Bóle brzucha to jedna z najczęstszych przyczyn konsultacji z lekarzem. Bóle brzucha mogą mieć rozmaite przyczyny: od błahych błędów dietetycznych po poważne stany zagrożenia życia. Stosunkowo częstą lokalizacją bólu brzucha jest okolica pępka. W jakich stanach chorobowych może pojawić się ból brzucha nad pępkiem, a kiedy brzuch boli pod pępkiem? Ból pępka – kiedy warto zgłosić się do lekarza? Dowiedz się z Poradnika Ann!
Ból pępka – kiedy zgłosić się do lekarza?
Ból brzucha w okolicy pępka może mieć rozmaite przyczyny. Dolegliwości bólowe w obrębie pępka mogą wynikać zarówno z problemów wewnątrz jamy brzusznej, jak i z nieprawidłowości dotyczących ścian jamy brzusznej. Ból pępka jest objawem niespecyficznym – niestety na podstawie samej lokalizacji bólu, trudno jest określić jego przyczynę. Warto jednak znać tak zwane „czerwone flagi”, czyli objawy, które powinny nas skłonić do wizyty u lekarza.
Nieustępujący ból w okolicy pępka, połączony z biegunką, wymiotami lub zatrzymaniem gazów i stolca, zdecydowanie wymaga pogłębienia diagnostyki. Jeśli bólom towarzyszy wysoka gorączka, należy również zgłosić się do lekarza. W razie bólu w okolicy pępka, warto zaobserwować wygląd stolca. Szczególnie czarne, tak zwane smoliste stolce, powinny wzbudzić nasz niepokój. Takie zabarwienie może świadczyć o krwawieniu wewnątrz przewodu pokarmowego.
Ból brzucha w okolicy pępka – przepuklina pępkowa
Jedną z częstych przyczyn bólu brzucha w okolicy pępka jest przepuklina pępkowa. Przepuklina jest ubytkiem ściany jamy brzusznej. Wewnątrz ubytku powstaje otwór (tak zwane wrota przepukliny) przez który narządy wydostają się na zewnątrz. Najczęstszą zawartość worka przepuklinowego stanowią jelita. Przepuklina pępkowa może osiągać różne rozmiary – od kilku milimetrów, po kilka centymetrów średnicy. Większe przepukliny tworzą zwykle zauważalne guzki lub uwypuklenia w okolicy pępka. Co ważne, rozmiar przepukliny nie zawsze współgra z dolegliwościami, które przepuklina wywołuje. Często niewielkie, niewidoczne gołym okiem przepukliny, powodują trudny do zniesienia ból.
Skuteczne leczenie przepukliny pępkowej wymaga zabiegu operacyjnego. Konieczne jest zszycie ubytku w ścianie brzucha i zabezpieczenie przed jego nawrotem. Zwykle wzmocnienia ścian brzucha dokonuje się poprzez wszycie specjalnej siatki. Niektóre operacje przepuklin pępkowych muszą zostać wykonane w trybie pilnym. Dotyczy to szczególnie przepuklin uwięźniętych, czyli takich, których zawartości nie da się odprowadzić z powrotem do jamy brzusznej. Pilna operacja zmniejsza wówczas ryzyko niedokrwienia i martwicy jelita.
Ból brzucha w okolicy pępka – zapalenie wyrostka robaczkowego
Zapalenie wyrostka robaczkowego to częste schorzenie chirurgiczne, któremu towarzyszą charakterystyczne objawy. Ból brzucha w okolicy pępka może stanowić jeden z wczesnych symptomów tej choroby. Wraz z rozwojem zapalenia, ból w typowy sposób przemieszcza się w stronę prawego podbrzusza. Dolegliwościom bólowym w zapaleniu wyrostka robaczkowego towarzyszą inne objawy, takie jak gorączka oraz nudności i wymioty. Zapalenie wyrostka robaczkowego to poważna infekcja wewnątrz jamy brzusznej, która wymaga zabiegu operacyjnego. Warto zatem pamiętać, by nigdy nie bagatelizować silnego, nieustępującego ból w okolicy pępka, który przemieszcza się w stronę prawego podbrzusza.
Ból brzucha w okolicy pępka u dziecka
Ból brzucha w okolicy pępka to częsta dolegliwość u najmłodszych pacjentów. Większość dzieci, spytanych o lokalizację bólu brzucha, wskaże pępek lub jego okolicę. Niestety, objaw ten jest mało swoisty. Ból brzucha w okolicy pępka u dziecka może być spowodowany przez choroby żołądka i jelit, problemy z układem moczowym, ale też inne, nietypowe przyczyny. Taki ból u dzieci może być związany ze stresem i problemami emocjonalnymi, chorobami narządów płciowych, a nawet zapaleniem płuc! Z tego powodu, gdy dziecko zgłasza ból w okolicy pępka, warto udać się do pediatry. Wywiad lekarski i badanie fizykalne pomogą wykluczyć potencjalne groźne przyczyny dolegliwości. Dodatkowo, do ustalenia pełnej diagnozy konieczne może być badanie USG jamy brzusznej bądź badania krwi.
Ból brzucha nad pępkiem, ból brzucha pod pępkiem – przyczyny
Lokalizacja bólu brzucha to ważny element obrazu klinicznego. Umowny podział okolicy jamy brzusznej na nadbrzusze (okolica nad pępkiem) i podbrzusze (okolica pod pępkiem) pozwala wstępnie rozróżnić przyczynę dolegliwości. Ból brzucha nad pępkiem może być skutkiem chorób narządów górnego piętra jamy brzusznej – żołądka, wątroby, trzustki, a także jelit. Z kolei ból brzucha pod pępkiem częściej wynika z chorób pęcherza moczowego, narządów rozrodczych oraz jelita grubego. Sama lokalizacja bólu nie jest jednak wystarczająca do postawienia rozpoznania. Konieczne jest szczegółowe badanie z uwzględnieniem objawów towarzyszących. W razie potrzeby, lekarz może skierować nas na dodatkowe badania laboratoryjne i obrazowe (gastroskopia, kolonoskopia, USG lub TK jamy brzusznej).
autorka: Krzysztofa Białożyt-Stwora, Ann Asystent Zdrowia
