsze polecam napić się ciepłej wody z imbirem i cytryną. Woda, żeby nawodnić, imbir zmniejsza uczucie nudności, witamina C ma działanie antyoksydacyjne.
A co może Pani powiedzieć o popularnej radzie ,,czym się strułeś, tym się lecz”? Czy faktycznie tzw. ,,klin” może pomóc na kaca?
Absolutnie nie. Możemy pozornie czuć się po nim lepiej, ale to jest przedłużanie problemu, bo kac i tak nadejdzie. To jest takie podejście, w którym nie dopuszczamy do trzeźwości. Tym samym pogłębiamy problem odwadniania, zaburzania równowagi organizmu. Absolutnie tego nie polecam.
Detox dla wątroby?
Wspomniała Pani o tym, że każda dawka alkoholu jest szkodliwa. Więc kończąc, zapytam jeszcze, czy powinniśmy zadbać o dietę tylko kiedy czujemy, że wypiliśmy za dużo? Czy może każde wypicie alkoholu w większej ilości powinno jakoś wpłynąć na zmianę naszego odżywiania? Powinniśmy jakoś „zrekompensować” wypicie alkoholu naszemu organizmowi nawet, jeśli nie mamy kaca?
Tak. Każda dawka alkoholu jest niebezpieczna dla zdrowia. Natomiast o dietę powinniśmy dbać niezależnie od tego, czy pijemy czy nie. Mam też na myśli wspieranie wątroby, nerek, czyli organów odpowiedzialnych za detoksykację oraz wspieranie pracy jelit. Przez nasz styl życia powinniśmy wspierać te narządy na co dzień. Natomiast jeśli pijemy alkohol, to tym bardziej powinniśmy o to zadbać. Kiedy decydujemy się na wypicie alkoholu, to wcześniej zjedzmy posiłek będący połączeniem węglowodanów i tłuszczu, np. treściwy obiad, makaron z oliwą. A jeśli mówimy o diecie już po wypiciu alkoholu, ta dieta powinna być maksymalnie wspierająca działanie wątroby. Czyli absolutnie nie smażone i tłuste potrawy! Ja wiem, że wtedy zazwyczaj mamy ochotę właśnie zamówić coś tłustego, ale to nie pomoże wątrobie.
Na co dzień też musimy o to zadbać, też nie powinniśmy jeść wysokoprzetworzonych produktów. Jednak jeśli nie pijemy, możemy pozwolić sobie na bardziej liberalne podejście i pozwolić sobie na nie od czasu do czasu.
To co na pewno odradzam, to stosowanie diet detox i ziół oczyszczających. One mogą też negatywnie wpływać na wątrobę. Korzystajmy z odżywczych źródeł pokarmowych, czyli np. jeść warzywa krzyżowe (brokuły, kapustę, kalarepę brukselkę), banany, kiełki brokułów, ryby i dostarczać kwasy omega 3.
Autorka: Sara Gawrońska, Ann Asystent Zdrowia
Sprawdź inne treści na temat zdrowia i odżywiania w Ann: